ΣτΕ: Οι δήμοι δεν έχουν αρμοδιότητα για όρους δόμησης και οικοδομικές άδειες

Μια σημαντική απόφαση που ξεκαθαρίζει τα όρια της τοπικής αυτοδιοίκησης

Με μια σημαντική απόφαση του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα, τίθενται σαφή όρια στις αρμοδιότητες των δήμων όσον αφορά ζητήματα όρων δόμησης και έκδοσης οικοδομικών αδειών.

Η απόφαση 1728/2025 αποτελεί καθοριστικό σημείο αναφοράς για την ερμηνεία του Συντάγματος και την κατανομή των εξουσιών μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Τι έκρινε το ΣτΕ

Το ΣτΕ αποφάνθηκε ότι οι δήμοι δεν έχουν νομοθετική ή κανονιστική αρμοδιότητα να ρυθμίζουν ζητήματα όπως:

– η έκδοση οικοδομικών αδειών,

– οι όροι δόμησης (π.χ. ύψος, όγκοι, συντελεστές δόμησης),

– ή οι περιορισμοί στην ανέγερση κτιρίων.

Αυτά τα θέματα, τόνισε το Δικαστήριο, ανήκουν αποκλειστικά στην Πολιτεία (κεντρική διοίκηση) και όχι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρα 43 και 102).

Η υπόθεση

Η υπόθεση αφορούσε κανονιστική πράξη του Δήμου Αθηναίων, η οποία:

– ζητούσε από τα στελέχη της Υπηρεσίας Δόμησης να μην εκδίδουν βεβαιώσεις ή προεγκρίσεις δόμησης με ύψη μεγαλύτερα από αυτά που προβλέπονται στο βασιλικό διάταγμα της 30.8/9.9.1955 ή σε νεότερα προεδρικά διατάγματα,

– και να απέχουν από την έκδοση οικοδομικών αδειών που υπερέβαιναν αυτά τα όρια.

Το ΣτΕ έκρινε ότι αυτή η απόφαση εκδόθηκε χωρίς νόμιμη εξουσιοδότηση – δηλαδή, ο δήμος υπερέβη τις αρμοδιότητές του.

Το αποτέλεσμα

Η δικαστική απόφαση ορίζει ότι:

– Η εν λόγω κανονιστική πράξη εκδόθηκε αναρμοδίως, και συνεπώς ακυρώνεται.

– Οι δήμοι δεν μπορούν να ρυθμίζουν με κανονιστικές πράξεις ζητήματα που αφορούν την οικοδομική δραστηριότητα, αφού κάτι τέτοιο απαγορεύεται από το Σύνταγμα και ανήκει στη νομοθετική και κανονιστική εξουσία του κράτους.

σημασία της απόφασης

Η απόφαση 1728/2025 έχει γενικότερη σημασία γιατί:

– Θέτει σαφή όρια στις κανονιστικές αρμοδιότητες των δήμων, ειδικά σε θέματα πολεοδομίας.

– Μπορεί να επηρεάσει παρόμοιες αποφάσεις άλλων δήμων που επιχειρούν να ρυθμίσουν θέματα δόμησης.

– Υπενθυμίζει ότι ο πολεοδομικός σχεδιασμός και οι όροι δόμησης καθορίζονται αποκλειστικά από την κεντρική διοίκηση (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας).

(ΤΑ ΝΕΑ της Αιτωλοακαρνανίας)