Σαν σήμερα το 1997 πεθαίνει ο Γάλλος ωκεανογράφος Ζακ-Υβ Κουστό.

Ο Ζακ-Υβ Κουστώ (Jacques-Yves Cousteau) γεννήθηκε στις 11 Ιουνίου 1910 στο Σεν Αντρέ ντε Κιμπζάκ, στο Μπορντό της νοτιοδυτικής Γαλλίας. Ο πατέρας του Ντανιέλ Κουστό ήταν δικηγόρος και νομικός σύμβουλος. Ο Ζακ-Υβ έζησε τα παιδικά του χρόνια ταξιδεύοντας διαρκώς. Από πολύ μικρή ηλικία έμαθε κολύμπι και αγάπησε το υγρό στοιχείο. Το 1930 εισήχθη στη Ναυτική Ακαδημία της Βρέστης και ξεκίνησε καταγραφή εξωτικών σκηνών και αλιέων μαργαριταριών στη Νότια Θάλασσα από το πρώτο εκπαιδευτικό του ταξίδι με μια κινηματογραφική μηχανή. Αποφοίτησε το 1933 με το βαθμό του σημαιοφόρου. Ήθελε να γίνει πιλότος στη αεροπορία Ναυτικού αλλά δεν τα κατάφερε γιατί τραυματίστηκε σοβαρά σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Η αγάπη του όμως με τον θαλάσσιο βυθό δεν είχε πάψει. Τα περίεργα γυαλιά που φορούσαν οι αλιείς μαργαριταριών τον ενέπνευσαν να κατασκευάσει την πρώτη του μάσκα καταδύσεων το 1936.

Το 1937 παντρεύτηκε τη Σιμόν Μελχιόρ και μαζί της απέκτησε δύο παιδιά. Το 1938 προήχθη στο βαθμό του Πλωτάρχη. Ο Κουστώ έκανε συνεχείς καταδύσεις και εξερευνήσεις και προσπαθούσε να παραμένει περισσότερο κάτω από το νερό. Έτσι σχεδίασε και κατασκεύασε μια στολή που θα διατηρούσε ζεστό το σώμα του δύτη, αλλά και μια συσκευή παροχής οξυγόνου. Έφτιαξε επίσης μία αδιάβροχη θήκη για την κάμερα, ώστε να μπορεί να κινηματογραφεί όσα έβλεπε. Το 1943 με τη βοήθεια του μηχανικού Εμίλ Γκανιάν έφτιαξε την στολή του δύτη. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου προσέφερε πολύτιμες πληροφορίες με τις υποβρύχιες δραστηριότητές του στους Συμμάχους, ως μέλος της Γαλλικής Αντίστασης.

Μετά τη λήξη του πολέμου, με την αρωγή των στρατιωτικών και πολιτικών αρχών της Γαλλίας δημιούργησε μία υποβρύχια ερευνητική ομάδα. Το 1950 ιδρύθηκε η Γαλλική Ωκεανογραφική Υπηρεσία και δύο χρόνια αργότερα το Κέντρο Προηγμένων Θαλασσίων Ερευνών. Αποστρατεύτηκε από το Πολεμικό Ναυτικό το 1948 με το βαθμό του Αρχιπλοιάρχου. και αγόρασε ένα παλιό βρετανικό ναρκαλιευτικό σκάφος που μετέτρεψε σε εξερευνητικό με το όνομα «Καλυψώ». Έτσι άρχισε με την ομάδα του εξερευνήσεις στον «Σιωπηλό Κόσμο», όπως έλεγε τον βυθό της θάλασσας. Το 1953 έγραψε βιβλίο με τον ίδιο τίτλο, το οποίο πούλησε 5 εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 22 γλώσσες.

