1900: Διακήρυξη της Νομαρχίας Λευκάδος για δύο μεταλλεία αργυρούχου μολύβδου στον Άγιο Ηλία Λευκάδας

Στις 3 Απριλίου του 1900 ο δημοσιογράφος και κτηματίας Γεώργιος Ματθόπουλος, κάτοικος Αθηνών, θα καταθέσει αίτηση στη Νομαρχία Λευκάδος με την οποία ζητά την παραχώρηση μεταλλείου αργυρούχου μολύβδου που ο ίδιος είχε ανακαλύψει στις θέσεις Φτερούνα και Αναβρυσάδα της περιφέρειας Αγίου Ηλία του Δήμου Ευγήρου. Δέκα μέρες αργότερα ο τότε Νομάρχης Δ. Μεσσηνέζης θα δημοσιεύσει τη σχετική διακήρυξη.

Συνημμένα στην αίτησή του υποβάλλει την από 23 Μαρτίου επιστημονική έκθεση, ένα δείγμα του μεταλλεύματος δέκα οκάδων και τα λεπτομερή διαγράμματα του προς παραχώρηση μεταλλείου. Η συνολική έκταση που ζητάει είναι 2.096 στρέμματα και 520 μέτρα.

Όπως αναφέρει στην αίτησή του, το μεταλλείο στη θέση Φτερούνα έχει έκταση 1.046 στρέμματα και 520 μέτρα και τα εξής όρια: Συνόρευε ανατολικά με αγρό κληρονομίας Ιωάννου Αργυρού, δυτικά με αγρόν Ευάγγελου Σολδάτου ποτέ Παναγή, αρκτικώς (βόρεια) με χωράφι επίσης του Ευάγγελου Σολδάτου και τον ξεροπόταμο Φτερούνα και μεσημβρινώς (νότια) με αγρό του Ευάγγελου Σολδάτου, κληρονόμους Ιωάννη Αργυρού και τον ξεροπόταμο Φτερούνα.

Το άλλο μεταλλείο στη θέση Αναβρυσάδα είχε έκταση 1.050 στρέμματα και συνόρευε ανατολικά με λαγκαδιά που έφτανε μέχρι τον ξεροπόταμο Μπόρο, δυτικά με αγρό του Αλέξανδρου Αργυρού, βόρεια με αγρό του Ανδρέα Δαφαράνα και νότια με αγρούς του Θεοτόκη Σολδάτου και Ανδρέα Δαφαράνα.

Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούνταν να πληρώσει στους ιδιοκτήτες της προς παραχώρηση επιφάνειας ό,τι οι νόμοι περί μεταλλείων όριζαν και επιπρόσθετα θα αποζημίωνε τους ιδιοκτήτες για όση έκταση γης θα καταλάμβανε ή θα έβλαπτε από τις μεταλλευτικές του εργασίες, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις των περί μεταλλείων νόμων.

Τέλος, υπόσχονταν να πληρώνει κάθε χρόνο στο Δημόσιο το νόμιμο φόρο από την έκδοση του παραχωρητηρίου στο όνομά του (τρία λεπτά για κάθε στρέμμα) καθώς και φόρο για την καθαρά πρόσοδο και να συμμορφώνονταν με τις διατάξεις των νόμων και τις διαταγές της Κυβέρνησης που αφορούσαν στον τρόπο της μεταλλεύσεως ή να καταβάλλει κάθε άλλη φορολογική υποχρέωση ή νόμιμη αποζημίωση.

Η διακήρυξη δημοσιεύτηκε με έξοδα του ενδιαφερόμενου σε τοπική εφημερίδα της Λευκάδας καθώς και στην Αθηναϊκή εφημερίδα «Ακρόπολις». Θα τοιχοκολλούνταν επίσης με ευθύνη του Δημάρχου Ευγήρου και θα έμενε για τέσσερις συνεχόμενους μήνες εις τα δημοσιώτερα μέρη της πόλης της Λευκάδας, του Σύβρου που ήταν η πρωτεύουσα του Δήμου Ευγήρου, των χωριών στα οποία περιλαμβάνονταν η περίμετρος της προς παραχώρηση ζητούμενης εκτάσεως, καθώς και στο Δήμο Αθηναίων που έμενε ο αιτών. Εκτός αυτού η διακήρυξη θα διαβάζονταν στην εκκλησία μετά τη Θεία Λειτουργία για τρεις συνεχόμενες Κυριακές μετά την πρώτη τοιχοκόλληση.

Όσο θα διαρκούσαν οι δημοσιεύσεις η αναφορά του αιτούντος Γ. Ματθοπούλου και τα διαγράμματα της προς παραχώρηση ζητούμενης επιφάνειας θα παρέμεναν στη Νομαρχία Λευκάδος όπου μπορούσε ο καθένας να τα δει. Μετά από την λήξη της τετράμηνης προθεσμίας θα έπρεπε να υποβληθούν εντός οκτώ ημερών στη Νομαρχία οι απαιτούμενες αποδείξεις για τις δημοσιεύσεις, τις τοιχοκολλήσεις και τις αναγνώσεις στην εκκλησία της προκήρυξης καθώς και οι αναφορές των ενδιαφερομένων που τυχόν είχαν υποβληθεί στις επιτόπιες αρχές.

Σημειώνεται ότι σημαντικά ποσοστά Αργύρου μπορεί να περιέχονται στα μολυβδοαργυρούχα ορυκτά κερουσίτης (είναι ένα ανθρακικό ορυκτό του μολύβδου – PbCO3) και γαληνίτης (θειούχος μόλυβδος – PbS), αλλά και σε αρκετά άλλα όπως ο πυραργυρίτης κ.ά.

Αν όντως λειτούργησε το ορυχείο δεν γνωρίζουμε. Ίσως όμως κάποιοι Αηλιώτες να γνωρίζουν από την προφορική παράδοση περισσότερα…