Αλεξανδρίτες πολιτικοί εξόριστοι κατά τη διάρκεια της Απριλιανής δικτατορίας (αναν.)

Και το «πουλί» σύμβολο της 7χρονης στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας

Σαν σήμερα το 1967: Τα χαράματα της 21ης Απρίλη 1967, το ραδιόφωνο (τότε υπήρχε μόνο το κρατικό, η ΕΡΤ και η ΥΕΝΕΔ που ήταν σταθμός του στρατού), εξέπεμπε αλλιώτικα απ΄ ό,τι τις άλλες μέρες. Το πρόγραμμά του μετέδιδε εμβατήρια στρατιωτικά, ενώ η ΥΕΝΕΔ διέκοπτε σε διάφορα χρονικά διαστήματα τα εμβατήρια για να πληροφορήσει τον ελληνικό λαό ότι «λόγω της εκρύθμου καταστάσεως από του μεσονυκτίου ο στρατός ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας».

Οι δικτάτορες Πατακός, Παπαδόπουλος, Μακαρέζος

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 21.04.1967 τμήματα του στρατού κινήθηκαν καταλαμβάνοντας στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας, κυβερνητικά κτίρια, το Πεντάγωνο, τη Βουλή, τις τηλεπικοινωνίες κλπ. Εκτελεστής του πραξικοπήματος υπήρξε μια ηγετική ομάδα αποτελούμενη κυρίως από μεσαία στελέχη του στρατού (συνταγματάρχες και αντισυνταγματάρχες) με επικεφαλής την «τριανδρία» Γ. Παπαδόπουλου, Στ. Παττακού και Ν. Μακαρέζου.

Άρμα μάχης στο Κοινοβούλιο

Αμέσως μεταδόθηκε βασιλικό διάταγμα για την αναστολή των άρθρων 5, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 18, 20, 95 και 97 του Συντάγματος που αφορούσαν τις ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα. Επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος. Ήδη από την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος συνελήφθησαν πάνω από 1.000 άτομα, κυρίως κομμουνιστές, αριστεροί, αλλά και βασικοί εκπρόσωποι του αστικού πολιτικού κόσμου, ο πρωθυπουργός Π. Κανελλόπουλος, ηγέτες κομμάτων, κυβερνητικά στελέχη κ.ά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία έως τις 30 του μήνα είχαν συλληφθεί 8.270 άνδρες και γυναίκες, ενώ κόμματα και ξένοι ανταποκριτές κάνουν λόγο ακόμα και για 10.000-12.000. Το επόμενο διάστημα τα κολαστήρια της Γυάρου, της Λέρου, της Αλικαρνασσού, του Ωρωπού, τα κρατητήρια της διαβόητης ΕΑΤ-ΕΣΑ κ.ά. γέμισαν αγωνιστές.

Άρματα μάχης στο κέντρο της Αθήνας

Εκατοντάδες ήταν οι συλλήψεις που έγιναν στο νησί της Λευκάδας. Θυμάμαι, πιτσιρικάς τότε στο χωριό μου, τα Κολυβάτα Λευκάδας, τη σύλληψη του Κώστα Κολυβά (Μπερδεμπέ) από χωροφύλακες -υπήρχε ακόμη σταθμός χωροφυλακής στον Αλέξανδρο- με τη συνδρομή, δυστυχώς, συχωριανών μας ΤΕΑτζίδων…

Ο κομμουνιστής αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης Κώστας Κολυβάς (Μπερδεμπές), πολιτικός εξόριστος της Χούντας των Συνταγματαρχών σε πρόσφατη φωτογραφία. Απολύθηκε μαζί με τους τελευταίους κρατούμενους της δικτατορίας..

Παραθέτουμε με την ευκαιρία, τιμής ένεκεν, τα ονόματα των συχωριανών μας –περιοχή Αλεξάνδρου Λευκάδας– που συνελήφθησαν και εξορίστηκαν κατά τη διάρκεια της 7χρονης δικτατορίας. Τους γνωρίσαμε όλους προσωπικά. Κάποιοι απ΄ αυτούς -μαθημένα τα βουνά απ΄ τα χιόνια- δεν ήταν η πρώτη φορά που πήραν το δρόμο της εξορίας. Μόνο ένας είναι ακόμη εν ζωή.

Και μια ιστοριούλα για το «πουλί», σύμβολο της χούντας των συνταγματαρχών, που είχαμε γράψει παλιότερα με αφορμή την εύρεσή του

Το έμβλημα της χούντας των συνταγματαρχών ήταν ο φοίνικας -το μυθολογικό πουλί- που ξαναγεννιέται από τις στάχτες του. Στη μέση του εμβλήματος φιγουράριζε ο ένοπλος φαντάρος. Στο κάτω μέρος αναγράφονταν η ημερομηνία 21 Απριλίου, ημέρα που έγινε η «εθνοσωτήριος επανάστασις».

Το «πουλί» της χούντας βρίσκονταν παντού. Στα χωριά και στις πόλεις, στα δημόσια σχολεία και σε όλες τις υπηρεσίες. Στους στρατώνες, τους ηλεκτρικούς στύλους των δρόμων, μέχρι και στα κουτιά των σπίρτων. Στα κέρματα και τα χαρτονομίσματα ακόμη, στα διαβατήρια… Και που δεν το έβρισκες τότε!

Το χουντικό πουλί μετά 40 χρόνια περίπου (τόσο ήταν όταν το είχαμε φωτογραφίσει). Στο βάθος φαίνεται το χωριό Κολυβάτα.

Το συναντούσε κανείς επίσης πολλές φορές στην είσοδο του κάθε χωριού. Στο χωριό μου πάντως, τα Κολυβάτα, δεν το είχαμε. Ίσως γιατί το χωριό ήταν μικρό, ίσως πάλι γιατί η δημοκρατική του παράδοση να λειτούργησε αποτρεπτικά. Το θυμάμαι όμως να φιγουράρει -πιτσιρικάς ήμουν τότε- στην είσοδο του διπλανού χωριού Αλέξανδρος (Μαυρογιαννάτα), που ανήκε μαζί με τα Κολυβάτα και το μικρό την εποχή εκείνη οικισμό της Νικιάνας στην κοινότητα Αλεξάνδρου. Ήταν στημένο στη μπασιά του χωριού, στη στροφή που κάνει ο επαρχιακός δρόμος, δίπλα από το σπίτι του «Γιωργή».

Εκεί το βρήκα, σε έναν πρόσφατο περίπατό μου. Σαράντα χρόνια μετά. Αναποδογυρισμένο, καμιά πενηνταριά μέτρα πιο κάτω από το μέρος που ήταν αρχικά στημένο. Και δεν φαίνεται το άτιμο να έχει υποστεί όλα αυτά τα χρόνια πολλές ζημιές. Ανάλογο «πουλί» θυμάμαι ότι βρισκόταν και στην είσοδο του οικισμού της Νικιάνας.

Σημείωση:
Ο απόδημος στη Γερμανία συγχωριανός μας Ζώης Β. μας θύμισε ότι στους πολιτικούς εξόριστους της δικτατορίας ξεχάσαμε τον μπάρμπα Κώστα Κολυβά (Κάπα). Ευχαριστούμε για την παρατήρηση. Σύμφωνα όμως με διασταυρωμένες πληροφορίες ο μπάρμπα Κώστας Κολυβάς (Κάπας) δεν είχε πάει εξορία.