Ιχθυοπανίδα: Κοκκινόγοφος, καπόνι, παλαμίδα…

Σήμερα το πρωί, στο ψαράδικο απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Μηνά στην πόλη της Λευκάδας. Κρεμασμένα στο τσιγκέλι σα σφαχτά.

– Τι ψάρια είναι αυτά;

– Καλά, από τη Λευκάδα είσαι και δεν τα ξέρεις;

– Που να τα ξέρω χριστιανέ μου; Από τα ορεινά είναι η καταγωγή μου, στα «Φρυνιά» και στου «Βαρκού το Λόμπο» (τοποθεσίες που κρατούσαν και το καλοκαίρι ακόμη λίγο νερό) κάνα βατράχι μονάχα, που να τα δούμε τα ψάρια. Άντε και κάνα λιανόψαρο που πουλούσαν, όταν ήταν η εποχή τους, ο Φίλιας και άλλοι πλανόδιοι ιχθυοπώλες που γύριζαν με μοτοσακό τα χωριά.

Μας είπε τέλος πάντων τα ονόματά τους: Κοκκινόγοφος (κάποιος άλλος μας είπε και το όνομα Μαγιάτικο), Παλαμίδα και Καπόνι. Για την πρώτη ονομασία -κοκκινόγοφος- δεν βρήκαμε κάτι σχετικό, πέρα από το παρατσούκλι ενός Κολυβιάτη που είχαμε ανεβάσει παλιότερα: Τα παρατσούκλια στο χωριό Κολυβάτα Λευκάδας. Πρόκειται μάλλον για ντοπιολαλιά.

Το μαγιάτικο είναι ψάρι της οικογένειας των καραγκιδών και η επιστημονική του ονομασία είναι Seriola dumerilli (Σεριόλα του Ντυμερίλ). Το Μαγιάτικο είναι ένα ψάρι που συναντάται σε πολλές θάλασσες.

Είναι δεινός κυνηγός και ρυθμιστής του οικοσυστήματος των θαλασσών που κινείται, με την προϋπόθεση ότι η ανθρώπινη παρέμβαση του έχει αφήσει αυτή τη δυνατότητα και δεν το έχει εξαφανίσει είτε λόγω της υπερεντατικής αλίευσής του είτε της μόλυνσης των θαλασσών. Το σώμα του Μαγιάτικου έχει σχήμα ατράκτου και θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε τορπιλοειδές. Έχει σχετικά πεπλατυσμένα πλευρά. Το κεφάλι του παρουσιάζει μια έντονη καμπυλότητα. Στην περίοδο του Μαΐου που η θάλασσα της Μεσογείου αρχίζει να θερμαίνεται τα Μαγιάτικα πλησιάζουν στις ακτές για να κυνηγήσουν μεγάλες μάζες μικρών ψαριών αλλά και να αναπαραχθούν. Η περίοδος αυτή ξεκινά από το Μάιο και κλείνει τον κύκλο της τον Σεπτέμβριο. Το Μαγιάτικο είναι κυνηγός και τρέφεται από κοπάδια ψαριών. Στο χώρο της Μεσογείου κύρια τροφή του είναι ψάρια όπως: ο γαύρος, η σαρδέλα, οι γόπες, οι μπακαλιάροι, τα σκουμπριά, οι κολιοί, καθώς επίσης και διάφορα είδη ασπόνδυλων, όπως καλαμάρια.

Η παλαμίδα (επιστημονική ονομασία: Sarda sarda) είναι πελαγικό είδος ψαριού το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Σκομβρίδων. Απαντά στον Ατλαντικό, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου, και είναι περιζήτητο βρώσιμο ψάρι.

Έχει υδροδυναμικό και ατρακτοειδές σώμα. Το πτερύγιο στην ράχη της είναι συνήθως σκουρόχρωμο, ενώ τα υπόλοιπα πτερύγια ασημί. Η κοιλιά της είναι ασημί, η ράχη και οι πίσω πλευρές έχουν μεταλλικό μπλε χρώμα. Στη ράχη της φέρει πλάγιες γραμμές, οι οποίες έχουν μεγαλύτερη γωνία απ΄ ότι τα άλλα είδη του γένους. Το μήκος της φτάνει περίπου τα 90 εκατοστά και το μέγιστο βάρος της είναι 11 κιλά. Συνήθως έχει μήκος 50 εκατοστά. Οι ενήλικες παλαμίδες είναι πελαγικά ψάρια που σχηματίζουν κοπάδια. Τρέφονται με σαρδέλες, αντσούγιες, με άλλα πελαγικά ψάρια, ακόμη και του ίδιου είδους, αλλά και με καλαμάρια και γαρίδες.

Το καπόνι (Chelidonichthys obscurus – Χελιδωνιχθύς ο σκοτεινός) είναι ένα επίμηκες ψάρι με πλατύ και μεγάλο κεφάλι. Το μήκος του κυμαίνεται γύρω στα 20 cm με μέγιστο μήκος που φτάνει και τα 40 cm. To διαιτολόγιο του περιλαμβάνει τροφές όπως μαλάκια και οστρακόδερμα.

Είναι ένα είδος το οποίο αν και αλιεύεται έντονα γιατί είναι κατεξοχήν ψάρι για διαφόρων ειδών σούπες, δεν περιλαμβάνεται στα απειλούμενα είδη. Τέλος το χρώμα του είναι κοκκινοπορτοκαλί. Λεπτομερέστερα, στη ράχη του είναι κόκκινο και στην κοιλιά προς το πορτοκαλί. Τα πλευρικά πτερύγιά του έχουν χρώμα βαθύ μπλε ενώ τα υπόλοιπα πτερύγιά του είναι σχεδόν ροδοκόκκινα.

(Πηγή για τα κείμενα: Βικιπαίδεια)