Το Νυδρί και το Βλυχό στις αρχές του περασμένου αιώνα
«ΝΥΔΡΙ. Κατά την θεωρίαν του Γερμανού Αρχαιολόγου Δαίρπφελδ Άνυδρον, ως στερουμένου ύδατος ποσίμου. Επίνειον του Δήμου Καρυάς άλλοτε, και του Δήμου Ελλομένου, νυν δε παρακμάζον ένεκα του εις «Βλυχό» πυκνωθέντος συνοικισμού, και της εν αυτώ εγκαταστάσεως πολλών εκ Κατωχωρίου. Ανθυγειινόν, ελώδες και βαρύ έδαφος, εκδιώκει ευθύς αμέσως πάντα επισκέπτην, απειλούμενον από ελομιάσματος. Ο Δαίρπφελδ φρονεί ότι η Πεδιάς του Νυδριού, (η σήμερον κατάφυτος ελαιοδένδρων) υπήρξε πόλις μυριάνθρωπος, ην ο Όμηρος ονομάζει Ιθάκην, διότι κατά τον Δαίρπφελδ πάντοτε, συμπίπτουσιν όλα τα περί Ιθάκης γραφόμενα του Ομήρου, με τας ονομασίας της περιφέρειας εκείνης. Ως επί παραδείγματι «Κολώνι» τοποθεσία κειμένη εις το τέρμα της πεδιάδος προς τα μεσημβρινά αυτής, εν η ο Δαίρπφελδ υποστηρίζει ότι, υπήρχε Νερό (σ.σ. δεν φαίνεται καθαρά η λέξη), επί των Ομηρικών χρόνων «Μαύρο νερό». Ο Όμηρος αναφέρει την τοποθεσίαν «μελάνυδρος» «Σύβοτα». Ο Όμηρος αναφέρει τον λιμένα των «Συβότων» και πλείστα άλλα…
[Λευκάς * Θέα της ανατολικής ακτογραμμής- Ημερομηνία λήψης 1904]
Κατά το 1905: Το «Νυδρί» επεσκέφθησαν πρωτοβουλία του Δαίρπφελδ οι διασημότεροι Αρχαιολόγοι του Κόσμου συνοδευόμενοι υπό του Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Αθηνών τότε, αειμνήστου Λάμπρου, όστις προσεφώνησεν Ελληνιστί τους αποβιβασθέντας, δι΄ εμπνευσμένης προσλαλιάς, ιστάμενος επί προχείρου βάθρου, και έναντί του έχων την Ποιητικήν Νησίδα «Μαδουρήν», ην ανέφερεν ως άλλη Κασταλίαν πηγή, εν η ο αθάνατος ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης διαμένων εμπνέετο τα αριστουργήματά του.
[Λευκάς * Νυδρί και ανατολική πλαγιά του όρους Σκάρος από νοτιοανατολικά – Ημερομηνία λήψης 1891]
Το Νυδρί υδρεύεται από την πηγήν «Κεραμιδάκι», ώραν απεχούσης αυτού. Κάτοικοι 161, άποικοι εγκατασταθέντες εκεί εκ των πέριξ χωρίων.»
(Παναγιώτης Θ. Κουνιάκης, «Η νήσος Λευκάς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς: Ήθη-Έθιμα-Εξέλιξις και Δράσις των πολιτικών αυτής ανδρών», 1928).
