Σε κλίμα συγκίνησης τα αποκαλυπτήρια των προτομών Πάνου και Μήτρου Γιαννούλη
Η Λευκάδα τίμησε έστω και καθυστερημένα τους δύο λαϊκούς αγωνιστές
Πραγματοποιήθηκαν το μεσημέρι της Κυριακής 27 Νοέμβρη 2016, με ευθύνη του Δήμου Λευκάδας, στην πλατεία Πάνου Γιαννούλη της πόλης της Λευκάδας, στο σημείο που βρίσκεται η παλιά ΔΕΗ και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, τα αποκαλυπτήρια των προτομών των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης αδελφών Μήτρου και Πάνου Γιαννούλη.
Υλοποιήθηκε έτσι η από της 20 Μάη του 2015 κατά πλειοψηφία απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Λευκάδας (1 κατά, Κώστας Γληγόρης, 2 λευκά Θανάσης Καββαδάς που κατέθεσε δική του πρόταση για πάρκο προτομών αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και Εύα Κατωπόδη) για την τοποθέτηση των προτομών, ύστερα από αίτημα του Ανδρέα Κατωπόδη (Ντελημάρη), συγγενή των δύο λαϊκών αγωνιστών, που με δική του δαπάνη φιλοτεχνήθηκαν οι δύο καλαίσθητες προτομές. (Δες εδώ την υπ΄ αριθ. 112 του 2015 σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λευκάδας).
Η Λευκάδα εκπλήρωσε έτσι, έστω και καθυστερημένα, το χρέος της έναντι των δύο λαϊκών αγωνιστών που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στους φασίστες κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους και στη «λαοκρατική λύση του ελληνικού προβλήματος», δίνοντας στο τέλος και τις ίδιες τους τις ζωές μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ (Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας).
Ο Μήτρος σκοτώθηκε στα επεισόδια του Νυδριού τον Φλεβάρη του 1944 (Δες εδώ). Ο αδελφός του Πάνος Γιαννούλης, ο θρυλικός Καπετάνιος του ΙΙ Τάγματος του 2/39 Συνάγματος (7η Ταξιαρχία της 8ης Μεραρχίας) του ΕΛΑΣ, διακρίθηκε σε πολλές μάχες και ιδιαίτερα στη Μάχη της Αμφιλοχίας στις 10 και 11 Ιούλη του 1944 (Δες εδώ), ενώ αξιόλογη ήταν η δράση του το Δεκέμβρη του 1944 στις μάχες με τους Ζερβικούς στην Ήπειρο. Μετά τη Βάρκιζα αναγκάστηκε να βγει στην παρανομία και το καλοκαίρι του 1946 σχημάτισε μια ομάδα από Λευκαδίτες που εξοπλίστηκαν και μάχονταν στο Τμήμα του Δημοκρατικού Στρατού στη Λευκάδα. Πέρασαν κατόπιν στο Ξηρόμερο σχηματίζοντας το Αρχηγείο Ξηρομέρου-Λευκάδας του ΔΣΕ. Σκοτώθηκε τον Ιούνιο του 1947 όταν η ομάδα του έπεσε σε ενέδρα 300 παρακρατικών και χωροφυλάκων με αποτέλεσμα να αποδεκατιστεί. (Δες εδώ και εδώ).
