Ιούνιος του 1909: Μπαίνει σε λειτουργία το πρώτο Πέραμα (πορθμείο) στη Λευκάδα

Το σχέδιο του πορθμείου ήταν ίδιο με αυτό στον Βόλγα ποταμό στη Ρωσία

To πρώτο Πέραμα (πορθμείο) στη Λευκάδα

Αρχές καλοκαιριού του 1909. Στις βουλευτικές εκλογές του 1905, με τον δικομματισμό να βρίσκεται στο απόγειό του, πλειοψήφησε το «Εθνικόν Κόμμα» του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, ο οποίος αναλαμβάνει πρωθυπουργός, με δεύτερο το «Νεωτεριστικόν Κόμμα» του Γεωργίου Θεοτόκη. Μετά τη δολοφονία του Δηλιγιάννη στις 31 Μάη του 1905, πρωθυπουργός αναλαμβάνει για ένα βραχύβιο διάστημα ο Δημ. Ράλλης και κατόπιν ο Κερκυραίος πολιτικός Γεώργιος Θεοτόκης που κυβέρνησε μέχρι τον Ιούλιο του 1909.

Σε φωτογραφία του Dörpfeld το 1900 δε φαίνεται να υπήρχε κάποιο πορθμείο

Βουλευτές στη Λευκάδα είχαν εκλεγεί την περίοδο αυτή οι Περ. Σ. Βαλαωρίτης και Π. Π. Φίλιππας με το κόμμα του Γ. Θεοτόκη και ο Ευάγγ. Θ. Τσαρλαμπάς με το κόμμα του Θ. Δηλιγιάννη.

Την εποχή αυτή φαίνεται να απασχολεί την κυβέρνηση η συγκοινωνιακή σύνδεση της Λευκάδας με την Ακαρνανία. Η ιδέα της σύνδεσης με γέφυρα γρήγορα απορρίπτεται λόγω του μεγάλου κόστους που απαιτούσε η κατασκευή της. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα μετά την ήττα του 1897, στον «ατυχή», όπως χαρακτηρίζεται, Ελληνοτουρκικό πόλεμο, βρισκόταν υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο.

Πορθμείο στον ποταμό Ρήνο στη Γερμανία την ίδια περίπου εποχή

Με τον νόμο ΒΦΙΘ (2519) της 26ης Φεβρουαρίου του έτους 1898 το Ελληνικό κράτος υπήχθη στην «απόλυτη εξουσία» των δανειστών και αφού είχε υπογραφεί τον Δεκέμβριο του 1897 στην Κωνσταντινούπολη η συμφωνία με την Τουρκία για την διευθέτηση των Ελληνοτουρκικών διαφορών από τον «ατυχή» (προκατασκευασμένο κυρίως από τους Γερμανούς δανειστές) πόλεμο¹.

Πορθμείο στον ποταμό Δνείπερο

Ως εκ τούτου η κυβέρνηση αναγκάζεται να καταφύγει στην φθηνή λύση της συγκοινωνιακής σύνδεσης με πορθμείο². Το κόστος για την αγορά του ανέρχεται σε 12.000 δρχ. της εποχής εκείνης. Κατασκευάστηκε, μάλλον, στον Πειραιά, και ρυμουλκήθηκε κατόπιν, στις αρχές Ιουνίου του 1909, μέσω Πάτρας στη Λευκάδα, όπου το εγκατέστησε ειδικός μηχανικός. Ίσως να ήταν και η πρώτη μόνιμη συγκοινωνιακή σύνδεση της Λευκάδας με την απέναντι στεριά της Ακαρνανίας, αφού σε φωτογραφία του Dörpfeld το 1900 δεν φαίνεται να υπάρχει πορθμείο στην περιοχή αυτή. Πορθμεία αυτού του είδους χρησιμοποιούνταν ήδη σε χώρες της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης για να συνδέουν τις όχθες ποταμών.

Το πιο κάτω ρεπορτάζ της εφημερίδας «ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ» (Φύλλο της Κυριακής 7 Ιουνίου 1909) αναφέρει ότι το σχέδιο του πορθμείου (Πέραμα) είναι ίδιο με αυτό που βρισκόταν την εποχή εκείνη σε λειτουργία στον Βόλγα ποταμό στη Ρωσία.

Η ΑΠΟ ΛΕΥΚΑΔΟΣ ΕΙΣ ΑΚΤΙΟΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΠΟΡΘΜΕΙΟΥ

Εκ Πειραιώς προχθές ερυμουλκήθη ενταύθα και είτα εις Λευκάδα, το από μηνών υπό της Κυβερνήσεως αγορασθέν πορθμείον, το οποίον θα χρησημεύη του λοιπού δια την από Λευκάδα εις Άκτιον και τανάπαλιν συγκοινωνίαν, προς μεταφοράν εμπορευμάτων, υποζυγίων κάρρων και άλλων φορτίων.

