Πανηγύρισε σήμερα ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου
Με κατάνυξη και συμμετοχή Κολυβιατών και άλλων πιστών πανηγύρισε σήμερα, 6 Δεκεμβρίου 2025, ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου – ένας τόπος-σύμβολο για τους όπου γης Κολυβιάτες.
Τον Όρθρο και τη Θεία Λειτουργία τέλεσε ο εφημέριος της Νικιάνας π. Σωτήριος Τσάρκος, ενώ στους χορούς έψαλαν ο απόδημος στη Γερμανία Κολυβιάτης Ζώης Βρεττός και ο Κώστας Μπαλομένος, οι οποίοι ταξίδεψαν ειδικά για τη σημερινή ημέρα· ο πρώτος από τη Γερμανία και ο δεύτερος από τα Γιάννενα. Μετά τη Θεία Λειτουργία μοιράστηκαν σπερνά και γλυκίσματα, όπως επιτάσσει η παράδοση.
Μικρό ιστορικό του ναού
Ο Άγιος Νικόλαος στα Κολυβάτα αποτελεί μία από τις παλαιότερες εκκλησίες της ορεινής Λευκάδας, άρρηκτα δεμένη με την ιστορία και την οικονομική ανάπτυξη του οικισμού, ενός από τους αρχαιότερους στο νησί λόγω της γειτνίασής του με το πλούσιο δάσος των Σκάρων.
Το δάσος, για αιώνες πηγή πλούτου (κτηνοτροφία, υλοτομία, βυρσοδεψία, βαφική), στήριξε γενιές Λευκαδιτών: Η βελανιδιά πρόσφερε ναυπηγήσιμη ξυλεία, ο καρπός της χρησιμοποιούνταν στη βυρσοδεψία, ενώ το πριοκόκκι ή κερμέζι -προϊόν του κέρμη βαφικού (Coccus ilicis) πάνω στα φύλλα του πουρναριού- χρησίμευε ως βαφή για μάλλινα και μεταξωτά υφάσματα.
Στη βόρεια είσοδο του ναού σώζεται εντοιχισμένη πλάκα με επιγραφή «1768», που αναφέρεται σε ανακαίνιση, γεγονός που δείχνει ότι ο ναός χτίστηκε τουλάχιστον έναν αιώνα νωρίτερα. Στα ΓΑΚ Λευκάδας φυλάσσεται το ληξιαρχικό βιβλίο του Αγίου Νικολάου (1756–1776), ενώ ο ναός σημειώνεται ως S. Nicola στον χάρτη του 1688 από τον μηχανικό Sebastian Alberti, κατά εντολή του Φραγκίσκου Μοροζίνη.
Αντίστοιχη επιγραφή του 1840 μαρτυρεί μεταγενέστερη επέκταση. Παρά την καταστροφή του ναού από πυρκαγιά στις αρχές της δεκαετίας του ’70, η μνήμη της παλιάς του μεγαλοπρέπειας παραμένει ζωντανή: το τέμπλο του Αλέξανδρου Μεντζικώφ, οι εικόνες του Βασιλείου Σίδερη και η παμπάλαια εικόνα των Ταξιαρχών, που δυστυχώς χάθηκε στη φωτιά.
Οι δύο παλιές ενορίες: Ταξιάρχες και Άγιος Νικόλαος
Στον ίδιο χώρο υπήρχε παλαιότερα το εκκλησάκι των Ταξιαρχών, ιδιοκτησίας των Κολυβαίων, θεμέλια του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα. Αργότερα οι Βρετταίοι έκτισαν τον Άγιο Νικόλαο. Έτσι δημιουργήθηκαν δύο ενορίες στον ίδιο οικισμό, με δύο γιορτές: 8 Νοεμβρίου: των Ταξιαρχών, 6 Δεκεμβρίου: του Αγίου Νικολάου. Όπως σημειώνει ο φιλόλογος-ιστορικός Σπύρος Π. Σούνδιας, η συνήθεια αυτή διατηρούνταν έως τη δεκαετία του 1960.
Σήμερα σώζεται το πέτρινο καμπαναριό -σχεδόν ακέραιο-, μοναδική είσοδος στον προαύλιο χώρο του ναού.
Ο Μακράκης στα Κολυβάτα – Μια ιστορική επίσκεψη
Σημαντικό γεγονός στη μακραίωνη ιστορία του ναού αποτέλεσε η παρουσία του Απόστολου Μακράκη το 1886. Ο χαρισματικός χριστιανολόγος μίλησε στις 25 Αυγούστου 1886 στον Άγιο Νικόλαο «περί ζωής και θανάτου» με αφορμή κηδεία, ενώ την ίδια περίοδο δίδαξε στη Μονή Αγίου Γεωργίου και στα γύρω χωριά, μεταξύ των οποίων τα Κολυβάτα και τα Μαυρογιαννάτα.
Οι λεπτομερείς ανταποκρίσεις της περιοδείας του έχουν διασωθεί και αποτελούν σήμερα πολύτιμη πηγή για την κοινωνική και θρησκευτική ιστορία της περιοχής.
Ο Άγιος Νικόλαος παραμένει σημείο αναφοράς για τους Κολυβιάτες της Ελλάδας και της διασποράς. Κάθε χρόνο, η πανήγυρη του Δεκέμβρη γίνεται αφορμή να συναντηθούν άνθρωποι, να τιμήσουν τις ρίζες τους και να ανανεώσουν τον δεσμό τους με τον τόπο και την κοινή μνήμη. Η σημερινή ημέρα ήταν ακριβώς αυτό: ένας ζωντανός κρίκος μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, σε έναν από τους ιστορικότερους ναούς της ορεινής Λευκάδας.
