Προτροπή του δικτάτορα Μεταξά προς τους γονείς να δωρίσουν στα παιδιά τους στολή της ΕΟΝ αντί δώρων

Στις ιστορικές ερευνητικές αναφορές υπάρχει η απ όλους υιοθετημένη κοινώ άποψη, ότι στην διαπάλη μεταξύ Νεολαίας Μεταξά ( ΕΟΝ) και κινηματογράφου – ο οποίος άρχιζε πλατιά την εποχή να προβάλλεται , επικράτησε ο κινηματόγραφος. Δηλαδή την μάχη για την νεολαία την έχασε ο Μεταξάς.
Στις ζωντανές αφηγήσεις τα χρόνια του 1980 νεολαίων της εποχής του Μεταξά, υπάρχουν διάφορες απόψεις για το και πόσο ωφέλησε ή έβλαψε η ένταξη των νέων στην ΕΟΝ. Υπάρχουν σαφώς και οι κατατηθεμένες δημόσια απόψεις, ότι τα τέκνα της αστικής τάξης της εποχής ( τα τέκνα των πλουσίων οικογενειών δηλαδή)δεν εγγράφονταν στην ΕΟΝ γιατί θεωρούσαν ότι εείναι οργάνωση για τα τέκνα των λα’ι’κών στρωμάτων, που εκεί έψαχνε έρεισμα το μεταξικό καθεστώς.
Τα τέκνα η κόρη Βιργινία και ο υιός του τότε παράγοντα της οικονομικής ζωής -Διοικητή τραπέζης της Ελλάδος- Μανώλη Τσουδερού δεν εγγράφησαν στην ΕΟΝ. Όπως και πολλά άλλα τέκνα των high οικογενειών κύρια της πρωτεύουσας. Άγνωστη είναι η στάση της οικογένειας Βαλαωρίτη και σχετικά με την εγγραφή ή όχι του νεαρού τότε Νάνου Βαλαωρίτη ( γεννηθείς το 1921) ο οποίος φοιτούσε σε ιδιωτικό γυμνάσιο του κέντρου των Αθηνών μαζί με γόνους ονομαστών αστικών οικογενειών. Αλλά όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι ο νεατός Νάνος Βαλαωρίτης του Κων/νου δεν ενεγράφει στην ΕΟΝ. Βέβαια έκανε καλά ο Μεταξάς και επικεφαλής ώς στην ηγεσία της ΕΟΝ ( παρά πόδα αυτού ) όρισε τον τότε διάδοχο Παύλο και αρχηγό τον γόνο της ηνωστής οικογένειας τσιμεντοβιομηχάνων Α. Κανελλόπουλο μετέπειτα αμέσως μεταπολεμικά πολύφερνο εμπλεκόμενο σε περίεργες καταστάσεις οικονομικού ενδιαφέροντος.
Από άλλες αφηγήσεις τα μετέπειτα χρόνια νεαρών λαικότερων και λαικών οικογενειλων της μεταξικής εποχής που αναγκαστηκα είχαν ώς μαθητές γυμνασίων και δημοτικών εγγραφεί στην ΕΟΝ ( περίπου η εγγραφή ήταν υποχρεωτική όταν απέαντι της μια οικογένεια είχε το καθεστώς ) , από τις αφηγήσεις αυτές μέσω της νεολαίας της ΕΟΝ επήλθε τα χρόνια εκείνα μια ωφέλιμη εξωστρεφεια για τα συμμεέχοντα αγόρια και κορίτσια, τα οποία έβρισκαν και μια ευκαιρία να συγχρωτιστούν και σε συλλογικότερες κοινωνικές ομάδες εκτός της οικογένειας και από το ασφυκτικό σχολικό καθεστώς. Τη κάθε Τετάρτη της εβδομάδος η ημ΄ςερα ήταν αφιερωμένη στην ΕΟΝ και δεν λειτουργούσαν τα σχολεία. Μάλιστα κάποιοι υπεστήριξαν και σαφώς εξηγούσαν πώς ένοιωθαν οι ίδιοι, ότι ο κοινωνισμός και η συλλογικότητα μέσα απ την ΕΟΝ , ήταν παράμετροι που και σε αυτές πάτησε η συλλογικότερη αντίσταση απέναντι στους Γερμανούς κατακτητές. Τούτο το υπεστήριξαν αρκετοί από τους συμμετέχοντες τότε νεαρούς , ώς εξήγηση για τα επόμενα χρόνια της στάσεων των έναντι των κατοχικών συνθηκών.
