«Ερυθροφοβία». Ένα παιδικό βίωμα (Της Παρασκευής Σιδερά-Λύτρα)
Της Παρασκευής Σιδερά-Λύτρα
Κόκκινες είναι οι παπαρούνες, κόκκινα τα τριαντάφυλλα, κόκκινα τα γαρύφαλλα, κόκκινα τα άνθη της ροδιάς, κόκκινα τα πασχαλινά αυγά. Αξέχαστη η εικόνα χωραφιού στον κάμπο του χωριού μας, της Κανδήλας Ακαρνανίας, κατάσπαρτου με κόκκινες παπαρούνες, κόκκινος τάπητας μεταξωτός, κυματιστός. Φλογάτη κόκκινη η πελώρια τριανταφυλλιά του γειτονικού μας κήπου. Κατακόκκινη φάνταζε από μακριά με τα κόκκινα γαρύφαλλά της ολάνθιστη όλον τον χρόνο η γαρυφαλλιά στη γλάστρα την κρεμασμένη στο παράθυρό μας. Και η ροδιά, εικόνα αλησμόνητη με την πύρινη φορεσιά της την άνοιξη, όταν η φύση φορεί τα γιορτινά της. Ανάμεσά της γεννήθηκα και με ζωογονούσε μεγαλώνοντας. Η κόκκινη γαρυφαλλιά μας από την ώρα που ξυπνούσα. Το κόκκινο, χρώμα χαράς, ζωής, χρώμα ελπίδας, χρώμα αναγέννησης – και όμως παρεξηγημένο χρώμα.
Και της μάνας μας της άρεσε το κόκκινο χρώμα. Το χρησιμοποιούσε στα χειροτεχνήματά της. Ήταν νοικοκυρά, προμηθευόταν μαλλιά από κτηνοτρόφους, όταν κούρευαν τα πρόβατα, τα έπλενε, τα έξενε και τα έγνεθε στη ρόκα – ίδια στη μορφή με την προ χιλιετηρίδων «ηλακάτη», το δώρο της Αθηνάς στις γυναίκες. (Τη ρόκα της μάνας μας την έχω ακόμη – περίτεχνη κατασκευή, περίτεχνο σκάλισμα από τσοπάνο εξάδελφό της κατά τις ώρες της βοσκής του κοπαδιού του). Από το νήμα των χεριών της υφαίνονταν ζεστές κουβέρτες, πολύχρωμοι τάπητες, πλέκονταν ζεστές κάλτσες και φανέλλες και πολλά άλλα είδη ενδυμασίας.
Με την τέχνη της και τη χάρη της η μάνα μας έπλεξε περί τα μέσα της δεκαετίας του ᾽40 και «φουστανάκια» για τις δύο μικρές κόρες της. Ωραίες τεχνικές πλέξεις και πολλές δίπλες. Μάς τα πρόβαρε, κι εμείς στριφογυρίζαμε, καμαρώνοντας. Για να είναι πιο όμορφα και χαριτωμένα, έπρεπε να βαφούν. Για τη μάνα μας ήταν φυσικό να τα βάψει στο χρώμα της χαράς και της ζωντάνιας, σαν τα κόκκινα γαρύφαλλα της γλάστρας της. Και για να είναι ταιριαστές, «ασσορτί», και οι κορδέλλες μας, τις έριξε κι αυτές μέσα στην κόκκινη βαφή. Τα φουστανάκια και οι κορδέλλες κοσμούσαν την αδελφή μου και μένα, όταν επέστρεψε ο πατέρας μας βραδάκι από το όργωμα, για να μας καμαρώσει. Αλλά … μετά το πρώτο επιφώνημα θαυμασμού εκ μέρους του, είχες την εντύπωση, ότι του κόπηκε η ανάσα, και αναφώνησε: «Και οι κορδέλλες κόκκινες! Ε, όχι!». Η μάνα μας, όπως μας εξήγησε αργότερα, αντιλήφθηκε το νόημα της βίαιης αντίδρασής του και, πειθήνια, έβγαλε από τα μαλλιά μας τις κορδέλλες. Ο φόβος του πατέρα μας δεν ήταν αβάσιμος. Οι κόκκινες κορδέλλες θα ήταν πρόκληση για τα μάτια των … εθνοσωτήρων. Οι κορδέλλες κατέληξαν στον χώρο, που καταλήγουν τα προϊόντα της πέψεως! Και ο πατέρας μας ηρέμησε!
Χρειάστηκα χρόνια, ώσπου να εξοικειωθώ με την ιδέα, ότι επιτρέπεται να φορώ κόκκινα ρούχα. Έπασχα από τη δική μου «ερυθροφοβία».
Πολύ όμορφο και σκωπτικό αντάμα!
Πλην όμως το τίμημα «της κόκκινης κορδέλας» το πληρώνουμε και θα το πληρώνουν πολλοί ακόμα. Όσο κι αν αυτό ακούγεται ακραίο και παράταιρο σήμερα στα αυτιά κάποιων, οι φέροντες «κόκκινη κορδέλα», ως μειοψηφίες σήμερα, κουβαλούν το φορτίο της ήττας και της δίωξης. Έχουν σε μια άκρη των συναισθημάτων τους το μύχιο φόβο του διωκόμενου και όχι άδικα. Το τίμημα των άτακτων και ατάκτων μειονοτήτων που πορεύεται κόντρα σε μια κοινωνία -πλειοψηφία «φοβισμένων αμνών».