[Λευκάς * Τα όρη του Νεοχωρίου, κάμπος του Νυδριού – Ημερομηνία λήψης 1905]
[Λευκάς * Η πεδιάδα του Νυδριού και το όρος Σκάρος από νοτιοδυτικά – Ημερομηνία λήψης 1901]
[Λευκάς * Θέα προς την πεδιάδα του Νυδριού και τα τριγύρω νησιά – Ημερομηνία λήψης 1901]
[Λευκάς * Πεδιάδα του Νυδριού, νησιά της Λευκάδας – Ημερομηνία λήψης 1905]
[Λευκάς * Πεδιάδα του Νυδριού και τα τριγύρω νησιά από Δυτικά – Ημερομηνία λήψης 1901]
[Λευκάς * Θέα από το όρος Σκάρος προς την πεδιάδα του Νυδριού και τα τριγύρω νησιά – Ημερομηνία λήψης 1900]
[Λευκάς * Θέα προς την πεδιάδα του Νυδριού και τα τριγύρω νησιά – Ημερομηνία λήψης 1901]
[Λευκάς * Πεδιάδα Νυδριού, όρμος Βλυχού – Ημερομηνία λήψης 1905]
[Λευκάς * Πεδιάδα Νυδριού – Ημερομηνία λήψης 1905]
«ΒΛΥΧΟ. Όρμος ευρύς και ασφαλέστατος κλειόμενος από οροσειράς και του δυτικώς αυτού ελαιώνος. Άλλοτε ονομαστός, διότι εντός αυτού εναυλόχει ο Ενετικός Στόλος της πανισχύρου Δημοκρατίας.
Τον λιμένα τούτον ο Δαίρπφελδ θεωρεί καθ΄ όλα όμοιον με τον υπό του Ομήρου περιγραφόμενον της αρχαίας Ιθάκης.
[Λευκάς * Ο όρμος του Βλυχού * από Βορρά – Ημερομηνία λήψης 1905]
Προ ετών το «Βλυχό» ήτο έρημον κατοίκων. Ήδη όμως έγινε συνοικισμός πολυάριθμος και κέντρον εμπορικόν των χωρίων Πόρου, Χαραδιατίκων, Νεοχωρίου και του Μέγα Νησιού. Πλείσται δε οικοδομαί νεώτατοι ανηγέρθησαν και διάφορα καταστήματα λειτουργούσιν. Οι κάτοικοι είνε έμποροι ελαίου, ναυτικοί και επαγγελματίαι. Υδρεύεται από την εις το τέρμα της λιμνοθαλάσσης του Βλυχού πηγήν, ης το ύδωρ εσχάτων διοχετεύθει εις το νεαρόν επίνειον.
[Λευκάς * Όρμος Βλυχού – Ημερομηνία λήψης 1905]
Έναντι του Βλυχού κείνται προς το ανατολικόν μέρος γαίες και ελαιώνες ανήκουσαι εις την Μητρόπολιν Λευκάδος. Την οποίαν ολίγα έτη προ της Ενώσεως ήρχισαν να ανεγείρωσιν οι Άγγλοι καλλιμάρμαρον εν τη τοποθεσία, ένθα σήμερον το περιβόλι Μεσσίνη. Η επελθούσα μεταπολίτευσις εματαίωσε το έργον τούτο των Άγγλων. Μέχρι δε τον καθ΄ ημάς χρόνον εσώζοντο τα εκ λίθων λελαξευμένα βάθρα και ολόκληρον το θεμέλιον του Ναού. Η περιφέρεια εκείνη αποτελεί σήμερον περίβολονκατάφυτον δένδρων οπωροφόρων».
(Παναγιώτης Θ. Κουνιάκης, «Η νήσος Λευκάς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς: Ήθη-Έθιμα-Εξέλιξις και Δράσις των πολιτικών αυτής ανδρών», 1928).
[Λευκάς * Όρμος Βλυχού * από Βορρά- Ημερομηνία λήψης 1891]
[Λευκάς * Ο όρμος του Βλυχού, κάτω από τον Άγιο Νικόλαο – Ημερομηνία λήψης 1901]
Πηγή: Οι φωτογραφίες έχουν ληφθεί από συνεργάτες του Γουλιέλμου Νταίρπφελντ (Wilhelm Dörpfeld) στις αρχές του περασμένου αιώνα Είναι από το Φωτογραφικό Aρχείο της Τέχνης και της Αρχιτεκτονικής του Γερμανικού Κέντρου Tεκμηρίωσης για την Iστορία της Tέχνης (Bildindex der Kunst und Architektur Deutsches Dokumentationszentrum für Kunstgeschichte) – Bildarchiv Foto Marburg.
