Λευκαδίτες πολιτικοί εξόριστοι στα Κύθηρα το 1947
Αδημοσίευτη φωτογραφία με λευκαδίτες πολιτικούς εξόριστους το 1947 στα Κύθηρα, όπως γράφει η χειρόγραφη λεζάντα στο πάνω μέρος. Τους μόνους που αναγνωρίζουμε είναι ο παλαίμαχος κομμουνιστής Στάθης Ζαβιτσάνος (Σταθιός) στο [1] και, μάλλον, ο γιατρός Ξενοφώντας Γληγόρης στο [2], αν και κάποια άλλα πρόσωπα είναι γνωστά ως φυσιογνωμίες χωρίς όμως να ξέρουμε τα ονόματά τους.
Τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα ήταν δύο ακόμη νησιά του Αιγαίου που χρησιμοποιήθηκαν σαν τόπος εξορίας κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών Στα 1947 εκατοντάδες ήταν οι εξόριστοι, άνδρες και γυναίκες, αλλά και 4 παιδιά που βρίσκονταν εκεί εξόριστοι.
Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν ιδιαίτερα δύσκολες, οι απαγορεύσεις και η τρομοκρατία στοιχεία της καθημερινότητας των εξορίστων. Συχνές ήταν οι διαμαρτυρίες τους για μεταφορά τους σε άλλο νησί προκειμένου να γλυτώσουν από τις δολοφονικές επιδρομές ένοπλων παρακρατικών συμμοριών της Λακωνίας.
Η πείνα ήταν ένα ακόμη φοβερό μαρτύριο για τους εξόριστους στα μικρά αυτά νησιά. Στα τέλη του ΄47, παρά τις εκκλήσεις τους στις κρατικές αρχές και τον Ερυθρό Σταυρό, δεν έλαβαν καμιά βοήθεια. Η αλληλεγγύη των συνεξορίστων τους από τον Άη-Στράτη ήταν αυτή που τους έσωσε από τις τραγικές αυτές στιγμές. 400.000 δραχμές έκοψαν από το συσσίτιό τους οι αγωνιστές του Άη-Στράτη και τις έστειλαν στους συντρόφους τους των Κυθήρων μόλις έμαθαν την κατάστασή τους.
Στα Κύθηρα γίνονταν μαθήματα στους αγράμματους και μαθήματα Αγγλικών και Γαλλικών. Οι εξόριστοι με τη στάση τους κέρδισαν τη συμπάθεια των ντόπιων, αναγκάζοντας ακόμη και τη «δεξιά» εφημερίδα «Κυθηραϊκή Δράσις» να γράψει το Δεκέμβρη του ΄46: «Από επιστολές φίλων ανταποκριτών και πλείστων άλλων πληροφορούμεθα ότι η διαγωγή των εκεί εξορίστων, η κόσμια εμφάνισις, η πειθαρχία, η εργατικότης και το διοργανωτικόν πνεύμα ήρχισαν να αποσπούν τον θαυμασμό πολλών Κυθηρίων, διαπορούντων, πως, τοιούτοι ούτες, διατελούν υπό εκτοπισμόν…»
Η ΟΣΠΕ Αντικυθήρων εξέδιδε την εφημερίδα «Δεσμώτης του Πελάγου», που το πρώτο φύλλο της κυκλοφόρησε στις 30 Νοέμβρη του 1946. Επίσης τη δική της χειρόγραφη εφημερίδα εξέδιδαν και οι ΕΠΟΝίτες εξόριστοι των Κυθήρων που ένα μικρό της τμήμα, χωρίς να είναι διακριτός ο τίτλος, δημοσιεύτηκε σε φύλλο της Νέας Γενιάς.1
_____________________________
1 Εφημερίδες από τις φυλακές και τις εξορίες, Έκδοση του ΚΣ της ΚΝΕ, Αθήνα 2015
ΣΧΕΤΙΚΑ
Λευκαδίτες πολιτικοί κρατούμενοι στα Κύθηρα στις αρχές Μάη του 1947
Στρατόπεδο Κυθήρων
Στρατόπεδο και Φυλακές Ζακύνθου
… από πότε ανήκουν τα Κύθηρα στο Αιγαίο;