Οι διαβόητες φυλακές Λευκάδας – Το κάτεργο
Γράφει ο συνεργάτης μας Αιθεροβάμων…
Μικρό αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση
Μέρος Β’(1)
«Το κτίριο των φυλακών Λευκάδας ήταν από τα τέλη του περασμένου αιώνα χτισμένο στην άκρη της λιμνοθάλασσας, κοντά στα Σφαγεία και είχε ολόγυρα ψηλούς τοίχους με σκοπιές.
Ήταν πραγματικά μια νέα Βαστίλλη.
Στο πρώτο διάδρομο ήταν οι πόρτες των δέκα θαλάμων των κρατουμένων.
Μεγαλύτεροι ήταν ο πρώτος και ο δέκατος.
Στην ανατολική άκρη του δεύτερου διαδρόμου ήταν το εκκλησάκι Αγία Ειρήνη με κελιά δίπλα και πάνω.
Κελιά για τους τεχνίτες κρατούμενους, ραφτάδες, τσαγκαράδες κλπ τα οποία στην κατοχή μετατράπηκαν σε απομονωτήρια κρατουμένων.
Υπήρχαν τα προαύλια και οι χώροι για το γραφείο του Διευθυντή, τους φύλακες, τη φρουρά, τις γυναίκες και τα μαγειρεία.
Το γραφείο του Διευθυντή ήταν δεξιά μετά την κύρια είσοδο και αριστερά ο θάλαμος των φυλάκων.
Πιο μέσα ορθώνονταν μέχρι το ταβάνι οι βαριές σιδεριές και ύστερα ανοίγονταν ο θάλαμος των γυναικών αριστερά.
Τα μικρά παράθυρα, η υγρασία, η βρώμα της λιμνοθάλασσας και των σφαγείων, οι μύγες οι σκνίπες και τα κουνούπια δημιουργούσαν συνθήκες διαβίωσης κατάλληλες για τη φθορά του σώματος και το λύγισμα της ανθρώπινης ψυχής.
Από τις χιλιάδες των κρατουμένων που φυλακίστηκαν από την ίδρυσή τους και έμεναν κλειδωμένοι 15 ώρες το 24ωρο, ελάχιστοι βγήκαν γεροί.
Και οι Ιταλοί εκεί φυλάκιζαν τους αγωνιστές.
Εάν σ’ όλα αυτά προστεθούν και τα βασανιστήρια, η πείνα της κατοχής με συσσίτιο την πολέντα (Ιταλικό κίτρινο αλεύρι βρασμένο) μια φορά την ημέρα, η μακρόχρονη απομόνωση στα κελιά, γίνεται φανερό πόσο δύσκολες ήταν οι συνθήκες διαβίωσης των πολιτικών κρατουμένων.
Ακόμα προσπάθησαν να τους απομονώσουν από τις οικογένειές τους και τον άλλο κόσμο. Όμως οι συγγενείς τους και η οργάνωση, βρήκαν τους τρόπους να επικοινωνούν με τους δικούς τους. Τους ενίσχυσαν και τους συμπαραστάθηκαν στις ταλαιπωρίες και στις δίκες τους.
Η Φρόσω Αργυρού γράφει: « …Πληροφορούσαμε τους δικούς μας κρατούμενους για την κατάσταση που επικρατούσε έξω, για τις ενέργειες μας και τις ειδήσεις, με σημειώματα που κρύβαμε μέσα στο ψωμί, μέσα σε κούφια κόκαλα, στο κάτω μέρος του πιάτου ή στο χερούλι του κατσαρολιού.»
Στους θαλάμους των φυλακών στους οποίους έμεναν οι πολιτικοί κρατούμενοι, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, πρυτάνευε το πνεύμα της ανθρωπιάς, αλληλεγγύης, μόρφωσης και αυτοθυσίας.
