H E.E στην πνιγηρή αγκαλιά της ρωσικής αρκούδας

Του Ευστάθιου Λαυράνου
Φιλολόγου

Διάχυτο προβληματισμό γεννούν οι εξελίξεις, που σχετίζονται με τα μέτρα και τα αντίμετρα μεταξύ Ε.Ε και Ρωσίας, έχοντας ως αφορμή την ουκρανική κρίση. Τα γεγονότα αποκτούν μεγαλύτερες διαστάσεις από τη στιγμή, που οι επιπτώσεις τους αφορούν άμεσα και τη χώρα μας. Το εμπάργκο σε πολλά είδη τροφίμων κλονίζει την ασθενική οικονομία μας και προδιαγράφει μια καυτή περίοδο σε επίπεδο αρχικά πολιτικοοικονομικό.

Η υποκινούμενη από τη Δύση «πτώση» του φιλορώσου πρώην πια πρόεδρου της Ουκρανίας, Γιανουκόβιτς έδωσε το έναυσμα των ραγδαίων εξελίξεων. Η φιλοδυτική με φασιστική απόχρωση κυβέρνηση του Κιέβου ώθησε τους Ρώσους να κινηθούν αστραπιαία και να καταλάβουν την Κριμαία, για να διασφαλίσουν το στόλο τους και να προλάβουν ακόμη πιο δυσάρεστες εξελίξεις στο μέλλον. Από τότε υποβοηθούν τους φιλορώσους αντάρτες στην ανατολική Ουκρανία, ώστε το εν λόγω κράτος να μη γίνει εξολοκλήρου ευρωπαϊκό ή αμερικανικό προτεκτοράτο.

Συγκεκριμένα οι Αμερικανοί εκτιμώντας ότι η ηγεμονεύουσα την Ε.Ε Γερμανία θα συγκρουστεί με τους Ρώσους, υποδαύλισαν τις εξελίξεις, επιθυμώντας να αποσυνδεθεί ενεργειακά η Ευρώπη απ΄ αυτούς. Επιδιώκει να την σπρώξει σε αγορές που ελέγχει, όπως του Αζερμπαϊτζάν και να διαμορφώσει μελλοντικές αγορές για αγωγούς, όπως ο ΤΑΠ και για το σχιστολιθικό αέριο, που επεξεργάζεται με τον καιρό. Εμπλέκονται γενικότερα καθώς δεν καλοβλέπουν κάθε εξάπλωση της Ε.Ε θεωρώντας ότι έτσι διευρύνεται η γερμανική σφαίρα επιρροής.

Οι Γερμανοί εξυπηρετώντας τα συμφέροντά τους στην Ουκρανία παράλληλα θέλουν να ικανοποιήσουν την εχθρότητα των ανατολικοευρωπαίων εταίρων τους καθώς και των Ουκρανών έναντι της Ρωσίας. Η τελευταία πράγματι θεωρούσε πάντοτε χώρο ευρύτερης επιρροής της την ανατολική Ευρώπη και αυτό δεν το λησμονεί κανείς. Ρισκάρουν βέβαια, από τη στιγμή που οποιαδήποτε μελλοντική ανωμαλία στο θέμα του ρωσικού αερίου μπορεί να εκτινάξει το παραγωγικό κόστος της γερμανικής εγχώριας παραγωγής και να πλήξει σοβαρά την ανταγωνιστικότητά της.

Η Ρωσία όμως δε διανοείται κάποια χώρα, που γειτνιάζει μαζί της να ενταχθεί άμεσα στη σφαίρα της γερμανικής ή της αμερικανικής επιρροής. Θεωρεί την Ουκρανία ζωτικό της χώρο. Είναι αλήθεια άλλωστε ότι το κράτος των Ρως κατά τον Μεσαίωνα (9ος αι), που ήταν η πρώτη επιτυχημένη απόπειρα κρατικής οργάνωσης στον ανατολικοσλαβικό κόσμο, είχε ως πρωτεύουσα του το Κίεβο και τη στρατιωτική – διοικητική εξουσία ασκούσαν μεταξύ άλλων φύλων οι Ρως (λαός σκανδιναβικής καταγωγής) απ΄ όπου πήρε το όνομά της μετέπειτα η Ρωσία. Αυτή λοιπόν δικαιούται να θεωρεί την περιοχή και κοιτίδα της, ώστε να μην την αφήνει στην τύχη της.