Η ΕΟΝ δεν είχε την έγκριση της Μοναρχίας ανοιχτά, και μάλλον το τότε παλάτι αρνητικά έβλεπε την συγκρότηση της ΕΟΝ , μια και υποκαθιστούσε έως διάλυση τους πρόσκοπους που ήταν το βασιλικό εργαλείο όποιας συλλογικότητας για την νεολαία. Αλλά ο μονάρχης δεν ήθελε να έρθει σε ρήξη με τον υποτακτικό του Μεταξά, και ο Μεταξάς ξέροντας ότι ο ισχυρός παράγοντας του καθεστώτος ήταν ο Μονάρχης Γεώργιος Β” και το παλάτι με τους Εγγλέζους, ήθελε στο πλαίσιο κάποιας αυτονομησής του προοδευτικά ή απόκτησης κάποιας ισχύος ώς Δικτάτορας, να ακουμπάει πάνω στην ΕΟΝ.
Σε επίπεδο διαχείρησης των κονδυλίων που προορίζονταν για την ΕΟΝ, τα μεγέθη ώς κονδύλια και σπατάλες μέχρι ρεμούλα για σκούφιες και μπερέτες στολές- παράσιμα- εκδηλώσεις- ήταν τεράστια και προκλητικά σε μέγεθος εν σχέσει με την χρηματοδότηση άλλων κοινωνικών αναγκαιοτήτων της εποχής.
Με την ΕΠΊΘΕΣΗ ΤΗς ιΤΑΛΊΑς ΤΟΝ οΚΤΏΒΡΗ ΡΟΥ 1940 η ΕΟΝ περίπου ατόνισε προοδευτικά και με το τέλος του Μεταξά , η σύγχρονη ιστοριογραφία υποστηρίζει ότι διαλύθηκε σαν και ποτέ δεν υπήρξε.
Γεγονός είναι ότι η άρχουσα τάξη της χώρας, ήταν απέναντι στην ΕΟΝ ώς για την συμμετοχή των τέκνων , και ο Μεταξάς εφ αυτού έκανε τα στραβά μάτια γιατί ήξερε την δυνατότητα επηρεασμού στο παλάτι που είχε αυτή η άρχουσα και επιχειρηματική τάξη. Απ την άλλη περίπου για τα τέκνα των μέσων και λα’ι’κοτέρω οικογενειών η εγγραφή στην ΕΟΝ και η παρκολούθηση του προγράμματος και των εκδηλώσεων της, ήταν περίπου υποχρεωτική διότι δεν τολμούσε καμμία οικογένεια να αντιταχθεί στο καθεστώς. Από πλευράς εκπαιδευτικών δεν υπήρχε δυνατότητα να υπάρξει και η παραμικρή αντίθεση ώς κλαδικότητα συμφερόντων εργαζομένων, διότι η εκπαίδευση ήταν δημόσια και οι λειτουργοί της ήταν δημόσιοι υπάλληλοι που ανα πάσα στιγμή κινδύνευε και η εργασία και οι ίδιοι. Πλέον ότι και απ το σώμα των εκπαιδευτικών κάθε βαθμίδας, μάλλος διαπρήσιους υποστηρικτές ιδιαίτερα στην δημοτική εκπαίδευση βρήκε το καθεστώς, όχι μόνο από τον φόβο του κράτους αλλά και από την όλη ώς τότε δομή της εκπαίδευσεως.
