Μία ακουαρέλα ένα πολεμικό περιστατικό και ο πορθμός της Λευκάδας

Του Γιάννη Σ. Βλάχου

Προς το τέλος της δεκάτης έβδομης εκατονταετηρίδας η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε καταστεί τόσο ισχυρή ώστε να απειλείται ολόκληρη η Ευρώπη. Ο αυτοκράτορας της Αυστρίας, ο βασιλιάς της Πολωνίας, ο δούκας της Τοσκάνης, ο τσάρος της Μοσχοβίας, ο πάπας Ιννοκέντιος ΙΑ΄ και η Ενετική Πολιτεία, συνομολογούν κατά της Τουρκίας.

Το πόλεμο κατά της Τουρκίας αναλαμβάνει να κηρύξει η Γαληνότατη Πολιτεία. Το γενικό πρόσταγμα έχει ο Φραγκίσκος Μοροζίνι που θεωρεί αναγκαίο ο πόλεμος να αρχίσει με την κατάκτηση της Λευκάδας. Επιδοκιμάζεται πλήρως η απόφασή του, αποπλέει από την Κέρκυρα, αγκυροβολεί στο λιμάνι Δέματα της Ακαρνανίας και ενεργεί για την εκπόρθηση του φρουρίου της Αγίας Μαύρας.

Την 6η Αυγούστου του 1684, μετά από γενική και αποφασιστική έφοδο το κάστρο πέφτει. Αυθημερόν το φρούριο παραδίδεται, υπό τον όρο η Τουρκική φρουρά να διεκπεραιωθεί με Ενετικά πλοία για την Πρέβεζα, φοβούμενοι την από ξηρά οδό! Ο κύκλος των Ενετοτουρκικών συγκρούσεων που η αρχή του έγινε το 1683 με συντριβή των Οθωμανών μπροστά στα τείχη της Βιέννης πήρε τέλος με την συνθήκη του Πασάροβιτς τον Ιούλη του 1718.

Οι περιστασιακές συγκρούσεις μεταξύ Ενετών και Οθωμανών που ακολούθησαν την κατάληψη του φρουρίου της Αγίας Μαύρας, επικεντρώνονται κυρίως κατά μήκος του πορθμού της Λευκάδας, από όπου διέρχονταν τα σύνορά τους. Ο χώρος και κάποια πολεμικά περιστατικά, όπως αυτά αποτυπώνονται σε μια ακουαρέλα, ενός άγνωστου καλλιτέχνη, που απόκειται στο ιστορικό αρχείο του Τορίνο, ερμηνεύονται και υπομνηματίζονται από την αρχιτέκτονα Μαρία Λαμπρινού σε ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ”.

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΠΤΥΧΩΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΤΟΥ ΠΟΡΘΜΟΥ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ

Ένα κείμενο της Μαρίας Λαμπρινού (εδώ)

Το σχέδιο σε ακουαρέλα

Αριθμός	Περιγραφή
1	Είσοδος του Αμβρακικού κόλπου προς την Πρέβεζα
2	Τμήμα του Ενετικού στρατού που έχει καταλύσει με αντίσκηνα στην πεδιάδα
3	Οθωμανοί πυροβολητές και ιππείς
4	Ύψωμα Παλιοχαλιά ή Αγίου Γεωργίου
5	Γαλέρες αγκυροβολημένος στην ακτή της Ακαρνανίας
6	Νησίδα του Αγίου Νικολάου
7	Ακρωτήριο Πλάκα
8	Το στενό θαλάσσιο πέρασμα. Canali Stretti.
9	Τρεις γέφυρες με ξύλινους πασσάλους
10	Οι δύο νησίδες από όπου διέρχεται ο μοναδικός δρόμος επικοινωνίας με την Στερεά Ελλάδα
11	Ο τόπος πού έθαβαν τούς νεκρούς τους οι Τούρκοι
12	Κανάλι για μικρές βάρκες (σκούρο μπλε)
13	Τετράγωνος πύργος. (Στον χάρτη του Coronelli: murrazzo dome si trua una catena – Ανάχωμα όπου υπάρχει μια αλυσίδα).
14	Λιμάνι Δρέπανο. Φαίνονται 10 γαλέρες με φουσκωμένα τα πανιά.
15
16	Ακρωτήριο Αλέξανδρου.
17	Ερειπωμένος στρογγυλός πύργος. (Στον χάρτη του Coronelli: toretta)
18	Ορεινός όγκος και πυκνό δάσος

19	Κήποι
20	Ποταμός Βάρδας
21	Ο οικισμός Anuzeli villa
22	Ο οικισμός (Anuzeli villa)
23	Το υδραγωγείο που διασχίζει την Λιμνοθάλασσα
24	Το προάστιο (Borgo)
25	Το κάστρο της Αγίας Μαύρας
26	Επιμήκης νησίδα μήκους 45 passi
27	Τμήμα του Ισθμού
28	Επιμήκης γλώσσα άμμου που προεκτείνεται από το νησί
29
30	Σημειώνεται εύφορο έδαφος με καλλιέργειες
31	Καταυλισμός με αντίσκηνα εκστρατείας