Στην τελετή των αποκαλυπτηρίων ο Δήμαρχος Λευκάδας κ. Κ. Δρακονταειδής αφού αναφέρθηκε σύντομα στη δράση των δύο ανδρών μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ (για τον Πάνο Γιαννούλη) επισήμανε:
«Με αφορμή τα αποκαλυπτήρια μεταφερόμαστε σήμερα σε μια εποχή που η ζωή και ο θάνατος βαδίζουν χέρι-χέρι. Σε μια εποχή που γεννά ήρωες και που σφυρηλατεί ανθρώπους με ατσαλένια βούληση για ελευθερία. Σε μια εποχή όμως που γεννά και τέρατα, ανθρώπους που δεν διστάζουν να συνεργαστούν με τον κατακτητή και να στραφούν απέναντι σε όσους αγωνίζονται για την πατρίδα και την λευτεριά. Δυστυχώς αρκετοί από τους τελευταίους βαφτίστηκαν στα χρόνια τα κατοπινά πατριώτες, σε μια πλήρη αναστροφή της αλήθειας. Η συλλογική μνήμη ωστόσο δεν ξεγελάστηκε από τα τερτίπια τους. Γιατί ο λαός αγάπησε και τίμησε τους αγωνιστές που βγήκαν από τα σπλάχνα του. Διόλου τυχαίο που οι λευκαδίτες σε κλίμα απαράμιλλης τρομοκρατίας και εκφοβισμού συνέρρευσαν κατά χιλιάδες στην κηδεία του Πάνου Γιαννούλη. Σήμερα η τοποθέτηση αυτών των προτομών είναι χρέος που εκπληρώνεται όχι απλώς στη μνήμη δύο προσώπων. Είναι ένα χρέος απέναντι στην αλήθεια και την Ιστορία μας».
Ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Λαϊκή Συσπείρωση» κ. Θωμάς Καββαδάς είπε μεταξύ άλλων στο χαιρετισμό του:
«Ήταν οι πρώτοι που άναψαν την σπίθα της Αντίστασης στη Λευκάδα. Όταν όλα τα ΄σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά. Όταν όλοι έλεγαν: Μην ανακατεύεστε, αυτοί τώρα είναι οι δυνατοί, αυτοί θα κυριαρχήσουν. Και έπεφτε πάνω από τη χώρα μας η φασιστική-ιμπεριαλιστική πανούκλα. Κτύπησαν πρώτοι τους φασίστες κατακτητές και βγήκαν στην παρανομία, όπως και χιλιάδες άλλοι αντιφασίστες πατριώτες στο κάλεσμα του ΕΑΜ. Δύσκολα χρόνια, με πείνα, κρύο, δυστυχία. Τα περιγράφει ο ίδιος ο Πάνος Γιαννούλης στα γραπτά που άφησε. Μέσα από αυτές τις γραμμές φαίνεται πως τα οράματά τους δεν ήταν να φύγουν μόνο οι κατακτητές, αλλά ήθελαν και μια Ελλάδα της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ιμπεριαλιστική εξάρτηση, με ένα πραγματικό παλλαϊκό πολιτισμό, γι΄ αυτό και κάθε πράκτορας του φασισμού έπρεπε να εξοντωθεί αλύπητα. Ο Πάνος και ο Μήτρος Γιαννούλης είχαν οράματα και γι΄ αυτό αγωνίστηκαν και έδωσαν τη ζωή τους. Δολοφονήθηκαν γιατί πάλεψαν για λευτεριά, εθνική ανεξαρτησία, δημοκρατία, για την Λαοκρατία…
Σήμερα τιμάμε με σεβασμό και υπερηφάνεια την μνήμη τους, ο λαός της Λευκάδας και ιδιαίτερα η οικογένειά τους. Μεγαλύτερη όμως τιμή γι΄ αυτούς που έπεσαν είναι αν στους καθημερινούς αγώνες μας, στη διεκδίκηση για κάθε μικρό ή μεγάλο, ανεβάζουμε την αντικαπιταλιστική-αντιμονοπωλιακή συνείδηση του λαού μας. Μέχρι το Μέτωπο της κοινωνικής ενότητας και λαϊκής συμμαχίας να πάρει την πολιτική του έκφραση. Αν οι εργαζόμενοι οργανωμένα αντιπαλεύουν την εξάρτηση της χώρας μας από κάθε ιμπεριαλιστικό οργανισμό, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, και αν στην πάλη τους έχουν στόχο το ίδιο το σύστημα που γεννά πολέμους και δυστυχία…
Από την Ιστορία όμως πρέπει να βγάλουμε συμπεράσματα και βγαίνουν πολλά. Σήμερα εμείς στεκόμαστε σε δύο: 1) Ο λαός μας είναι πηγή αστείρευτης δύναμης και ηρωισμού αν οι στόχοι της πάλης του είναι οι ανθρώπινες αξίες, η κοινωνική και οικονομική απελευθέρωση του ανθρώπου. 2) Ένας λαός όσο και αν καταπιέζεται, όσο και αν βασανίζεται, όσο και αν συντρίβεται, θα βρει τη δύναμη να ζήσει λεύτερος, ανεξάρτητος, χωρίς εκμετάλλευση, όσες θυσίες και αν χρειαστεί να κάνει».
