H πτώχευση της Ελλάδος του 1893 (Μέρος 9ον)
Και ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος (ΔΟΕ) του 1898
Ομόλογο, 1898
Του Θεόδωρου Αραβανή
Με τον νόμο ΒΦΙΘ (2519) της 26ης Φεβρουαρίου του έτους 1898 υπήχθη το Ελληνικό κράτος στην «απόλυτη εξουσία» των δανειστών και αφού είχε υπογραφεί τον Δεκέμβριο του 1897 στην Κωνσταντινούπολη η συμφωνία με την Τουρκία για την διευθέτηση των Ελληνοτουρκικών διαφορών από τον «ατυχή» (προκατασκευασμένο κυρίως από τους Γερμανούς δανειστές) πόλεμο.
Το αναγκαίο για την καταβολή της πολεμικής αποζημίωσης προς την Τουρκία δάνειο, εξασφαλίσθηκε τον επόμενο μήνα με την εγγύηση των τριών δυνάμεων (Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία) και τελικά είχε ύψος 6,8 εκατομμυρίων χρυσών λιρών της εποχής, που σύμφωνα με την ισοτιμία ήταν 170 εκατομμύρια χρυσά Γαλλικά φράγκα. Ως δια μαγείας και θείου θαύματος (τονίζεται εδώ η «μεγαθυμία» των πιστωτών και των αγορών της εποχής!) το δάνειο ήταν με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους για την Ελλάδα: τόκος 2,5% και τιμή έκδοσης πάνω από το 100%, δηλαδή υπέρ το άρτιον!!!!!, σε μια εποχή που η ισοτιμία της Ελληνικής δραχμής είχε καταρρεύσει και η χώρα ήταν καταχρεωμένη. Αλλά απλά ήταν «υπό την απόλυτη εξουσία των δανειστών».
Φυγή Αμάχων απ΄ την Λάρισα ανήμερα Πάσχα 13-4-1897
Οι οικονομολόγοι και συντάκτες στον τύπο της εποχής, δεν μασούσαν τα λόγια των: «Η χώρα ήταν υπό την απόλυτη εξουσία των δανειστών». Οι Έλληνες και ως τότε περίμεναν και αγωνιούσαν να εκκενωθεί η Θεσσαλία από τα Τουρκικά στρατεύματα και να γυρίσουν οι κάτοικοι στις εστίες των, ιδιαίτερα στην πόλη της Λάρισας απ΄ την οποία είχαν φύγει κακήν κακώς ανήμερα του Πάσχα 13 Απριλίου του 1897 με την είσοδο των Τουρκικών στρατευμάτων. Η εγγύησις του δανείου από τις τρεις μεγάλες δυνάμεις (τριπλή εγγύηση κατά το δανειακό πρωτόκολλο) της εποχής, ήταν αυτή που συνέβαλε το Ελληνικό αυτό ομολογιακό δάνειο να θεωρηθεί τότε το ασφαλέστερο χρεόγραφο της Ευρώπης!!!.
Ομόλογο σε Ελληνική και Γαλλική εκδοχή του 1898
Σε πρώτη φάση συγκεντρώθηκαν 153 εκατομμύρια Γαλλικά φράγκα και ο Έλληνας διαπραγματευτής Στέφανος Στρέιτ (μη μπορώντας να κάνει αλλέως) τηλεφωνούσε απ΄ το Παρίσι εις τους πρεσβευτάς των μεγάλων δυνάμεων στην Αθήνα: «για την ευγνωμοσύνη της Ελλάδος δια την ανεκτίμητον ηθική και υλική συμπαράσταση των Μεγάλων δυνάμεων που συνέπραξαν» για την διευθέτησιν του χρεωστασίου. Τελικά το δάνειο καλύφθηκε 20 φορές!!!!!! – Εδώ κάθε λογής οικονομολογική ορθολογικότητα και ανορθολογικότητα και αιρετικότητα στην ιστορική επιστημονική εξέλιξη και δη στην οικονομολογική επιστήμη, υπερέβαινε απείρως από τότε -και υπερβαίνει ακόμα και σήμερα απείρως- και τα θαύματα του θεανθρώπου Χριστούγεννα που πέρασαν.