Το πορθμείον αυτό θα εκτελή χρέη γεφύρας. Έχει μήκος 10 μέτρων και πλάτος 4 και 1/2 μέτρα. Το κατάστρωμα αυτού θα εφαρμόζεται προς την επιφάνειαν της ακτής, ένθα θα προσεγγίζη δια την παραλαβήν των εμπορευμάτων. Επ΄ αυτού θα δύναται να φωρτόνηται ολόκληρον κάρρον μετά του ίππου και του φορτίου του όταν δε θα πλησιάζη το πορθμείον εις την απέναντι ακτήν το κάρρον συρόμενον υπό του ίππου του θα εξέρχεται εις την ξηράν και θα ακολουθή τον δρόμον του.

Η λειτουργία του πορθμείου αυτού, το οποίον είνε σιδηρούν θα διενεργήται ως εξής. Από της μιας ακτής εις την άλλην θα προσδεθώσι επί τροχαλιών δύο σύρματα κάτωθι των οποίων θα ευρίσκεται το πορθμείον. Εκ των συρμάτων αυτών θα προσδένηται το πορθμείον και δια μηχανής η οποία ευρίσκεται εν αυτώ, θα σύρεται δια των συρμάτων εις την απέναντι ακτήν, χωρίς να γίνεται χρήσις κωπών ή άλλης τινός κινητηρίου δυνάμεως. Εις τα πλευρά, το πορθμείον φέρει μεγάλας πτέρυγα, ξυλίνας, αι οποίαι χρησιμεύουσιν ως αντισήκωμα δια το πορθμείον εν περιπτώσει μεγάλου βάρους του φορτίου. Των μέσων αυτών της συγκοινωνίας γίνεται κυρίως χρήση εις τους μεγάλους ποταμούς.

Το σχέδιον του εν λόγω πορθμείου είνε όμοιον, προς το λειτουργούν εις τον εν Ρωσία Βόλγαν ποταμόν. Η Κυβέρνησις είχε μελετήσει την κατασκευήν γεφύρας μεγάλης μεταξύ Λευκάδος-Ακτίου, αλλά απητείτο μεγάλη δαπάνη, διο και επί του παρόντος απεφάσισεν, όπως χρησιμοποιήση το μέσον αυτό της συγκοινωνίας το οποίον στοιχίζει περί τας 12 χιλιάδας περίπου. Ειδικός δε μηχανικός μετέβη από της παρελθούσης εβδομάδος εις Λευκάδα δια την εγκατάστασιν του πορθμείου αυτού.

Σχετικά:
Μια μικρή φωτογραφική ιστορία του Πορθμείου Λευκάδας (+ Βίντεο εγκαινίων 1973) (2012)
__________________________________________
¹ Για τον έλεγχο των προσόδων του Ελληνικού κράτους που εκχωρήθηκαν το 1898 στην Διεθνή Οικονομική Επιτροπή, περιλαμβάνονταν: α) Τα μονοπώλια τότε άλατος, τσιγαρόχαρτου, πυρείων, παιγνιόχαρτων, πετρελαίου, και σμυρίδος Νάξου, β) Ο φόρος καπνού, γ) Το χαρτόσημο, δ) Οι εισπράξεις του τελωνείου Πειραιά και ε) Εις περίπτωσίν μη επάρκειας των εισπράξεων του τελωνείου Πειραιά, προστίθενταν και οι εισπράξεις των τελωνείων Πατρών, Κερκύρας, Βόλου, Λαυρίου. Μαζί με τον Πειραιά τα παραπάνω τελωνεία έδιναν τα 3/4 των συνολικών τελωνειακών εισπράξεων της Ελλάδος. Γενικά στην Διεθνή Οικονομική Επιτροπή παραχωρήθηκε το 50% των συνολικών εσόδων της Ελλάδος. Και με την προϋπόθεση ότι η είσπραξη αυτών θα είναι ασφαλής, ευχερής και βεβαία. (Δες εδώ: Θεόδωρος Αραβανής, «H πτώχευση της Ελλάδος του 1893 και ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος (ΔΟΕ) του 1898).
² Το πορθμείο αυτό φαίνεται να παρέμεινε σε λειτουργία για κάποιες δεκαετίες. Η εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (Κυριακή 7 Νοεμβρίου 1965, Σελίς 7) αναφέρει: «Τριανταπέντε μέτρα πλάτους έχει η διώρυγα, που χωρίζει την Λευκάδα από την Ακαρνανία. Τη συγκοινωνία εκτελεί ένα χειροκινούμενο «πορθμείο» – πλατφόρμα, από τα τέλη του περασμένου αιώνα…». Το χειροκινούμενο πορθμείο αντικαταστάθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 από ένα ηλεκτροκίνητο και «από ξηράς συρόμενο» πορθμείο. Τα εγκαίνια του νέου πορθμείου, μεταφορικής ικανότητας 60 τόννων, που ονομάστηκε Δελφινι ΙΙ, έγιναν στις 07 Απρίλη 1973 από τον Υφυπουργό Εσωτερικών – Περιφερειακό Διοικητή Ηπείρου Πέτρο Κωτσέλη. (Δες εδώ).