Αργότερα οι κάτοικοι της περιοχής, που ήταν κυρίως Ρώσοι χωρικοί, ονομάζονταν υποτιμητικά από τους περί τη Μόσχα Ρώσους ως «χαχόλοι», κάτι που εξακολουθεί να συμβαίνει ακόμη και σήμερα. Υπήρχαν επίσης εκεί Τάταροι, Λιθουανοί, Πολωνοί και άλλες μικρότερες εθνότητες όχι όμως Ουκρανοί. Ουκρανικό κράτος ή βασίλειο ή αυτοκρατορία δεν υπήρξε ποτέ. Ο όρος Ουκρανία ως κρατική οντότητα είναι πρόσφατος (επί Σοβιετικής Ένωσης ) και υιοθετήθηκε στο πλαίσιο διατήρησης ισορροπιών και άσκησης πολιτικής.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν γνωρίζοντας την έλλειψη συνοχής στην Ε.Ε στοχευμένα έβαλε κατά των τροφίμων. Έπληττε πρώτον το σύνολο των χωρών της Ένωσης επιδιώκοντας να δει τους εταίρους να συγκρούονται μεταξύ τους για το ποιος θα πληρώσει το «λογαριασμό» και τελικά να πρέπει η Γερμανία με τη μεγαλύτερη τσέπη να καλύψει τη ζημιά. Δεύτερον τα αδύνατα κράτη στα νοτιοανατολικά της Ένωσης, που στηρίζονται στη γεωργική παράγωγη, θα κλονιστούν τόσο ώστε να δοκιμαστεί σοβαρά η συνοχή της καθώς οι απαιτήσεις και η κριτική στα αφεντικά της Ε.Ε θα πυκνώσουν αισθητά.

Επιπλέον κρατώντας το υπερόπλο της παροχής φυσικού αερίου ο Ρώσος Πρόεδρος περιμένει στη διπλωματική «σκακιέρα» με αυτοπεποίθηση την επόμενη κίνηση των Ευρωπαίων, αν αυτή υπάρξει. Μέχρι τότε θα δούμε πλήθος επιχειρήσεων να καταρρέουν και τους οικονομικούς δείκτες, όπως η ανεργία, ο ρυθμός ανάπτυξης, το χρέος των εμπλεκόμενων χωρών να επιδεινώνονται. Ούτε η κατάρριψη του μαλαισιανού αεροπλάνου περνά απαρατήρητη. Μη μπορώντας να χρησιμοποιήσουν τον ουκρανικό εναέριο χώρο θα καταρρεύσουν αεροπορικές εταιρείες με τη θηλιά στο λαιμό των Δυτικών να σφίγγει ολοένα λόγω και των επιχειρηματικών πιέσεων.

Χωρίς να αγνοεί ο Πούτιν τα προβλήματα σε τρόφιμα και άλλους τομείς της ρωσικής οικονομίας αναγκαστικά παίρνει τα μέτρα του. Γνωρίζει ότι κάθε οικονομικός πόλεμος έχει μόνο πληγέντες, νικητής όμως αναδεικνύεται αυτός που έχει τις μικρότερες απώλειες. Σκοπεύει τελικά αναβάλλοντας το να εισβάλλει στην Ουκρανία να παρασύρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τους Ευρωπαίους έχοντας το «πάνω χέρι» και στοχεύοντας στη δημιουργία αυτονόμου κράτους στα ανατολικά της χώρας αρχικά.

Πιθανότατα θα έχουμε εξελίξεις πριν τα κρύα του χειμώνα, γιατί τότε θα είναι σε θέση η Ρωσία να παίξει γερά το ενεργειακό χαρτί της, με τις αντιδράσεις των ευρωπαίων πολιτών στις θυσίες για τα «ματιά της Ουκρανίας» και ουσιαστικά της Γερμανίας να είναι αναμενόμενες και τεράστιες. Το βέβαιο είναι ότι η ανίσχυρη ελληνική οικονομία απειλείται σοβαρότατα και ίσως μεγαλύτεροι μπελάδες από τους τωρινούς περιμένουν τους Έλληνες. Αυτό βέβαια θα εξαρτηθεί σε ένα βαθμό και από τους «ευρωαμερικανολάγνους» ηγέτες της χώρας μας.

Eυστάθιος Λαυράνος
Φιλόλογος

(Φώτο: Ρωσικό γραμματόσημο του 2012 αφιερωμένο στους Ρως του Κιέβου)