Τελικά με την ΕΟΝ του Μεταξά όλα ίσχύουν. Όλα παίζουν, ήταν μια προσπάθεια του ανασφαλούς Μεταξά απέναντι στον Άνακτα για να αποκτήσει κάποπια αυτονομία, μπορεί και ο Μεταξάς να θεωρούσε ότι θα προχωρήσει στον εκφασισμό της Νεολαίας ( μόδα που πουλιούνταν στην Ευρώπη στην οποία είχε γενικευθεί η επικράτηση των φασιστικων καθεστώντων την δεκαετία του 1930 ) .
Η Μετέπειτα ιστορία και αμέσως απ την δεκαετία του 1940, δεν ασχολήθηκε καθόλου με την ΕΟΝ, παρά μόνο σποραδικές μικρές αναφορές ώς τώρα ακόμη υπάρχουν, θεωρώντας ότι ήταν ένα πυροτέχνημα του μεταξικού καθεστώτος χωρίς νόημα. Και απ τον τρόπο που αυτοαπαξιώθηκε αμέσως με τις πολεμικές περιπέτειες της χώρας.
Σαν κυριότερη αναφορά σχετικά με την ΕΟΝ , είναι και παραμένει ότι στην κόντρα ΕΟΝ και κινηματογράφου της εποχής, ηττημένη βγήκε η ΕΟΝ. Διότι η νεολαία κατεργάστηκε περισσότερο από τον κινηματοφράφο και την θεματική φιλμογραφία του, παρά απ τις διδαχές στην ΕΟΝ.
Χαρακτηριστική είναι η άποψη μετέπειτα επιστημόνων των κοινωνικών και ψυχιατρικών επιστημών, ότι η συμπεριφορά και οι εκφράσεις των νέων αγοριών της εποχής της ΕΟΝ ,περισσότερο αντέγραφε το στύλ του είρωνα αφ υψηλού ήρωα Ρέτ Μπάτλερ του φίλμ »” όσα παίρνει ο άνεμος» – λοξό κύταγμα με σηκωμένο το φρύδι του ματιού- ) τον ρόλο τον οποίο έπαιζε ο αμερικανός ηθοποιός Κλάρκ Γκέ’ι’μπλ.

Διόλου τυχαία δεν ήταν η κόντρα Μαρκεζίνη – Παπάγου που ο Μαρκεζίνης χτύπησε το χέρι του στο τραπέζι στο υπουργικό συμβούλιο, και ο Παπάγος ώς πρωθυπουργός εκνευρίστηκε και τσακώθηκαν ( εγώ είμαι ο πρωθυπουργός είπε ο Παπάγος ) και ο Μαρκεζίνης αποχώρησε λέγοντας : » ότι δεν θα ξαναπατήσω το ποδάρι μου εδώ σε αυτό το γραφείο».
Τότε το 1954, η δημοσιογραφία έγραψε για τς αμαρτωλές συμβάσεις που υπέγραψε ο Μαρκεζίνης με τους Γερμανούς- έτσι ήταν ώς συμβάσεις που αποδείχτηκε το 1958 ότι υπογράφησαν σε χαρτοπετσέτα στην Γερμανία στο φαγητό , ερήμην του Παπάγου πρωθυπουργού ). Ο Μαρκεζίνης εκ των υστέρων δηλώνει δημόσια ότι τσακώθηκε με τον Παπάγο για το ότι ο ίδιος ( ο Μαρκεζίνης) ώς υπουργός συντονισμού ηταν αντίθετος με την εισαγωγή του Κυπριακού απ τον Παπάγο στον ΟΗΕ, με τα γνωστά ατυχή αποτέλεσματα). Η ρήξη πάντως του πρωθυπουργού με τον πρώτο έμπιστο φίλο του μέχρι και πανίσχυρο Μαρκεζίνη , “ηταν σφοδρή και έκτοτε σεν μιλήθησαν ποτέ.