Το 1955 ο Κουστό ξεκίνησε ταξίδι 13.800 ναυτικών μιλίων για να καταγράψει σε φιλμ όλα όσα περιέγραφε στις σελίδες του βιβλίου του με βοηθό τον Λουί Μαλ, τον μετέπειτα σπουδαίο σκηνοθέτη. Το ντοκιμαντέρ τους ο «Σιωπηλός Κόσμος» (Le Monde du Silence), κέρδισε το 1956 τον «Χρυσό Φοίνικα» του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Ήταν το πρώτο ντοκιμαντέρ που κέρδιζε το βραβείο του κινηματογραφικού Φεστιβάλ και μέχρι το 2004. Η πορεία του Κουστό στα βάθη όλων των θαλασσών του πλανήτη, είχαν σαν αποτέλεσμα στη δημιουργία εκατοντάδων ντοκιμαντέρ και ταινιών που κέρδισαν πολλά βραβεία, ανάμεσά τους 10 τηλεοπτικά Έμμυ και 3 Όσκαρ.

Ο Ζακ-Υβ Κουστώ ήταν ο πρώτος που ήρθε με κάμερα δίπλα με καρχαρίες και φάλαινες, εξερεύνησε αμέτρητα ναυάγια και κατέγραψε μυστικά των ωκεανών. Ένα από τα διάσημα έργα του είναι το βιβλίο «Κόσμος χωρίς Ήλιο» (1965) και η εγκυκλοπαίδεια 21 τόμων «Ο Κόσμος του Ωκεανού» που γράφτηκε από το 1973 έως το 1978.

Το 1975, μετά από πρόσκληση της Ελληνικής κυβέρνησης άρχισε εξερευνήσεις στο Αιγαίο. Εξερεύνησε διάφορες περιοχές, κυρίως ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Κρήτη και απέκλεισε την ύπαρξη της χαμένης Ατλαντίδας στη περιοχή. Επίσης εξερεύνησε το αρχαίο ναυάγιο, που έφερε στο φως τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ενώ ανακάλυψε και το κουφάρι του βυθισμένου πλοίου Britanic (Βρετανικός).

Το 1979 έρχεται ο θάνατος του γιου του Φίλιπ σε αεροπορικό δυστύχημα, τον οποίο προόριζε για διάδοχό του. Αναγκάζεται να συνεργαστεί με τον μεγαλύτερο γιο του, Ζαν Μισέλ, που είχε όμως πολύ κακές σχέσεις. Το 1990 έχασε τη σύζυγό του Σιμόν Μελχιόρ, συνακόλουθος του σε όλες του τις περιπέτειες. Το 1991 σε ηλικία 79 ετών ξαναπαντρεύεται την 45χρονη αεροσυνοδό Φρανσίν Τριπλέ με την οποία είχε ήδη αποκτήσει 2 παιδιά από της αρχές της δεκαετίας του ΄80.

Το 1991 ιδρύει το «Ίδρυμα Κουστω». Όμως το 1992 μετά από συνεχείς διαφωνίες του με τον γιο του, ο Ζαν-Μισέλ θα αποχωρήσει από το ίδρυμα Κουστώ. Οι σχέσεις τους ήταν τόσο τεταμένες που το 1996 ο Κουστώ έφτασε στο σημείο να μηνύσει τον γιο του, επειδή αυτός επιχείρησε να ανοίξει παραθεριστικό κέντρο στα νησιά Φίτζι με το όνομα Κουστώ.

Το τελικό χτύπημα για τον μεγάλο εξερευνητή ήρθε τον Ιανουάριο του 1996, όταν το θρυλικό «Καλυψώ» που από το 1955 είχε γυρίσει όλο τον κόσμο μαζί της χτυπήθηκε από φορτηγίδα στο λιμάνι της Σινγκαπούρης, με αποτέλεσμα να βυθιστεί. Στις 25 Ιουνίου του 1997 παθαίνει καρδιακή προσβολή στο σπίτι στο Παρίσι και πεθαίνει σε ηλικία 87 ετών. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν πολλά ντοκιμαντέρ με τη δράση του.

(Στάλθηκε από αναγνώστη μας με αφορμή τη συμπλήρωση σήμερα 25 Ιουνίου 2022 των 25 χρόνων από τον θάνατό του.)