Άνευ προηγουμένου η Γιορτή Φακής στον Άγιο Δονάτο

Ξεπέρασε κάθε προηγούμενο η προσέλευση κόσμου στη Γιορτή Φακής που διοργάνωσε και φέτος, όπως κάθε χρόνο, το βράδυ του Σαββάτου 6 Αυγούστου 2016, στον Αη Δονάτο ο Πολιτιστικός Σύλλογος Εγκλουβής.

Πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες του νησιού μας, ανταμείφτηκαν ποικιλοτρόπως για τον κόπο που έκαναν να ανέβουν σε ένα από τα ωραιότερα οροπέδια της Λευκάδας, όπου κυριαρχούν οι βόλτοι, τα αλώνια και τα πηγάδια και όπου καλλιεργείται εδώ και εκατοντάδες χρόνια σε ένα μοναδικό περιβάλλον και με παραδοσιακές τεχνικές η περίφημη φακή Εγκλουβής.

Ανάμεσα στους επισκέπτες συναντήσαμε αυτή τη φορά και ένα ολόκληρο λεωφορείο με Πρεβεζάνους και στις λίγες κουβέντες που μας δόθηκε η ευκαιρία να ανταλλάξουμε με ορισμένους εκ των επιβατών δήλωσαν με ενθουσιασμό την πρόθεσή τους να ξανάρθουν.

Με τη βοήθεια πολλών εθελοντών προσφέρθηκε σε όλους χωρίς αντίτιμο ένα πιάτο φακής, που συνοδεύονταν με ψωμί, ελιές και σαρδέλες, ενώ ζωντανή μουσική με ντόπιους οργανοπαίχτες φρόντισε να ικανοποιηθούν και τα πιο απαιτητικά ακόμη γούστα.

Νωρίτερα τελέστηκε εσπερινός στο εκκλησάκι του Αγίου Δονάτου, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Λευκάδας κ. Θεοφίλου, και έγινε λιτάνευση της εικόνας.

Όπως ήδη έχουμε γράψει η Γιορτή Φακής έχει τις απαρχές της στο κτητορικό και ερειπωμένο σήμερα εκκλησάκι του Σωτήρος, όπου κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου που γιόρταζε μοιράζονταν μετά τον εκκλησιασμό σε όλους δωρεάν φακή. Αργότερα, ίσως και μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1948 που είχε ως αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρές ζημιές το εκκλησάκι, η γιορτή γινόταν στο κοντινό εκκλησάκι του Αγίου Δονάτου, όπου και συνεχίζεται μέχρι σήμερα να γίνεται.

Επισκεφθήκαμε και πάλι χθες το ερειπωμένο εκκλησάκι από το μονοπάτι που είχαμε χρησιμοποιήσει και κατά την πρώτη επίσκεψή μας τον Οκτώβρη του 2015 (Δες εδώ). Τα χόρτα κατά μήκος του μονοπατιού φθάνουν τώρα μέχρι τη μέση ενώ σε κάποια σημεία έχουν πέσει και πέτρες, απόρροια, μάλλον, του τελευταίου σεισμού του Νοέμβρη του 2015.

Το εκκλησάκι του Σωτήρος το περιγράφει, χωρίς να το χρονολογεί ή να παραθέτει άλλα επιμέρους στοιχεία, και ο Μιλτιάδης Δ. Κακλαμάνης, ο οποίος γράφει στο βιβλίο του «Εγκλουβή – Λαογραφικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κατοίκων της» (Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2005):
[Gallery not found]

«Σωτήρος (Μεταμόρφωση). Είναι κτητορική εκκλησία και ανήκει στην οικογένεια Σάββα Λογοθέτη και σήμερα είναι τελείως ερειπωμένη, χωρίς εικόνες. Κατά τον εσπερινό προσερχόταν πολύς κόσμος, προσφέρονταν στους εκκλησιαζόμενους φακές που τις έβραζαν στο χωριό και τις μετέφεραν με τις τσέντζερες στο κεφάλι οι γυναίκες.

Σε περιπτώσεις ανομβρίας οι εικόνες Αγίου Δονάτου, Σωτήρος και Προφήτη Ηλία μεταφέρονταν στο Ραχούλι και ακολουθούσε δέηση. Στις δύο μέρες από ευλάβεια οι Εγκλουβησάνοι δεν έβαζαν τα άλογα στο αλώνι.

Στις 22 Απριλίου 1948 έκαμε σεισμό ο οποίος έφερε μεγάλες καταστροφές στο χωριό μας. Το 30% των οικιών κατεστράφηκαν και εφονεύθη η Αγγελική σύζυγος του Βασιλείου Θερμού (Γεωργαλή) και τραυματίστηκε ο ίδιος. Έκτοτε έμεινε κουτσός».

Και κάποιοι βόλτοι από τη μεριά που βρίσκεται το εκκλησάκι του Σωτήρος.

Οι περισσότεροι όμως και πιο καλοδιατηρημένοι βόλτοι βρίσκονται στην άλλη πλαγιά, αλλά λόγω των υψηλών και ξηρών χόρτων δεν είναι σίγουρα η κατάλληλη εποχή για να τους περπατήσει κανείς.