Η μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας δια μέσου των αιώνων – Die große Sphinx von Gizeh durch die Jahrhunderte
Η περιοχή της Γκίζας βρίσκεται 10 χιλιόμετρα περίπου έξω από το Κάιρο. Εκεί βρίσκονται οι πυραμίδες του Χέοπα, του Χεφρίνου και του Μυκερίνου καθώς και η περίφημη Σφίγγα. Πρόκειται για ένα άγαλμα που έχει λαξευθεί σε ένα και μοναδικό μονόλιθο μήκους 54 και ύψους 20 μέτρων με σώμα λιονταριού και πρόσωπο του ίδιου του Φαραώ.
Η μεγάλη Σφίγγα κατασκευάστηκε το 2520 π.Χ. από τους αρχιτέκτονες του Φαραώ Χεφρίνου, γιου του Χέοπα. Με το πέρασμα των αιώνων το άγαλμα θάφτηκε πολλές φορές μέσα στην άμμο κι άλλες τόσες βγήκε στην επιφάνεια.
Για πρώτη φορά ο Τούθμωσης ο Δ”, σύμφωνα με την επιγραφή στη βάση του αγάλματος, είδε στον ύπνο του το 1419 π.Χ. τη μορφή της Σφίγγας να του λέει: «Απελευθέρωσέ με και θα γίνεις Φαραώ». Αυτός πράγματι το έκανε και κυβέρνησε την Αίγυπτο. Οι αιώνες όμως πέρασαν και το άγαλμα ξεχάστηκε ξανά, θάφτηκε με τον καιρό για μια ακόμη φορά στην άμμο.
Αργότερα ξεθάφτηκε πάλι κατά σειρά από τον Ραμσή το Β”, τον Ρωμαίο Σέπτιμο Σέβηρο, τον Ναπολέοντα που οργάνωσε μια μεγάλη στρατιωτική και κυρίως επιστημονική αποστολή στην Αίγυπτο και τέλος από τον Εμίλ Μπαρέζ το 1926. Η άμμος αποδείχτηκε σωτήρια για το υπερμέγεθες άγαλμα γιατί το προστάτευσε από τη διάβρωση.
Για το ποιος κατέστρεψε τη μύτη του αγάλματος υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Σίγουρα όμως δεν το έκανε ο Ναπολέων, ο οποίος είχε κατηγορηθεί γι αυτό στο παρελθόν. Ίσως να τη κατέστρεψαν οι εικονοκλάστες, αίρεση που δημιουργήθηκε γύρω στο 700 μ.Χ., ή οι Μαμελούκοι το 14ο αιώνα ή ακόμη και κάποιος εμίρης. Η γενειάδα του αγάλματος βρέθηκε αργότερα σπασμένη μέσα στην άμμο και μεταφέρθηκε μαζί με άλλα ευρήματα της περιοχής στο Βρετανικό Μουσείο όπου και βρίσκεται σήμερα.
Γκραβούρες που δημοσιεύτηκαν το 1780 | |
Λιθογραφία του 1839 | Λιθογραφία μεταξύ 1846 και 1849 |
Πηγή:
NYPL Digital Gallery
Wikipedia – Große Sphinx von Gizeh
ZDF Wissen und Entdecken
Βικιπαίδεια – Αρχαία Αίγυπτος
Σταματία Σταμάτη – Παρουσίαση της αρχαίας Αιγύπτου σε PowerPoint