Με αφορμή την αποψινή εκδήλωση ονοματοθεσίας πλατείας «Λάκη Σάντα»

Ένα αφιέρωμα στον συντοπίτη μας Λάκη Σάντα με αφορμή την εκδήλωση ονοματοθεσίας της πλατείας των οδών Στρ. Τσέγιου και Υπ. Κατωπόδη σε Πλατεία «ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (ΛΑΚΗ) ΣΑΝΤΑ» και την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας που διοργανώνει απόψε (Τετάρτη 13 Αυγούστου 2014) στις 8:00 μ.μ. ο Δήμος Λευκάδας.

Στην εκδήλωση θα παραστούν και θα μιλήσουν οι: Αλεξάνδρα Απόστ. Σάντα και Αντώνης Ρουπακιώτης πρ. πρόεδρος Δ.Σ.Α. πρ. Υπουργός Δικαιοσύνης.

Ο Λάκης (Απόστολος) Σάντας γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1922, στην Πάτρα, όπου τότε υπηρετούσε ο πατέρας του ως δημόσιος υπάλληλος του Υπουργείου Γεωργίας. Ο πατέρας του Φίλιππος Σάντας κατάγονταν από το χωριό Πηγαδισάνοι της Λευκάδας (δίπλα στο χωριό Καρυά) και η μητέρα του Γεωργία Ρουμελιώτη από τη Βυτίνα Αρκαδίας. Είχε τρεις αδελφές, την Κωνσταντίνα, τη Μαίρη και την Ειρήνη.

Το 1934, η οικογένεια Σάντα εγκαθίσταται στην Αθήνα και ο πατέρας του εργάζεται στην Διεύθυνση Δασών. Ο Λάκης τελειώνει το 4ο Γυμνάσιο Μεταξουργείου το 1939 και τον Σεπτέμβριο του 1940 εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θα αποφοιτήσει μετά την απελευθέρωση.

Τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941 θα κατεβάσει μαζί με το φίλο και συμμαθητή του Μανώλη Γλέζο τη χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης και θα την κρύψει στο πηγάδι του Σπηλαίου της Αγλαύρου στη βάση του Ιερού Βράχου, που κατά την μυθολογία οι αρχαίοι τάιζαν τον Εριχθόνιο. Η σημαία βρίσκεται ακόμη θαμμένη εκεί.

Αριστεροί Λευκαδίτες στρατιώτες και ναύτες στο «σύρμα» της Μακρονήσου. 1948. Στη μέση με τα ναυτικά ο Λάκης Σάντας

Τον Απρίλιο του 1942 συλλαμβάνεται μαζί με τον Μανώλη Γλέζο και άλλον έναν συναγωνιστή του, από τους Γερμανούς, ύστερα από καταγγελία ενός ναύτη. Συνελήφθησαν πάνω σε ένα σουηδικό φορτηγό πλοίο που θα απέπλεε από τον Πειραιά, με προορισμό στην Αίγυπτο, όπου βρίσκονταν οι Συμμαχικές Δυνάμεις και τμήματα του ελληνικού στρατού. Φυλακίζονται και βασανίζονται καθημερινά για λίγο καιρό και απελευθερώνονται με απόδοση χάριτος λόγω εορτασμού των γενεθλίων του Χίτλερ.

Αμέσως μετά εντάσσεται στο ΕΑΜ Φοιτητικών Οργανώσεων και λίγο αργότερα στην ΕΠΟΝ, και επιδεικνύει πλούσια δράση εντός της πόλης των Αθηνών, τυπώνοντας προκηρύξεις, αναπτύσσοντας συνδέσμους αντίστασης, διακινώντας παράνομο αντιστασιακό τύπο, μεταφέροντας πολεμοφόδια και όπλα.

Εργαζόταν ως ημερομίσθιος υπάλληλος στο Υπουργείο Γεωργίας λόγω του ότι ήταν φοιτητής και παράλληλα οργάνωνε ομάδες για τον εορτασμό των εθνικών εορτών που ήταν αφετηρίες αντίστασης στον κατακτητή. Πρωτοστάτησε στις 22-07-1943 στην μεγάλη διαδήλωση του ΕΑΜ που συγκλόνισε το πανελλήνιο με πολλά θύματα (1100 νεκροί Αθηναίοι), αλλά εξαπλώθηκε σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη. Επίσης βοήθησε σημαντικά στην καταστροφή του Αρχείου Ειδικευμένων Εργαζομένων του Υπουργείου Εργασίας, όταν οι Γερμανοί ζητούσαν τεχνικούς για να επανδρώσουν τα πολεμικά τους εργοστάσια στην Γερμανία και αλλού και θα κατέφευγαν ακόμη και σε εξαναγκαστική στρατολόγηση τεχνικού προσωπικού αν δεν καλύπτονταν οι ανάγκες τους.

