Αποκαταστάθηκε και είναι πλέον επισκέψιμος ο ναός του Αγίου Γεωργίου στην παλιά πόλη της Λευκάδας

Αποψη του ξυλόγλυπτου τέμπλου του ναού

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης της Λευκάδας και είναι κηρυγμένο μνημείο. Αποτελεί σήμερα παρεκκλήσιο του ναού του Αγίου Νικολάου, στην ενορία του οποίου υπάγεται. Πρόκειται για μονόκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, χαρακτηριστικός τύπος λευκαδίτικου ναού, η οποία ιδρύθηκε μεταξύ 1725-1728 από τον ιερομόναχο Δ. Δεβάρη.

Ο ναός παραχωρήθηκε το 1758 στον ιερέα Ζαχαρία Βεροιώτη, ο υιός του οποίου τον ανοικοδόμησε εκ νέου το 1815 και τον μετέτρεψε σε συναδελφικό, ανήκε δηλαδή σε περισσότερους ιδιοκτήτες, οι οποίοι είχαν την υποχρέωση να τον συντηρούν.

Απέκτησε τις σημερινές του διαστάσεις μετά από ανακατασκευή το 1836. Στην πορεία των αιώνων, από το 1769 έως το 1948, καταστράφηκε αρκετές φορές από σεισμό και επισκευάστηκε. Χαρακτηρίστηκε ως σεισμόπληκτος το 2003 και έκτοτε παρέμενε κλειστός. Ο σεισμός του 2015 επέφερε περισσότερες βλάβες στην εκκλησία και κρίθηκε αναγκαία η αποκατάστασή της.

Ο ναός έχει έκδηλα χαρακτηριστικά του επτανησιακού μπαρόκ. Στη βόρεια πλευρά έχει έξοδο σε μικρή πλατεία, ενώ στη νότια πλευρά υπάρχει θύρα προς την αυλή. Το λιθόκτιστο κωδωνοστάσιο του 190υ αιώνα βρισκόταν στην βορειοδυτική πλευρά του ναού αλλά κατεδαφίστηκε. Το σημερινό βρίσκεται στην ανατολική είσοδο του αύλειου χώρου. Οι τοίχοι του ναού είναι επιχρισμένοι, ενώ τα ανοίγματα έχουν λίθινα τοξωτά πλαίσια από λαξευτούς ασβεστόλιθους και στην βόρεια κύρια όψη έχουν έχουν ανάγλυφη μπαρόκ διακόσμηση.

Στο δάπεδο της εκκλησίας η μαρμάρινη καλυπτήρια πλάκα της ταφής του ιερέα Ευστάθιου Βεροιώτη, φέρει την χρονολογία 1821.

Ο ναός έχει περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο από κυπαρίσσι, έργο που φιλοτεχνήθηκε από τον Ζακυνθινό Άγγελο Αθηνιώτη το 1843, φέρει λευκό επίχρισμα και επιχρυσωμένες διακοσμητικές λεπτομέρειες. Οι εικόνες του χρονολογούνται τον 19ο αιώνα και είναι έργα των Ιωάννη Ρούσου, Σπυρίδωνα Γαζή, Στυλιανού Δεβάρη και του Θωμά-Γεώργιου Πατσαρά, ενώ διαθέτει Αγία Τράπεζα με ξύλινο κιβώτιο.

Ο Ιησούς στο Όρος των Ελαιών ελαιογραφία. Σπυρίδων Γαζής (1880-1890)

Η ουρανία εντυπωσιάζει με πέντε ελαιογραφίες, έργα του Σπυρίδωνα Γαζή, με κεντρικό θέμα τον Ιησού στο Όρος των Ελαιών και περιμετρικά τους τέσσερις Ευαγγελιστές με τα σύμβολά τους.

Λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης του ναού και μετά από εκπόνηση σειράς μελετών, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας προχώρησε στην αποκατάστασή του. Το 2019 το έργο «Στερέωση και Αποκατάσταση του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου στην πόλη της Λευκάδας», με προϋπολογισμό 580.000 ευρώ, που εκτέλεσε με αυτεπιστασία η ΕΦΑ Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, Υπουργείο Πολιτισμού, εντάχτηκε στο Ε.Π. «ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 2014-2020» της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και ολοκληρώθηκε το 2023.

Άγιος Γεώργιος, δεσποτική εικόνα, Ιωάννης Ρούσσος, 1844

Στο πλαίσιο του έργου έγινε στερέωση και αποκατάσταση της τοιχοποιίας, εφαρμόστηκαν νέα επιχρίσματα, αντικαταστάθηκε η στέγη και η ξύλινη ουρανία, επισκευάστηκε ο γυναικωνίτης, εγκαταστάθηκαν ηλεκτρο-μηχανολογικά δίκτυα και διαμορφώθηκε ο αύλειος χώρος. Συντηρήθηκε το ξυλόγλυπτο τέμπλο και οι εικόνες, το κιβώτιο της Αγίας Τράπεζας, το οποίο ανέκτησε τον αρχικό του χρωματισμό, οι ελαιογραφίες της ουρανίας, όλες οι ξύλινες επενδύσεις και τα καθίσματα, τα λίθινα περιθυρώματα και τα κιγκλιδώματα. Ο ναός απέκτησε την αρχική του μεγαλοπρέπεια και είναι πλέον επισκέψιμος από το 2023.