Ο Χριστόφορος Κούρτης γράφει: « Κατά τη διάρκεια της Ιταλικής κατοχής κάθε μέρα πιο πολύ απλώνονταν η εξαθλίωση και η μαύρη αγορά.
Φούντωνε η οργάνωση της Αντίστασης και φανερώνονταν οι συνεργάτες των κατακτητών. Οι φυλακές γεμίσανε πολιτικούς κρατούμενους.
Το 1943 δεν είχες που να σταθείς. Ήταν γιομάτες. Είμαστε ανακατωμένοι πολιτικοί και παλιοί ποινικοί.
Τέσσαρις ήτανε οι σπουδαιότερες υποθέσεις που γινόταν ανακρίσεις και βασανιστήρια και απειλούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα γενικότερα στην Αντίσταση του νησιού: 1) του Αγ. Πέτρου 2) της Εγκλουβής 3) του Μεγανησίου και 4) της πόλης.
Σ’ αυτά τα χωριά οι Ιταλοί είχανε ανοιχτούς συνεργάτες και οργανωμένα δίκτυα παρακολούθησης.
Πολλές ομάδες αγωνιστών από την πόλη παρέμειναν στις φυλακές για μεγάλο χρονικό διάστημα και απ’ αυτούς πολλοί βασανίστηκαν.
Πρώτο καθήκον των πολιτικών κρατούμενων ήταν η συγκρότηση παράνομης οργάνωσης για να παρακολουθεί τις ανακρίσεις, να βοηθάει τους κρατούμενους στη στάση που θα τηρούσαν και να τους περιθάλπει οικονομικά.
Συγκροτήθηκε παράνομο γραφείο από τους Γεώργιο Μαραγκό, Γεράσιμο Θερμό, Νιόνιο Φατούρο και Χριστόφορο Κούρτη σε στενή επαφή με το Θωμά Ρομποτή ή Ζανιά.
Πολλοί Λευκαδίτες αντιστασιακοί πέρασαν από τα μπουντρούμια των φυλακών Λευκάδας.
Μεταξύ αυτών αναφέρουμε τους: Αντώνη Μήτσουρα, Αλέκο Αθηνιώτη, Ζώη Σάντα, Σπύρο Φατούρο (Γιωργαλάκη), Γρηγόρη Θερμό (Γεωργαλή), Στάθη Κατσιγιάννη (Κάπα), Σπύρο Φατούρο (Πάπιο), Πάνο Γιαννούλη, Τιμόθεο Κούρτη, Πολύβιο Καραγιάννη, Γ. Αργυρό (Τεπέλα), Ν. Φατούρο, Φ. Κολυβά, Ν. Κολυβα (Κάιζερ), Ζώγκο Δημήτριο, Καββαδία Κων/νο, Λουπέτη Σπύρο, Λουπέτη Πάνο, Χόρτη Φίλιππο, Κατηφόρη Γιώργο, Αντύπα Διονύσιο, Μεσσήνη Θεόδωρο, Ρομποτή Θεόδωρο, Βουκελάτο Γεράσιμο, Πολίτη Παναγιώτη, Κολυβά Σταύρο, Καββαδία Δημήτριο, Αυγερινό Κων/νο, Πολίτη Σταύρο, Ζαβιτσάνο Στάθη, Γεράσιμο Θερμό, Σωτήρη Βανδώρο, Γεώργιο Κοντογιώργη ή Χαρίτο, Κώστα Κανέλλο, Δημ. Κούρτη (Πάστρα) και πολλοί πολλοί άλλοι.»
|
(1) Απόσπασμα από το βιβλίο του Ζώη Τ. Κουτσαύτη «Η Εθνική Αντίσταση στη Λευκάδα – Ιταλική και Γερμανική Κατοχή», Αθήνα 1991, Έκδοση Π.Ε.Α.Ε.Α. Λευκάδας»
Για την αντιγραφή Ο Αιθεροβάμων
Κάντε κλικ εδώ για να διαβάσετε το Α” Μέρος του αφιερώματος.