Οι Τουρκικές δυνάμεις αποσύρθηκαν από την Θεσσαλία τον Μάιο του 1898 και με το προϊόν του αναγκαστικού παραπάνω δανείου πληρώθηκε η πολεμική αποζημίωση προς την Τουρκία και καλύφθηκε και το κυμαινόμενο χρέος της Ελλάδος, δηλαδή τα ληξιπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου για το έτος 1897.
Η επιτροπή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) από το 1899 ονομάστηκε Διεθνής Οικονομική Επιτροπή (ποιο εύηχο και λιγότερο προκλητικό) και έμεινε στην Ελλάδα μέχρι το 1978, όπως σε προηγούμενο κείμενο αναφέρεται.
Στην Διεθνή Οικονομική Επιτροπή (ΔΟΕ) αντιπροσωπεύονταν ομολογιούχοι της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ρωσίας, της Γερμανίας, της Αυστρίας. Πρόεδρος της Επιτροπής ήταν ο Άγγλος Εδουάρδος Λω (Edward Law), που έγινε και Έλληνας γαμπρός μια και παντρεύτηκε την Ελληνίδα καλλονή της εποχής Χατζηανέστη, αδελφή του μετέπειτα αρχιστρατήγου στην Μικρά Ασία Γεωργίου Χατζηανέστη από τους 6 τουφεκισθέντες το 1922, ως υπαίτιοι για την Μικρασιατική καταστροφή.
Παρά του ότι είναι δύσκολο πάντα -ήταν και τότε- να κατανεμηθεί το ποσοστό της απαίτησης που αναλογεί σε κάθε κράτος δανειστή και τους ομολογιοούχους υπηκόους κάθε κράτους και συνολικά, εν τούτοις για τα στοιχεία της εποχής της πτώχευσης το 1893-1894, ο τύπος τη εποχής και κάποιες προσδιοριστικές μελέτες, αναφέρουν ότι η Γερμανία και οι ομολογιούχοι της κατείχαν το 33-35% (υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά για το 33,1%) του Ελληνικού χρέους. Που ήταν και το μεγαλύτερο ποσοστό Ελληνικού χρέους που κατείχε κάποια χώρα και οι ομολογιούχοι της.
Το καλά πληροφορημένο παρασκήνιο και προσκήνιο της εποχής ανέφερε και επιλεκτικές σχέσεις της Γερμανικής αυτοκρατορικής καμαρίλας με την Ελληνική μοναρχία στην προσπάθεια των Γερμανών δανειστών να εισπράξουν τα τοκοχρεωλύσια των δανείων και τον αποδεδειγμένα φανερό ρόλο της Ελληνικής Βασιλικής αυλής, και προσωπικά του άνακτα Γεωργίου Α΄ και του Διαδόχου Κωνσταντίνου, με στόχο την χρεωκοπία της χώρας όχι μόνο πριν την πτώχευση του 1893 για την εξόντωση του Πρωθυπουργού Τρικούπη, αλλά και καθ΄ όλη την διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη του συμβιβασμού το 1898. Εδώ ακουμπά και η γαμπροκουνιαδοσύνη επ΄ αδελφή του Γερμανού Αυτοκράτορα (Κάιζερ) Γουλιέλμου του Β΄ με το διάδοχο του Ελληνικού θρόνουΚωνσταντίνου Α΄, μετέπειτα άνακτα (1913 – ως την Μικρασιατική καταστροφή).
Τα αντίστοιχα λαϊκά περιοδικά της εποχής της Γερμανίας και κάποιες Ελληνικές εφημερίδες, ανέφεραν τότε για την καψούρα που ανεπτύχθη μεταξύ των δύο νέων, του Διαδόχου Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ Σλέσβιχ-Χόλστάιν του Ελληνικού θρόνου και της Γερμανίδας Πριγκίπισσας Σοφίας Χοεντσόλερν της αδελφής του Γερμανού Κάιζερ) Αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄, όταν ο διάδοχος του Ελληνικού θρόνου παρακολουθούσε τα μαθήματα της Πρωσικής Στρατιωτικής Ακαδημίας στην Γερμανία. Και που το ειδύλλιο και η καψούρα των ωραίων και νέων Πριγκίπων (κατά τις φήμες της εποχής), οδήγησαν στο ευτυχές γεγονός της συμπεθεροσύνης της Γερμανικής Αυτοκρατορικής Αυλής με την Ελληνική Βασιλική αυλή.