Ο Μαρκεζίνης βέβαια ώς βλάκας- δήθεν ευφυής που έκανε λάθος- δεν τήρησε τον όρκο τού 1954 , να μην ξαναπατήσει στο γραφείο του υπουργικού συμβουλίου , διότι το 1973 πάτησε το γραφείο ώς πρωθυπουργός δικτατορικός κνώδαλο και ενεργούμενο του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου.
Υπάρχει και άλλη αλήθεια.. που συμπληρώνει την όλη πολιτική ίντριγκα της εποχής , σε βαθμό που καλά είναι οι ιστορικοί εευνητές να σκφτούν αν όλα αυτά ήταν επίσημη σοβαρή πολιτική για να βγεί η χώρα απ την πολεμική και μεταεμφυλιακή ταλαιπώρια, ή ήταν κουραφέξαλα και παρλαπιπιές μέχρι μα’ι’μουδιές και κομπίνες και αλλαξωκολιές αρχικατεργαρέων που αυτοονομάζονταν πολιτικοί , που το σύστημα αυτής της τότε Δεξιάς, τις ονόμαζε πολιτική διαχείρηση.
Και η άλλη αλήθεια έχει και την εμπλοκή του Ιωάννη Διάκου , κολλητού και πληροφοριοδότη της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα ( τότε ήταν στην πολυκατοικία Πεσμαζόγλου Ηρρώδου του Αττικού 1 & Βασ. Σοφίας), και ο οποίος Ιωάννηε διάκος ήταν πρωθυπουργικός επίσημο σύμβουλος του Παπάγου, μαζί και φίλος και συνομιλητής του Σπύρου Μαρκεζίνη, και κοινός περιπατητής στον Βασιλικό τότε κήπο αρχικά με τον σταθμάρχη της cia στην Αθήνα Τόμ Καραμεσίνη και μετέπειτα συνδαιτήμονας με τον Αμερικανό πρεσβευτή διαβόητο Πιουριφο’ι”. Αυτόν τον Πιουριφό’ι” που έφερε με το πλεοψηφικό εκλογικό σύστημα τον Παπάγο στην κυβέρνηση με 250 περίπου έδρες, αφού έριξε στις χαρτορήχτρες και στα Μεντιουμ τον Πλαστήρα, και με υπόδειξη του Σ. Μαρκεζίνη ο οποίος ήξερε τις αδυναμίες του Πλαστήρα για τις μάγισες και τα Παγανά τα αστέρια και τις Νερά’ι’δες.
Απ ότι υπάρχει ώς πληροφορία… ( ώς η άλλη αλήθεια) ο Ιωάννης Διάκος ο κολλητός και πληροφοριοδότης της Αμερικανικής πρεσβείας και της CIA , άφησε να εννοηθεί έως πληροφόρηση ελαφρά τον Σπύρο Μαρκεζίνη, ότι γνωρίζοντας η Αμμερικανική πρεσβεία την ασθένεια του Παπάγου που τον ταλαιπωρούσε και απ το τέλος του 1954 αρχή του 1955 του δημιούργησε σοβαρό πρόβλημα φανερό, προετοίμαζε την πρωθυπουργική διαδοχή μέσα στην οποία δεν περιλαμβανόνταν ώς προτίμηση το όνομα του Σπύρου Μαρκεζίνη. Και διότι ο Μαρκεζίνης ήταν περισσότερο από παλιά προσκολλημένος στο παλάτι ( ήταν επίσημος δικηγόρος του Γεωργίου του Β” που την δεκαετία του 1930 χειρίστηκε το διαζύγιο του άνακτα με την Ρουμάνα πρώην συζυγό του Ελλισάβετ), αλλά ήταν και μπλεγμένος στις μοναρχικές γυναικοπαρέες και κουτσομπολιά και πολιτικές πονηριές τότε της φρειδερίκης και της πριγκίπισας Ελένης συζύγου του Πρίγκηπα Νικολάου θείου του άνακτα Παύλου). Και για τον πρόσθετο λόγο ακόμη, ότι ο Μαρκεζίνης δεν είχε κάνει καλή εντύπωση ώς πολύ νευρικός μέχρι εγωπαθής και στους αμερικανούς συμβούλους σε όλη την εφαρμογής διάρκεια του σχεδίου Μάρσαλ στην Ελλάδα, με τους οποίους είχε προστριβές. Και που για αυτές τις προσφυγές- τις περισσότερες φορές υπερ των Ελληνικών συμφερόντων αλλά εκφρασμένες με οξύτητα στους διαλόγους με τους αμερικανούς ανθύπατους.
