Λιτά, ταπεινά και μοναδικά τα λευκαδίτικα εικονίσματα (εικονοστάσια)

Φτωχά και ταπεινά είναι τα παλιά εικονίσματα (εικονοστάσια) που κοσμούν ακόμη μέχρι σήμερα την λευκαδίτικη ενδοχώρα. Το καθένα απ΄ αυτά είναι μοναδικό, όχι σαν αυτά τα νέα κι άχαρα, που θαρρείς κι έχουν βγει όλα από το ίδιο καλούπι. Καμωμένα τις περισσότερες φορές από ντόπια πέτρα, που χάρισε απλόχερα η φύση στον τόπο μας.

Με το καιρό όμως όλο και λιγοστεύουν, ιδιαίτερα όσα βρίσκονται έξω από τα χωριά. Ίσως θα άξιζε να αναλάβει κάποιος φορέας την πρωτοβουλία για τη συντήρησή τους ώστε να διατηρηθούν για τις επόμενες γενιές.

«Είναι απ΄ τις πιο χαρακτηριστικές κατασκευές στην Ελληνική ύπαιθρο αλλά και στις πόλεις. Τα χιλιάδες εικονοστάσια στους Ελληνικούς δρόμους εντάσσονται απόλυτα στο φυσικό περιβάλλον όσο ελάχιστες άλλες ανθρώπινες κατασκευές. Η απίστευτη ποικιλία τους προσθέτει ένα μοναδικό στοιχείο, που, πέρα απ’ τον εξοικειωμένο με την ύπαρξή τους Έλληνα, εντυπωσιάζει κυρίως τον ξένο περιηγητή και συνδέεται αναπόσπαστα στη μνήμη του με τις μοναδικές εικόνες της Ελληνικής φύσης» (Κάρολος Τριβιζάς, «Εικονοστάσια στο ελληνικό τοπίο», Εκδόσεις Καλέντης, Αθήνα 2005, ISBN: 9602191600).

«Τα εικονίσματα είχαν και έχουν, σε όποια χωριά υπήρχε η πρόνοια να τα διατηρήσουν, μια θαυμάσια αρχιτεκτονική. Δημιουργούνταν, εξ ολοκλήρου από πέτρα, ήταν ύψους δύο περίπου, μέτρων και πάνω στην πέτρινη επίσης βάση κτίζονταν τριγωνικά το σπιτάκι μέσα στο οποίο τοποθετούνταν η εικόνα του αγίου, στον οποίο ήταν αφιερωμένο το εικόνισμα. Τα ευλαβούνταν οι γείτονες, γι΄ αυτό και επιμελώς τα φρόντιζαν τα βράδυα ανάβοντας ανελλιπώς το καντήλι, ή τα άσπριζαν και τα καθάριζαν, κυρίως την Μεγάλη Πέμπτη, όταν φρόντιζαν και τα μνημεία των νεκρών. Ανείπωτης μαγείας ήταν οι εικόνες με τις προγιαστές, σγουμπά – σγουμπά, τα δειλινά, με νωχελικό βηματισμό και το φυτίλι ή το λάδι ανά χείρας να στέκονται μπροστά στην πορτοπούλα του εικονίσματος και να το φροντίζουν!!! Σε όλα τα χωριά του νησιού, διασώζονται και σήμερα αρκετά εικονίσματα, τα οποία ευλαβούνται οι χωρικοί και με ιδιαίτερο ζήλο εξακολουθούν να ανάβουν το καντηλάκι τους.» (Θοδωρής Γεωργάκης, «Η ναοδομία, τα λευκαδίτικα εικονίσματα στα τρίστρατα και τα «ντεσίματα…». Δες εδώ)

Σχετικά:
Η ναοδομία, τα λευκαδίτικα εικονίσματα στα τρίστρατα και τα «ντεσίματα»… (2019)
Παλιά εικονοστάσια (εικονίσματα) στην ύπαιθρο του νησιού της Λευκάδας (2015)
Κάποια παλιά εικονοστάσια που απαντήσαμε κατά καιρούς στην ύπαιθρο της Λευκάδας (2012)