Σεμπαστιάο Σαλγκάδο (Sebastião Salgado): Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ του ανθρώπινου πόνου!
Του Μπάμπη Λάζαρη
Άνθρωποι κατατρεγμένοι σε όλο τον πλανήτη.
Το στρατόπεδο των προσφύγων από το Βιετνάμ στο Χονγκ Κονγκ. Τα καραβάνια των μεταναστών που εγκαταλείπουν τη Βοσνία. Χιλιάδες πρόσφυγες από τη Ρουάντα που αναζήτησαν καταφύγιο στην Τανζανία.
Παρέα με τους Ινδιάνους της Λατινικής Αμερικής. Πλήθη ανθρώπων που τρέπονται σε φυγή «στέκονται» πλάι σε απορημένα πρόσωπα παιδιών.
Η περιπέτεια πολλών λαών μέσα στο δράμα της ανθρώπινης ύπαρξης να αποτυπώνεται στη συλλογική μνήμη μέσα από τον φακό του.
Φωτογραφίες με τόνους πάντα ασπρόμαυρους, που ο βραζιλιάνος φωτογράφος συγκέντρωσε κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του σε 40 κράτη.
«Στρατευμένος» πάντα σε μια ανθρωπιστική – κοινωνική φωτογραφία που μάχεται να αλλάξει τον κόσμο.
«Δεν με ενδιαφέρει να δουν και να εκτιμήσουν οι άλλοι τον τρόπο που χρησιμοποιώ το φως. Θέλω να προκαλέσω μια συζήτηση γύρω από το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον κόσμο. Τίποτα περισσότερο» λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος,
ο Σαλγκάδο.
«Οι φωτογραφίες μου» σημειώνει χαρακτηριστικά ο 73χρονος σήμερα φωτογράφος «αφορούν την ιστορία της εποχής μας. Κάθε φωτογραφία καταγράφει μια στιγμή τραγική, δραματική ή ηρωική μιας ύπαρξης. Στο σύνολό τους όμως συνθέτουν μια εικόνα ανησυχητική του κόσμου μας στο τέλος της χιλιετίας».
Πολιτικός και φωτογράφος, ο Σαλγκάδο έχει αποκομίσει ως σήμερα δεκάδες βραβεία για το έργο του. Οι διαδρομές που χαράσσει κάθε χρόνο ανά τον κόσμο βασίζονται σε μακροχρόνια σχεδιασμένα πρότζεκτ με κοινό σημείο αναφοράς μια κοινωνική κατεύθυνση τόσο σαφή που κάποιες φορές προκαλεί αντιδράσεις και ίσως αντιζηλίες στους φωτογραφικούς κύκλους.
Όταν τον συγκρίνουν με τον Μπρεσόν λέει «Ο Μπρεσόν αναζητεί πάντα την αποφασιστική στιγμή, ενώ εμένα με ενδιαφέρει να δουλεύω πάνω σε ένα «σώμα» φωτογραφιών προκειμένου να διηγηθώ μια ιστορία. Για τον λόγο αυτό χρειάζομαι χρόνο. Όταν δουλεύεις γρήγορα, αυτό που βάζεις μέσα στις φωτογραφίες σου είναι ό,τι κουβαλάς μαζί σου είναι οι δικές σου ιδέες. Όταν αφιερώνεις χρόνο σε ένα πρότζεκτ, μαθαίνεις πώς να κατανοείς το θέμα σου».
Ο Σαλγκάδο αποτυπώνει το ένστικτο της επιβίωσης και πραγματεύεται το πρόβλημα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς σε όλο τον κόσμο με σημεία αναφοράς τις μεγάλες πόλεις, οι οποίες λειτουργούν ως κέντρα υποδοχής των μετακινούμενων πληθυσμών.
Με μια άλλη ενότητα μας μεταφέρει στην Αφρική και συγκεκριμένα στο κεντρικό τμήμα της, ενώ σε μια τρίτη εστιάζεται στη Λατινική Αμερική και στις τεράστιες παραγκουπόλεις που στήνουν οι εργάτες στα περίχωρα των αστικών κέντρων.
Το αγαπημένο θέμα του Σαλγκάδο, είναι τα παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών, έτσι όπως στάθηκαν μπροστά στον φακό του, από το Αφγανιστάν και την Ινδονησία ως τη Βραζιλία, το Μεξικό, το Πακιστάν και το Βιετνάμ.