Και παρακάτω η πληροφορίες συνεχίζουν ότι, ο σκοτεινός Ιωάννης Διάκος, μπόρεσε και επηρέασε τον Μαρκεζίνη , ότι και ο πρωθυπουργός Παπάγος τον θεωρεί νευρικό και απότομο, και που πολλές φορές ο Παπάγος είχε δεχτεί παράπνα απο άλλους υπουργούς για την βιαιότητα της συπεριφοράς του Μαρκεζίνη απεναντί τους. Κοινώς ισχύει ότι στην κυβέρνηση Παπάγου ο Μαρκεζίνης ώς πανίσχυρος υπουργός συντονισμού και με την θεωρούμενη άκρως επιτυχημένη υποτίμηση του 1953, είχε καβαλήσει το καλάμι της αλοζονείας και της εξουσιαστικής υπερφίαλης συμπεριφοράς.
Γεγονός ότι ό Μαρκεζίνης τον Μά’ιο του 1953 μετά την υποτίμηση , επεσκέφθηκε την ΗΠΑ και δεν τα πήγε καθόλου καλά με τον υπουργό τότε εξωτερικών Τζον Φόστερ Ντάλλας, αλλά και με τον πρόεδρ Αιζενχάουερ, μια και ζήτησε μεγάλη βοήθεια ( λόγω στρατιωτικών δαπανών ΝΑΤΟ) και τελικά έστειλε και τηλεγραφημα στον πρωθυπουργό Παπάγο μέσωΕλληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτων
ότι : » αυτόν τον νέο υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Τζόν Φόστερ Ντάλλας η Ελλάδα θα τον πληρώσει πολύ ακριβά ». Δείγμα κάπως διπλωματικής και πολιτικής υπερφιαλότητας και αλλαζονείας απέναντι στην ΗΠΑ ουσιαστικά απ την οποία η Ελλάδα ήταν πλήρως εξαρτημένη.
Όλα αυτά απ ότι ώς και άλλη πραγματικότητα πολιτική κυκλοφορεί, οι ΗΠΑ δεν τα βλέπανε – και όχι άδικα- με την όλη αλλαζονική συμπεριφορά του Μαρκεζίνη και την περισσότερη εξαρτησή του απ το παλάτι- διότι και ουσιαστικά οι ΗΠΑ είχαν παίξει μέσω Πιουριφό’ι” τον Μαρκεζίνη ώς ισχυρό πρόσωπο στην κυβέρνηση του Παπάγου, και επί της υπουργίας του ώς υπουργός συντονισμού είχαν δώσει στην Ελλάδα – θεωρούσαν στον Μαρκεζίνη- το δικαίωμα για τρομακτική υποτίμηση της δραχμής το 1953, πολύ παραπάνω από τα τότε παραδεδειγμένα νομισματικά όρια κινήσεως των ισοτιμιών και υποτιμήσεων των νιομισμάτων διεθνώς με βάση το δολλάριο από το 1944 και το Μπρέττον Γούντς. Αλλά και γιατί μια τέτοια αλλαζονική ακόμη και διεκδικητική πολιτική συμπεριφορά του Μαρκεζίνη, αν ερχόνταν στα πρωθυπουργικά πράγματα μπορεί να δημιουργούσε και προβλήματα εξωτερικής πολιτικής ώς πρόβλεψη για το κυπριακό υπό το κατάλληλο τά’ι’μινγκ. Και είναι γνωστό ότι η βολιδοσκόπηση του Καραμανλή πρίν την πρωθυπουργικοποιησή του από Εγγλέζους και ΗΠΑ για λογαριασμό του ΝΑΤΟ ήταν περίπου ρεαλιστικ΄τερη προσαρμοστικά στα μέτρα της πολιτικής των ΗΠΑ και της Αγγλίας για το κυπριακό. Υπάρχουν και οι περίφημες επιστολές μεταξυ Καραμανλή και Εγγλέζων για το κυπριακό που αποδικνύουν μια αμυντικότερη στάση του Καραμανλή ώς διάθεση διεκδίκησης, και κτά άλλους και ρεαλιστικότερη, μια και ο πανίσχυρος Παπάγος ώς πρωθυπουγός που έχαιρε κύρος στους κόλπους του ΝΑΤΟ, ώς νικητής του κομμουνθισμού στην Ελλάδα, ΄φαγε τα μούτρα του επιδεικτικά στον ΟΗΕ όταν πήγε το κυπριακό για συζήτηση. Που ούτε συζήτηση δεν ανέχτηκαν με αρνητική ψήφο κρατών οι Αμερικανοί.
