Σαν σήμερα το 1902 γεννιέται η ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη

Η Μαρία Πολυδούρη, από τις χαρακτηριστικότερες παρουσίες της μεσοπολεμικής μας ποίησης, η γυναίκα που αγάπησε τη ζωή με πάθος, γεννήθηκε στην Καλαμάτα την 1η Απρίλη 1902.

Το 1918 τελείωσε το Γυμνάσιο και διορίστηκε στη Νομαρχία Μεσσηνίας. Το 1920 μέσα σε διάστημα 40 ημερών χάνει και τους δύο γονείς της. Μετατίθεται στην Αθήνα όπου παράλληλα εγγράφεται στη Νομική Σχολή. Γνωρίζεται με τον 26χρονο Κώστα Καρυωτάκη και η πολυκύμαντη σχέση τους θα διαρκέσει ένα χρόνο, ενώ πριν το χωρισμό τους η Μαρία του έκανε πρόταση γάμου, την οποία ο Καρυωτάκης απέρριψε.

Το 1922 θα δημοσιεύσει ποιήματά της στα περιοδικά «Έσπερος» της Σύρου, «Ελληνική Επιθεώρησις», «Πανδώρα», «Παιδική Χαρά» και «Εύα». Αρραβωνιάζεται με τον Αριστοτέλη Γεωργίου, ενώ το 1925 εγκαταλείπει το Πανεπιστήμιο.

Το 1926 ξαφνιάζοντας τους πάντες φεύγει για το Παρίσι, όπου θα προσβληθεί από φυματίωση. Το 1928 επιστρέφει στην Ελλάδα και νοσηλεύεται στο «Σωτηρία». Από εκεί εκδίδει τη συλλογή της «Τρίλιες που σβήνουν». Μαθαίνει για την αυτοκτονία του Κώστα Καρυωτάκη. Το 1929 εκδίδει τη δεύτερη συλλογή της «Ηχώ στο Χάος». Το Φλεβάρη του 1930 η Μαρία Πολυδούρη μεταφέρεται στην κλινική Καραμάνη στα Πατήσια με πρωτοβουλία του Άγγελου Σικελιανού και μερικών άλλων φίλων που δεν άντεχαν να τη βλέπουν να αργοπεθαίνει πάμπτωχη. «Έφυγε» τα ξημερώματα της 29ης Απρίλη του 1930.

Ι

Ανοιξι! Ο ήλιος χρυσαφιού πλημμύρα. Μάγια, μύρα
παντού και σ΄ αγαπώ, σε καρτερώ.
Βραδύνεις κι΄ υποψιάζομαι, ζηλεύω, δεν σου πήρα
όλης σου της ψυχής το θησαυρό.

Τα λόγια σου! Ω, τα λόγια σου, μια υπόσχεσι που καίει
μια υπόσχεσι που αργεί πολύ ναρθή.
Τ΄ ακούω παντού, δεν παύουνε. Μέσα τους κάτι κλαίει,
μέσα τους τρέμει η αγάπη σου, προτού μοιραία χαθή.

Τα λόγια σου με μέθυσαν τη μέθη του θανάτου
κι΄ ακόμα δεν εσίγασαν. Μιλούν
και με τρελαίνουν, με μεθούν, με σέρνουν πιο σιμά σου,
ενώ πιο ακαταμάχητα στην ύπαρξι καλούν.

Αγαπημένε, αν τη ζωή τη δώσω πίσω, πε μου,
τι θα ωφελήση, αφού δε θα σε βρώ;
Δε λογαριάζω τη ζωή, μα πως μπορεί, καλέ μου,
να σβύση πεια η αγάπη μου; Και να μη σ΄ αγαπώ,

ενώ θάναι Άνοιξι παντού που ακούστηκε η φωνή μας
να επικαλήται τον αιώνιον έρωτα και μεις
στεφάνι να του πλέκουμε με μόνο το φιλί μας,
μέσα στο γιορτασμό λατρείας θερμής.

Ω, δε μου δίνει ο θάνατος καμμιά, καμμιάν ελπίδα
και μου τις έσβυσε η Ζωή σα μια ψυχρή πνοή.
Τώρα μου μένει στου έρωτα την άγρια καταιγίδα
να ιδώ να μετρηθούν για με θάνατος και ζωή.

ΙΙ

Πριν φύγω για το μακρινό ταξείδι, θα περάσω,
διασχίζοντας αδιάφορα των δρόμων τη βοή,
από τον κήπο που άλλοτε κάποια απροσδόκητη ώρα
τα μάτια σου μου μίλησαν για μιαν ωραία ζωή.

Και λησμονώντας πως κι΄ οι δυό βγήκαμε γελασμένοι
κι΄ έγινε τ΄ όνειρο φωτιά μέσ΄ ατην ανατολή,
θα ιδώ τ΄ άνθη ν΄ ανοίγωνται στο φως και να προσφέρουν
την εύοσμη ψιχούλα τους στης αύρας το φιλί.

Θα ιδώ τα δέντρα στη βαρειά πρασιά ντυμένα πάλι.
Περιπλοκάδες να ρουφούν ζωή στα ταπεινά,
χωρίς νάναι λιγώτερο χαρούμενες για τούτο
και τ΄ άνθη τους λιγώτερο περήφανα κι΄ αγνά.

Και σαν από ένα μάταιο πείσμα κι΄ εγώ να ζήσω
όσα μούπαν τα μάτια σου στ΄ ωραίο βραδυνό,
θα ιδώ να γέρνης πάνω μου και θάναι τόσο λαύρο,
τόσο μεγάλο το φιλί, σαν πρώτο, σαν στερνό.

ΙΙΙ

Καλέ μου η Άνοιξι έφτασε. Τα βράδυα με πλανά
πως παίζει στο παράθυρο η φωτεινή της σάρπα.
Μα τα μεσάνυχτα γροικώ που φευγαλέα περνά
το θλιβερό τραγούδι σου στη νυφική τους άρπα.

Καλέ μου όλα γυρεύουνε γλυκά να με κοιμίσουν
και να μουν πουν πως έσβυσες για πάντα από τη γη.
Μα όλα, χωρίς να θέλουνε, σένα θα μου θυμίσουν,
κι΄ ανίδεα θα μου κάνουνε τη νοσταλγία πληγή.

Καλέ μου, πως απόσβυσε παντοτεινά η ματιά σου
από τον ήλιο που άλλοτε μ΄ αγάπη μούχες δείξει;
Πως έγινε έτσι να βρεθώ τόσο πολύ μακρυά σου
κι΄ ο ήλιος σου εχθρός να μου γενή, σκτάδι να με πνίξη;

«Ηχώ στο χάος» – ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ

(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Μπουκέτο» (Τόμ. 7, Αρ. 308, 1930) με την εισαγωγική παρατήρηση: «Δημοσιεύουμε μερικά τραγούδια από την συλλογή «Ηχώ στο χάος» της άγνωστης ως χθες στο κοινό νεαράς ποιητρίας δίδος Μαρίας Πολυδούρη. Η ποιήτρια βρίσκεται βαρειά άρρωστη στη «Σωτηρία» όπου την επισκέπτονται καθημερινώς πολλοί λογοτέχναι για να της εκφράσουν τη θερμή και ειλικρινή τους συμπάθεια και την εκτίμησί τους».)

(Πηγή: Ριζοσπάστης, περιοδικό «Μπουκέτο»)