Ο Σάντας (δεξιά) στο 3ο Τάγμα Μακρονήσου. Η ανταμειβή του …

Το 1943 βγαίνει στο βουνό με τον ΕΛΑΣ, όταν διαφεύγει την σύλληψή του ύστερα από αναγνώρισή του από πληροφοριοδότη των Γερμανών. Πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στην Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα και την Αττικοβοιωτία και το 1944 τραυματίστηκε από θραύσμα βλήματος στο στήθος, στο αριστερό ημιθωράκιο. Λαμβάνει μέρος και πολεμά στους δρόμους της Αθήνας στα Δεκεμβριανά. Μετά τον αφοπλισμό των ανταρτών και την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου, τον Ιούλιο του 1947 εξορίζεται για ένα χρόνο στην Ικαρία, όπου ασχολείται δημιουργικά στην οργάνωση των κοινοτήτων των πολιτικών κρατουμένων του νησιού και την παροχή βοήθειας προς τους ταλαιπωρημένους από τις κακουχίες και τον πόλεμο ντόπιους κατοίκους. Επίσης αποφασίζει εκεί και μαθαίνει Αγγλικά και Γαλλικά με μια αυτοδιδακτική μέθοδο, κάτι που αποδείχθηκε πολύ χρήσιμο για το μέλλον του.

1943, με τον ΕΛΑΣ. Ο Λάκης Σάντας τρίτος από αριστερά στην επάνω σειρά.

Μετά το πέρας της δοκιμασίας του και μικρό διάστημα ελευθερίας, συλλαμβάνεται σε έλεγχο σε δρόμο της Αθήνας και το 1948 φυλακίζεται στην Ψυτάλλεια για πάνω από ένα χρόνο, για τις πολιτικές του πεποιθήσεις (ως «μαμούθι» ήτοι κομμουνιστής) μαζί με ποινικούς υποδίκους. Με τη σύλληψή του βιαίως κατετάγη στο πολεμικό ναυτικό, προκειμένου αμέσως να υπαχθεί στον στρατιωτικό νόμο, να καθαιρεθεί από έφεδρος υπαξιωματικός και να φυλακιστεί ως λιποτάκτης. Καταδικάζεται σε θάνατο αλλά η ποινή του δεν εκτελείται άμεσα.

Αρχίζει ένας αγώνας από την οικογένειά του να τον γλυτώσουν και με την μεσολάβηση του Ναυάρχου Τούμπα και το πρόσχημα ότι ακόμα η κατηγορία και ο φάκελος εναντίον του δεν έχει ολοκληρωθεί, ώστε να αποφανθεί το Ναυτοδικείο για την ποινή του, μετακινήθηκε το 1949 στη Μακρόνησο, γεγονός που του γλύτωσε την ζωή, καθώς λίγο μετά την αποχώρησή του, οι πολιτικοί κρατούμενοι της Ψυττάλειας θανατώθηκαν με εκτέλεση στο στρατιωτικό απόσπασμα.

Ο Λάκης Σάντας στον ΕΛΑΣ, το 1943 ή 1944

Στην Μακρόνησο υπηρετεί στα περίφημα «Τάγματα Σκαπανέων» και ζει την φρίκη των βασανιστηρίων, διαφεύγοντας από τύχη τις μαζικές και ατομικές εκτελέσεις που τελούνταν στο νησί-κολαστήριο. Μετά από δύο χρόνια κράτησης εκεί, τον αφήνουν ελεύθερο ως «αναμορφωμένο». Εργάζεται, αλλά το πολιτικό κλίμα είναι βαρύ και οι πολιτικές διώξεις συνεχίζονται οπότε αποφασίζει να διαφύγει στην Ιταλία το 1956 και αμέσως ζητά πολιτικό άσυλο στον Καναδά, όπου είχε κάποιους συγγενείς από την πλευρά της μητέρας του. Πηγαίνει οικογενειακώς στο Κεμπέκ και θα ζήσει με την σύζυγό του μέχρι το 1962 εργαζόμενος ως υπάλληλος, ελεγκτής, σε εργοστάσιο παραγωγής Ηλεκτρικού Ρεύματος, αφού έδωσε εξετάσεις και γνώριζε τόσο την αγγλική όσο και τη γαλλική γλώσσα.