Εκ μέρους της οικογένειας των δύο αγωνιστών χαιρέτησε ο κ. Στάθης Κατωπόδης (Ντελημάρης) ο οποίος είπε:
«Πραγματικά, μετά από σχεδόν 10 χρόνια, το όνειρο της οικογένειάς μας υλοποιείται. Με την τοποθέτηση των προτομών των δύο αδελφών. Στην πλατεία που ήδη φέρει το όνομά τους, δίπλα στο σπίτι που γεννήθηκαν – είναι από πίσω. Για εμάς την οικογένεια, η πλήρης αναγνώριση και η ολική πλέον απόδοση φόρου τιμής στον αγώνα των αδελφών Πάνου και Μήτρου Γιαννούλη εναντίον των ξένων κατακτητών και συνεργατών στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής είναι πλέον πραγματικότητα. Ευχαριστώ πάρα πολύ τον κόσμο που είναι κοντά μας. Ευχαριστώ πάρα πολύ το δημοτικό συμβούλιο για τη θετική του ψήφο στο αίτημά μας – σε αυτούς που το ψήφισαν. Επίσης θέλω να κάνω ιδιαίτερη μνεία στο δήμαρχο που έφερε το αίτημά μας στο δημοτικό συμβούλιο, το στήριξε, και με την απόφασή του απέδειξε ότι δεν σκέπτεται το οποιοδήποτε πολιτικό κόστος, ούτε τον ενδιαφέρουν μικροπολιτικά συμφέροντα. Για την ιστορία όμως πρέπει να πώ ότι πριν δέκα χρόνια το δημοτικό συμβούλιο επί δημαρχίας του Βασίλη Φέτση -και αυτό είναι προς τιμήν του και τον ευχαριστούμε γι΄ αυτό- είχε κάνει αποδεκτό το αίτημα της οικογένειας και είχε εισηγηθεί θετικά, κατά πλειοψηφία, στην τοποθέτηση των προτομών. Η απόφαση όμως απορρίφθηκε με μυθεύματα από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και ο νοών νοείτω φυσικά. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ γιατί μετά από τόσα χρόνια αυτά τα παλικάρια έχουν θέση στη ζωή της Λευκάδας».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ομιλία από τον συγγραφέα Σπύρο Βρεττό, τα αποκαλυπτήρια των προτομών και την τήρηση ενός λεπτού σιγής υπό τους ήχους του πένθιμου εμβατηρίου «Επέσατε θύματα αδέρφια εσείς σε άνιση μάχη κι αγώνα».
Στην γεννεαλογική διάβαση -δηλαδή στην μετάβαση των γεννεών- η μέσα στην φυσική νοητική αφθαρσία κσι δυναμική της κάθε νεότερης γενιάς ,απαιτείται απ την κοινωνική διεργασία να εμπεριέχεται και η κατεργασία – του ιστορικού μέχρι τότε στοχασμού μικρο’ι’στορικού και όσο γίνεται μακρο’ι’στορικού.
Να στοχάζεται και νσ συγκροτεί η κάθε νεότερη γενιά ολοποιητικά και ενδελεχώς τι παρέλαβε εξελικτικά απ την πρωθύστερη γεννεά .Και μέσα στα παραλαμβανόμενα είναι και χαρές που συνήθως λαμβάνονται ώς φυσική εξέλιξη αλλά και οι απαγοητεύσεις της γεννεάς που έφυγε και αντικαθίσταται απ την νεότερη.
Και οι προτομή του Πάνου Γιανούλη του σδελφού του , αλλά και άλλων αντιστασιακών αλλαχού , καλά είναι να λειτουργούν καιώς σημεία του πολιτισμού στην Λευκάδα για τον στοχασμό και πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση της απογοήτευσης .