Απ ότι φαίνεται λοιπόν ο σκοτεινός Ιωάννης Διάκος, είτε άφησε να εννοηθεί είτε πληροφόρησε ότι οι Αμερικανοί δεν καλοβλέπουν τον Μαρκεζίνη, μπορεί και να επηρέσας και τον Μαρκεζίνη ότι και ο Παπάγος δεν καλοβλέπει την αυτονομημένη ισχύ του του Μαρκεζίνη και την κάποιαβ του αλλαζονεία , και φαίνεται ότι ο Μαρκεζίνης που ήξερε την σφιχτή σχέση Διάκου με Αμερικανική πρεσβεία και Cia και καταλάβαινε ότι εφ όσον ο Διάκος ήταν σύμβουλος του Παπάγου κάτι θα μπορούσε να κατανοήσει απ τις διαθέσεις προοδευτικά του Παπάγου, υπήρξε και το θέμα της περίπου αυτόνομης υπογραφής συμβάσεων κρατικής συνεργασίας ( εξάρτησης της Ελλάδος απ τους Γερνανούς που το βάθος της τεχνικά ώς συμφωνίες με συγκεκριμένες Γερμανικές εταιρείες δεν το γνώριζε ο Παπάγος, όπως απεδειχθη αργότερα ) .. και απ ότι φαίνεται όλα αυτά εκνεύρισαν τον νευρικό διεκδικητικό και αλλάζονα κατά πολλούς Αθηνοκεντρικό κάτοικο ( Αμερικής και Σόλωνος τότε ρετιρέ σούπερ αστικό διαμέρισμα που έβλεπε όλο το Λεκανοπέδιο ), και αρπάχτηκε στο υπουργικό συμβούλιο, τσακώθηκε με τον Παπάγο γιατί χτύπησε το χέρι του βίαια στο τραπέζι.. και εδώ τελείωσε η ιστορική αυτή αναφορά.
Ο υιός του Πρωθυπουργού Παπάγου , Λεωνίδας Παπάγος, είπε ότι έφτασε ο πατήρ του στο σπίτι στην Εκάλη, μπήκε στο σπίτι πέταξε το καπέλο του στον καναπέ και είπε εκνευρισμένος: Σήμερ τσακώθηκα με τον Μαρκεζίνη και έφυγα απ το υπουργικό συμβούλιο.
Και κατά τις ίδιες αφηγήσεις, ο πιστός σκύλος του Παπάγου που ήταν έξω απ το σπίτι – σε ειδικό καλύβι- εκείνη την ώρα κατάλαβε το αφεντικό του εκνευρισμένο και γαύγιζε λυπημένα.
Το ίδιο σκυλί – Δαλματίας- όταν ο Παπάγος την μέρα που ο Παπάγος πέθαινε έκλεγε όλη την ώρα κάτω απ το παράθυρο του δωματίου του Παπάγου.