Το 1963 επιστρέφει στην Ελλάδα, από νοσταλγία για την Ελλάδα και προτροπή των γονιών του, όπου έζησε για το υπόλοιπο της ζωής του. Με την Χούντα το 1967 φυλακίστηκε με ψευδείς κατηγορίες και με την πτώση της αναγκάστηκε να κάνει διάφορες εργασίες. Με την βοήθεια του υπουργού Φοίβου Ιωαννίδη, του αναγνωρίζονται τα ένσημα εργασίας του στον Καναδά και του χορηγείται μια σύνταξη που τον βοηθά να μην βρεθεί στην ένδεια.

Παντρεύτηκε την Κλεοπάτρα Μαυροπούλου, που ήταν δραστήριο μέλος της ΕΠΟΝ και απόφοιτη της Σχολής Καλών Τεχνών του ΕΜΠ και απέκτησε μαζί της δύο κόρες την Αλεξάνδρα και την Γεωργία καθώς και τρία εγγονάκια τον Δημήτρη, την Δέσποινα και τον Κορνήλιο – Αποστόλη.

Ο Λάκης Σάντας έχει τιμηθεί το 1979 με το χρυσό παράσημο της πόλης των Αθηνών επί Δημαρχίας Μπέη, με παράσημο από την Federacion International de Resistance FIR, με παράσημο από την Κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας, με πλακέτα από τη Σοβιετική Ένωση και με παράσημο από το Γενικό Επιτελείο Στρατού που παρέλαβε μέσω της Νομαρχίας. Είναι επίτιμο μέλος της Εθνικής Αντίστασης. Έχει επίσης τιμηθεί σε διάφορες εκδηλώσεις (ακόμα και από τη Βουλή των Ελλήνων, στις 11-11-2008) και προσκληθεί σε τηλεοπτικές εκπομπές.

Στο σημείο που ανέβηκαν με τον Μανώλη Γλέζο εκείνο το βράδυ στην Ακρόπολη, αναρτήθηκε αναθηματική μαρμάρινη πλάκα το τον Μάιο του 1982 σε σεμνή τελετή.

Ο Λάκης Σάντας πέθανε στις 30 Απριλίου του 2011.

Πηγή: www.thebest.gr
______________________
Σχετικά:
Από την τιμητική εκδήλωση στην Καρυά αφιερωμένη στον αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Λάκη Σάντα
Δήλωση του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνη Σαμαρά για το θάνατο του Απόστολου Σάντα
Κηδεύτηκε ο Λευκαδίτης αγωνιστής Απόστολος Σάντας – Αρκετοί Λευκαδίτες παρέστησαν στην κηδεία του
Πλήθος κόσμου αποχαιρέτισε τον αγωνιστή Απόστολο Σάντα
Γιώργος Καλούδης: Μεγάλο κενό ο θάνατος του πατριώτη, επτανήσιου και επίτιμου Δημότη Κερκυραίων Λάκη Σάντα
Νομαρχιακή Επιτροπή Λευκάδας του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ: Στη Μνήμη του ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ
Ανακοίνωση της Δημοτικής Κίνησης «Όλοι για τη Λευκάδα» για το θάνατο του Λάκη Σάντα
Συλλυπητήριο μήνυμα του Δημάρχου Μεγανησίου κου Στάθη Ζαβιτσάνου για τον θάνατο του Α. Σάντα
Συλλυπητήριο μήνυμα του Ξενοφώντα Βεργίνη για τον Απόστολο Σάντα
Μήνυμα της πρώην Δημάρχου Καρυάς κας Σεβαστής Κωνσταντινίδη – Ρεκατσίνα για τον θάνατο του Λάκη Σάντα
Δήλωση του Δημάρχου Λευκάδας Κώστα Α. Αραβανή για τον θάνατο του αγωνιστή και συμπατριώτη μας ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ
Το ΚΚΕ για το θάνατο του Λάκη Σάντα
Συλλυπητήριο μήνυμα τoυ Βουλευτή Λευκάδας Σπύρου Μαργέλη για το θάνατο του Απόστολου Σάντα
«Έφυγε» ο Λάκης Σάντας
Παρουσίαση του βιβλίου «Μια νύχτα στην Ακρόπολη… μνήμες από μία σπουδαία εποχή» του Απόστολου Σάντα
Λάκης Σάντας – Δύσκολοι καιροί για ήρωες
Το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών τίμησε τον περασμένο μήνα το Λευκαδίτη αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Απόστολο Σάντα
Η Βουλή των Ελλήνων τίμησε τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης Μανώλη Γλέζο και Απόστολο Σάντα