Ο Καλαϊτζής (Γανωτής) εν ώρα εργασίας… | Λευκαδίτικα Νέα - Lefkada News
Published On: Δε, Απρ 15th, 2019

Ο Καλαϊτζής (Γανωτής) εν ώρα εργασίας…

6_ganotis

Είχε αράξει στην άκρη του δρόμου διαφημίζοντας τις υπηρεσίες του, εν αναμονή κάποιων περαστικών πελατών που και τελικά βρέθηκαν. Βέβαια, τα σημερινά μαγειρικά σκεύη δεν είναι πλέον μπακιρένια (χάλκινα) κι όσα από τα παλιά έχουν απομείνει αποτελούν οικογενειακά κειμήλια, που χρησιμεύουν πλέον ως διακοσμητικά αντικείμενα.

4_ganotis

Κι αυτά όμως οξειδώνονται με το χρόνο και για να αποκτήσουν την αλλοτινή τους γυαλάδα θα πρέπει να περάσουν από τα χέρια του Γανωτή, του Καλατζή (Καλαϊτζή, από το καλάϊ, ένα κράμα κασσίτερου που χρησιμοποιούσε για την επίστρωση των επιφανειών των χάλκινων σκευών) όπως λεγόταν στα μέρη μας.

1_ganotis

Το μπέρδεμα γραμμάτων της πινακίδας που είχε μπροστά του με το κυριλλικό αλφάβητο (ΓΑИΩΤΗΣ, έγραφε) είχε να κάνει με την βουλγαρική καταγωγή του, αλλά μιλούσε πολύ καλά τα ελληνικά και ερχόταν, όπως μας είπε, από την γειτονική μας Βόνιτσα.

2_ganotis

Θυμάμαι πιτσιρικάς στο χωριό μου να περνάνε διάφοροι που έκαναν αυτή τη δουλειά: Ρομά, περιστασιακά κάποιοι πρόσφυγες, όπως τους αποκαλούσαν ακόμη τότε, και ανά τακτά διαστήματα ο μπάρμπα Τάσος ο Καλατζής (Γεωργάκης) από το Πινακοχώρι, που είμαστε και συγγενείς, πάντα μουτζουρωμένος και με ένα μπόγο με τα σύνεργά του στην πλάτη. Επίσης, ο μπάρμπα Χρήστος (Μπακογιώργος) από τα Μαυρογιαννάτα (Αλέξανδρος) και κάποιοι άλλοι ντόπιοι γανωματήδες.

9_ganotis

Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσε ήταν διάφορα σφυριά, αμόνια (σε διάφορα σχέδια) με την ονομασία τους: το ξυλάβ (σιδερένια μεγάλη μασιά, που μ’ αυτή έπιανε το ζεστό σκεύος), το κολλητήρι, το μαχάνι (φυσερό), το ψαλίδι, βαμβάκι μπόλικο αντί σπόγγο, ένα ταψί, τον βόρακα, για να κολλάει τα φθαρμένα, νησατίρ, καλάϊ και μερικά άλλα.

Άλμπουμ με 15 φωτογραφίες
Για να δείτε το άλμπουμ σε ξεχωριστό παράθυρο κάντε κλικ στον τίτλο

Γανωτής (Καλαϊτζής) εν ώρα εργασίας...

Ο γανωτής πρώτα έπρεπε να καθαρίσει τα σκεύη από τη γανάδα, δηλαδή την πράσινη σκουριά των χάλκινων σκευών, και γενικά από τις σκουριές τα άλλα μεταλλικά αντικείμενα, όπως τα κουτάλια που δεν ήταν χάλκινα αλλά γανώνονταν. Στην πρώτη φάση της εργασίας του ο γανωτής άλειφε την επιφάνεια, που ήθελε να γανώσει με σπίρτο, για να διασπαστούν οι γανάδες κι οι σκουριές της και να καθαριστεί.

8_ganotis

Στη δεύτερη φάση, έτριβε το σκεύος με άμμο, για να απομακρύνει τα υλικά της διάσπασης που προηγήθηκε. Στη συνέχεια, αν ήθελε να κάνει καλή δουλειά, ζέσταινε το σκεύος και το έτριβε με πανί για να καθαρίσει το καλάι από το παλιό γάνωμα.

7_ganotis

Στην τρίτη φάση έπιανε το σκεύος με τη μασιά, το έβαζε πάνω από τη φωτιά, το ζέσταινε καλά και άπλωνε μέσα το νισαντήρι (χλωριούχο αμμώνιο). Για να στρώσει καλύτερα το καλάι, έλεγαν οι γανωτήδες. Κι έστρωνε καλύτερα γιατί το προϊόν της διάσπασης του χλωριούχου αμμωνίου διασπούσε και τα τελευταία υπολείμματα από τις σκουριές και τις γανάδες.

9_ganotis

Για ένα τελευταίο καθάρισμα άλειφε την επιφάνεια του σκεύους με σπίρτο που το είχε αραιωμένο με νερό και το είχε καλά σβησμένο με τσίγκο (Το σβήσιμο του σπίρτου με τσίγκο, δίνει χλωριούχο ψευδάργυρο, που σημαίνει ότι στην ουσία αυτό το υλικό χρησιμοποιούσαν για τον τελευταίο καθαρισμό). Στη συνέχεια, το σκούπιζε καλά και μετά άπλωνε το καλάι σε όλη την επιφάνειά του. Για το άπλωμα, έτριβε πάνω στη ζεστή επιφάνεια το στερεό καλάι που είχε για το γάνωμα και το έστρωνε χρησιμοποιώντας βαμβάκι. Και τελείωνε το γάνωμα με το κρύωμα, που έκανε στα σκεύη ακουμπώντας τη βάση τους, από την εξωτερική πλευρά, στο νερό. Κρύωνε έτσι το σκεύος, και το έτριβε με βαμβάκι για να γυαλίσει περισσότερο. (Πηγή: Βικιπαίδεια).



Αφήστε το σχόλιό σας

XHTML: You can use these html tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

            









Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.