Το συντριπτικό μέρος των Ελλήνων πολιτών που αντιστάθηκαν στους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές το 1940-1944 , διήλθαν μεταπολεμικά και για πολλά χρόνια την σπογοήτευση σαν ανθρώπινη καθημερινότητα.Και οι νέοι της εποχής εκείνοι με σφοδρότερο αντιστασιακό ανιδιοτελή οίστρο θα πρέπει να διήλθαν σπ το καμίνι της απογοήτευσης τα επόμενα χρόνια , όταν κυνηγήθηκαν απ το Ελληνικό κράτος για την σωτηρία του οποίου Ελληνικού κράτους βγήκαν υπό την ρήτρα προσωπικού θανάτου στην αντίσταση. Το κάθε κράτος και η όποια Εθνική στοχειοθετησί του , είναι πώτα οι ίδοιι οι πολίτες της Εθνικής κρατικής οντότητας κσι μετά κάθε τι άλλο δομικό διοικητικό που απαρτίζει την απρόσωπη μηχανιστική κάθε κράτους.
Ο Πάνος Γιαννούλης υψηλού φρονήματος αντιστασιακός, μόνο και μόνο που πρωτοβγήκε στην αντίσταση απέναντι στον αναίτιο κατακτητή, πρέπει να βίωσε μεγάλη απογοήτευση απ τον μεταπολεμικό διωγμό μέχρι θανατώσεώς του απ το ίδιο το κράτος , για το οποίο αντιστασιακά αγωνίστηκε.Το ίδιο και μεγάλες μάζες Ελληνικού πληθυσμού μεταπολεμικά που δέχτηκαν την αναίτια δίωξη σπ το κράτος..κυρίως γιατί αγωνίστηκαν αντιστασιακά για το ίδιο το κράτος των στο οποίο ανήκαν σαν πολιτες.Και για τους νεότερους της εποχής 1940-1941 αντιστασι ακούς , που διέθεσαν τα καλύτερα δυναμικά των χρόνια τα νεανικά, στην αντιστασιακή ιδέα, η απογοήτευση θα πρέπει να τους έγινε μεταπολεμικά δεύτερη φύση.Που κατά την βιολογική εξελικτική του ανθρώπου δεν πρέπει να ξεπέρασαν ποτε ςώς το τέλος της ζωής των για όσους έφυγαν και για μέχρι σήμερα για όσους αντιστασιακούς της εποχής ζούν σε μεγσλη ηλκία ώς τις μέρες μας. Ταυτόχρονα αυτή απογοήτευση ή μερος αυτής θα διασκορπιζόνταν στον περίγυρο τον οικογενειακό τον φιλικό τον συγγενιακό των συνομιλίκων , γενικά θα διαχεόνταν κοινωνικά .Και αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό της μεταπολεμικής και για χρόνια της Ελληνικής κοινωνίας , που βασάνισε μκαι μπορεί να βασανίζει ακόμα και υπόρρητα ίσως και μνημικά σε κάθε ιστορική αναφορά ή παρελθοντική θύμηση ανθρώπων.
Στις παραπάνω φωτό για τα αποκαλυπτήρια των προτομών των αντιστασιακών Πάνου και Μήτρου Γιαννούλη, σε κάποιες φωτοφγραφίες που είναι και οι ηλικιακά στις μρτες μας μεγαλύτεροι ,που θα έχουν και συγγενιακή ίσως αλλά και προσωπική φιλική έστω ανάμνηση ή θύμηση , είναι φανερή στην έκφρασή των η μνημική διάσταση της απογοήτευσης και ο ιστορικός σεβασμός για τα πρόσωπα ώς προτομές των αντιστασιακών Πάνου και Μήτρου Γιαννούλη. Στο μνημικό γλυπτό πρόσωπο των οποίων ,με την τελετή αυτή ,ο Δήμος τιμά την αντίσταση και τους αντιστασιακούς και συμβολίζει ενεργά στο σήμερα ώς κοινωνική διεργασία την αντίσταση, σαν προτροπή, πρόταγμα και στάση ζωής και διαγεννεαλογικού ιστορικού προβληματισμού για τους νεότερους. Γιατί προτομή σε όρους πολιτισμού είναι αυτό που κρατά τον παραστώμενο στην ζωή.