Αργυροί στατήρες από τη Λευκάδα

Όπως είναι γνωστό η Κόρινθος ίδρυσε από τον 8ο π.Χ. αιώνα αποικίες στις Συρακούσες και στην Κέρκυρα και κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. έναν αριθμό αποικιών στη Βορειοδυτική Ελλάδα, στη Λευκάδα, στην Αμβρακία, στο Δυρράχιο, στην Απολλωνία κ. α. Ως αρχαία ελληνική νομισματική μονάδα χρησίμευε ο λεγόμενος στατήρας. Η προέλευση του στατήρα θεωρείται ασιατική. Στην Ελλάδα οι πρώτοι στατήρες χρονολογούνται τον 8ο π.Χ. αιώνα, όταν διάφορες πόλεις άρχισαν να έρχονται σε εμπορικές συναλλαγές με τους Φοίνικες. Οι στατήρες ήταν αργυροί ή χρυσοί, με βάρος που ποικίλε από τόπο σε τόπο. Για να τους ξεχωρίζουν, τους έδιναν το όνομα της πόλης που τους εξέδιδε, π.Χ.: αιγινητικοί, αθηναίοι ή αττικοί, κορινθιακοί, βοιωτικοί, λαμψακηνοί κ.ά..

Τα αρχαϊκά νομίσματα της Κορίνθου, οι λεγόμενοι κορινθιακοί στατήρες απεικονίζουν στην εμπρόσθια όψη τον Πήγασο, το πτερωτό άλογο που εξημέρωσε ο Βελλεροφόντης με τη βοήθεια της Αθηνάς. Ο Βελλεροφόντης ήταν ο ήρωας των Κορινθίων, γιατί δάμασε τον Πήγασο και σκότωσε τη Χίμαιρα. Ο ήρωας κατόρθωσε να δαμάσει τον Πήγασο, τη στιγμή που έπινε νερό στην Άνω Πειρήνη, με τη βοήθεια της Αθηνάς που του έδωσε τα χρυσά χαλινάρια. Εξ ου και το όνομα Αθηνά Χαλινίτις.

Στον Ακροκόρινθο έπεφτεν η δύση
πυρώνοντας το βράχο. Κι ευωδάτη
φυκιού πνοή, απ΄ το πέλαο, είχε αρχίσει
να μεθά το λιγνό βαρβάτο μου άτι…

Αφροί στο χαλινάρι· κι απ΄ το μάτι
τα” ασπράδι όλο φαινόταν· και να λύσει
τη φούχτα μου, απ΄ τα γκέμια του γεμάτη,
πάλευε προς τα πλάτη· να χιμήσει…

Ήτανε η ώρα; Ήταν τα πλήθια μύρα;
Ήταν βαθιά του πελάγου η αρμύρα;
Η αναπνοή η απόμακρη του δάσου;

Α! λίγο ακόμα αν κράταε το μελτέμι,
ήξερα εγώ πως σφίγγεται το γκέμι
στα πλευρά του μυθικού Πηγάσου!

Στον Ακροκόρινθο
Άγγελος Σικελιανός, Λυρικός βίος, τομ. Β΄

Στην πίσω όψη χαράσσονταν αρχικά ένα έγκοιλο τετράγωνο. Στις κοπές του 515 π.Χ. και μετά εμφανίζεται ως οπισθότυπος η κεφαλή της Χαλινίτιδος Αθηνάς. Ο τύπος αυτός -Πήγασος και Αθηνά- θα παραμείνει αμετάβλητος για δύο αιώνες, από το τέλος του 6ου ως το τέλος του 4ου αιώνα π.Χ.

[Αργυρός στατήρας από τη Λευκάδα, 400-330 π.Χ.
Διάμετρος 20,6 χιλιοστόμετρα – Βάρος: 5,80 γραμμάρια
Στην μια πλευρά απεικονίζεται η κεφαλή της Χαλινίτιδος Αθηνάς και το γράμμα Λ, που είναι το αρχικό γράμμα του ονόματος της Λευκάδας. Στην άλλη πλευρά απεικονίζεται ο Πήγασος, το πτερωτό άλογο και επίσης το γράμμα Λ, το αρχικό του ονόματος της Λευκάδας]

Όλες οι κοπές νομισμάτων φέρουν το αρχαϊκό αρχικό γράμμα του εθνικού ονόματος της πόλης, το κόππα (koppa). Οι κορινθιακές αποικίες παρέμειναν ασυνήθιστα εξαρτώμενες από την Κόρινθο στον τομέα της νομισματοκοπίας. Τα νομίσματα των αποικιών διαφέρουν από αυτά της Κορίνθου μόνο ως προς την αντικατάσταση του κόππα από το αρχικό γράμμα του αρχικού ονόματος της αποικίας. Έτσι τα νομίσματα της Λευκάδας φέρουν το Λ, της Αμβρακίας το Α, του Δυρραχίου το Δ, του Θυρρείου το Θ κ.ο.κ. Στον 4ο αιώνα π.Χ. τα νομίσματα αυτά κυκλοφόρησαν ευρύτατα τόσο στη Βορειοδυτική Ελλάδα όσο και στη Νότια Ιταλία και στη Σικελία. (Πηγή: Ηώ Τσούρτη, αρχαιολόγος-νομισματολόγος)

[Αργυρός στατήρας από τη Λευκάδα, 350-300 π.Χ.
Διάμετρος 22,5 χιλιοστόμετρα – Βάρος: 8,177 γραμμάρια
Και εδώ απεικονίζεται στη μια πλευρά ο Πήγασος και το γράμμα Λ και στην άλλη η Αθηνά και επίσης το γράμμα Λ, για το όνομα της Λευκάδας]