Ο Γερμανός Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄
Ασφαλώς και ο Έλλην Διάδοχος Κωνσταντίνος και η Γερμανίδα Πριγκίπισσα Σοφία, μπορεί και κατά καιρούς και όσο ο διάδοχος σπούδαζε στην Γερμανική Στρατιωτική Ακαδημία, να γνωρίστηκαν και να άναψε το φυτίλι. Αλλά ο Κάιζερ με τον ιστορικά παρομοιώδη Αυταρχισμό του, τα αναμμένα ερωτικά φυτίλια της μικρότερης ηλικιακά αδελφής του τα έσβηνε μόνο με το κοίταγμα των ματιών του, ή δεν τα άφηνε ούτε να ανάψουν, αν επρόκειτο να μην συμφωνούν με τα Αυτοκρατορικά και δη Γερμανικά αυταρχικά εξουσιαστικά συμφέροντα. Και ασφαλώς εξ άλλου τους Γερμανούς ομολογιούχους στις διαπραγματεύσεις για την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στην Ελλάδα, τους είχε αντιπροσωπεύσει ο εκπορευόμενος από την Γερμανική Αυτοκρατορική Αυλή ονόματι Μάξ Σταίβη.
Τους Άγγλους ομολογιούχους αντίστοιχα τους είχε εκπροσωπήσει ο Σερ Μόνστουαρτ Γκραντ Νταφ και τους Γάλλους ο Τζ. Ορστέιν.
Και μια κοινωνική αναφορά ακόμα μια και το Γερμανο-Ελληνικό συμπεθεριακό νταραβέρι συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια, δεδομένου ότι η Βασιλομήτωρ Φρειδερίκη Χοεντσόλερν, σύζυγος του Έλληνα άνακτα Παύλου του Α΄ (1947-1964), ήταν εγγονή, από κόρη, του Αυτοκράτορα Κάιζερ Γουλιέλμου του Β΄.
Για τον έλεγχο των προσόδων του Ελληνικού κράτους που εκχωρήθηκαν το 1898 στην Διεθνή Οικονομική Επιτροπή, περιλαμβάνονταν:
α) Τα μονοπώλια τότε άλατος, τσιγαρόχαρτου, πυρείων, παιγνιόχαρτων, πετρελαίου, και σμυρίδος Νάξου.
β) Ο φόρος καπνού.
γ) Το χαρτόσημο.
δ) Οι εισπράξεις του τελωνείου Πειραιά.
ε) Εις περίπτωσίν μη επάρκειας των εισπράξεων του τελωνείου Πειραιά, προστίθενταν και οι εισπράξεις των τελωνείων Πατρών, Κερκύρας, Βόλου, Λαυρίου. Μαζί με τον Πειραιά τα παραπάνω τελωνεία έδιναν τα 3/4 των συνολικών τελωνειακών εισπράξεων της Ελλάδος.
Γενικά στην Διεθνή Οικονομική Επιτροπή παραχωρήθηκε το 50% των συνολικών εσόδων της Ελλάδος. Και με την προϋπόθεση ότι η είσπραξη αυτών θα είναι ασφαλής, ευχερής και βεβαία.
(Συνεχίζεται)
Στοιχεία ελήφθησαν από:
-Ανδρεάδης Ανδρέας: Μελέται.
-Βαλαωρίτης Αρ. Ιωάννης: Η Ιστορία της ΕΤΕ.
-Τάσος Βουρνάς: Η Ελληνική ιστορία.
-Δερτιλής: Ιστορία του Ελληνικού κράτους.
-Θανάσης Καλαφάτης: Διάφορα μελετήματα και άρθρα για την πτώχευση του 1893.
-Ευάγγελος Χεκίμογλου: Διάφορα κείμενα του για πτώχευση του 1893.
-Διάφορα συγγράμματα και άρθρα από περιοδικά και εφημερίδες της εποχής.
Διαβάστε:
| Μέρος 1ον | Μέρος 2ον | Μέρος 3ον | Μέρος 4ον | Μέρος 5ον |
| Μέρος 6ον | Μέρος 7ον | Μέρος 8ον |
