Δημήτρης Σιμήρης: «Το γλωσσικό ιδίωμα της Ιθάκης»

Η γλώσσα αναμφισβήτητα αποτελεί μια μεγάλη κατάκτηση του ανθρώπινου γένους. Σύμφωνα με τον καθηγητή Γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτη η γλώσσα δεν είναι ένα απλό εργαλείο, αλλά πρώτα και πάνω από όλα είναι μια αξία. Αυτή η αξιακή αντίληψη για τη γλώσσα την καθιστά ένα σπουδαίο στοιχείο του πολιτισμού, της ιστορίας, της νοοτροπίας, της ψυχοσύνθεσης και της ταυτότητας ενός λαού.

Υπό αυτήν την έννοια καταδεικνύεται το ζωηρό ενδιαφέρον πολλών μελετητών που επιχειρούν ένα ταξίδι στο παρελθόν εστιάζοντας τη μελέτη τους στη γλώσσα όχι μόνο της χώρας τους αλλά και της ιδιαίτερης πατρίδας τους, του τόπου αυτού που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν.

Μια τέτοια προσπάθεια επιχειρεί και ο συμπατριώτης μας φιλόλογος – γλωσσολόγος Δημήτρης Σιμήρης με το παρόν έργο του, που αφορά τη γλώσσα των Ιθακησίων. Κατά τον συγγραφέα η γλώσσα του Θιακιού «αποτελεί τον καλύτερο δείκτη της συλλογικής ευφυΐας των Θιακών των περασμένων αιώνων και είναι πλασμένη για να εκφράζει τις ανάγκες, τους φόβους, τα συναισθήματα, τον υλικό και άυλο κόσμο των Θιακών μέσα στο πέρασμα του χρόνου».

Ο συγγραφέας διαθέτοντας την απαραίτητη επιστημονική συγκρότηση και τη στέρεη γλωσσολογική υποδομή:

Μελέτησε το θιακό γλωσσικό ιδίωμα από πλευράς λεξιλογίου, φωνολογίας και φωνητικής, μορφολογίας, σύνταξης και κοινωνιο – γλωσσολογίας.

Εντόπισε, κατέγραψε και ταξινόμησε ένα εξαιρετικό και ογκώδες υλικό. Έτσι, αποδελτίωσε σχεδόν όλες τις γραπτές πηγές που περιέχουν θιακό ιδίωμα και στις οποίες αντικατοπτρίζεται η νοοτροπία του Θιακών μέσα από την ιδιαίτερή τους γλώσσα.

Συγκέντρωσε γεωγραφικές, ιστορικές, οικονομικές και κοινωνικές πληροφορίες για το νησί μας.

Συσχέτισε ιστορικά στοιχεία με τη δημιουργία του ιδιώματος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, εξετάζοντας κυρίως την επιρροή που άσκησε η Βενετοκρατία στη δημιουργία του. Τέλος, συνέκρινε το γλωσσικό ιδίωμα των Ιθακησίων με άλλα ιδιώματα του ελληνικού χώρου, κυρίως με τα Επτανησιακά.

Πέρα όμως από τα επιστημονικά πλεονεκτήματα που συγκεντρώνει η παρούσα μελέτη, η έκθεσή της σε ένα ευρύτερο κοινό θεωρούμε οτι θα χρησιμεύσει ως ένα εξαιρετικό εργαλείο που θα προβάλει τη διαχρονικότητα της γλώσσας μας, θα αποκαλύψει τις πατρογονικές μας ρίζες και θα αποτελέσει ένα ανάχωμα ενάντια στη λήθη, καθώς ο αδυσώπητος χρόνος ξεθωριάζει τις μνήμες για πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις του παρελθόντος.

Η παρούσα εργασία θα αποτελέσει για την ευρύτερη κοινωνία της Ιθάκης και όχι μόνο μια σημαντική επιστημονική πηγή, στην οποία θα μπορεί ο αναγνώστης να καταφύγει και να αντλήσει τις επιστημονικά θεμελιωμένες απόψεις του συγγραφέα, που έχουν σχέση με το γλωσσικό ιδίωμα της Ιθάκης. Προς την κατεύθυνση αυτή θεωρούμε ότι συμβάλλει η προσπάθεια του συγγραφέα να εκλαϊκεύσει την επιστημονική γνώση, έτσι ώστε να είναι εύληπτη στο ευρύ κοινό.

Επιπροσθέτως, θεωρούμε οτι η συμβολή της παρούσας εργασίας στην πολιτιστική κληρονομιά της Ιθάκης και της χώρας μας γενικότερα είναι σημαντική. Θα εμπλουτίσει την πολιτιστική βιβλιοθήκη του Δήμου μας ενισχύοντας το διεκδικητικό του πλαίσιο για μεγαλύτερο μερίδιο συμμετοχής στο πολιτιστικό πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού. Αυτή η απαίτηση σε μια εποχή οικονομικής, πολιτιστικής και κοινωνικής ύφεσης που βιώνει η χώρα μας, είναι καλύτερη απόδειξη ότι ο πολιτισμός είναι το στοιχείο εκείνο που μας προβάλλει διεθνώς.

Η σφαιρική εξέταση του θέματος, ο άριστος χειρισμός της γλώσσας, η μεθοδολογία της επιστημονικής του έρευνας, η πλούσια βιβλιογραφία, που στηρίχθηκε ο συγγραφέας και όλα τα θετικά χαρακτηριστικά που προαναφέραμε, καθιστούν την εργασία του πολύ σημαντική, χρήσιμη και ενδιαφέρουσα.

Η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Ιθάκης εκτιμώντας όλα τα παραπάνω πλεονεκτήματα που συγκεντρώνει η επιστημονική αυτή εργασία του Δημήτρη Σιμήρη αποφάσισε με ιδιαίτερη χαρά να χρηματοδοτήσει την έκδοσή της. Καθώς κομμάτια της εργασίας έχουν εκπονηθεί στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών του συγγραφέα στο Πανεπιστήμιο Πατρών, η απόφασή μας αυτή καταδεικνύει και την προτεραιότητα που δίνει Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Ιθάκης στη σύμπραξή της με τα ανώτερα πνευματικά ιδρύματα της χώρας.

Ευχαριστούμε τον συμπατριώτη μας Δημήτρη Σιμήρη για την προθυμία του να μας παραδώσει την εργασία του για να την εκδώσουμε σε έναν τόμο, ο οποίος θα κοσμήσει την πολιτιστική βιβλιοθήκη του Δήμου μας, όπου θα έχει πρόσβαση κάθε πολίτης στο χρήσιμο περιεχόμενό της.

Από το πρόλογο της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Ιθάκης στο βιβλίο «ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΗΣ ΙΘΑΚΗΣ».

Πηγή: ithacanews.gr