Εντυπώσεις από μια ολιγοήμερη «απόδραση» στο νησάκι Καστός, του δεύτερου μεγαλύτερου του πάλαι ποτέ Δήμου Καρνίων* (Α΄ Μέρος)
Της Ευγενίας Κολυβά
Κάτι που δεν συνηθίζω να κάνω είναι η δημοσίευση-περιγραφή των συναισθημάτων μου. Ένοιωσα όμως την ανάγκη να περιγράψω ένα οδοιπορικό από τις ολιγοήμερες διακοπές μου (οι πρώτες στη ζωή μου) στον Καστό Λευκάδας. Σας ομολογώ ότι ακόμη και τώρα μπορείτε να αποδράσετε για 2-3 μέρες σ΄ αυτό το νησάκι. Θα βρείτε την απόλυτη ηρεμία, θα χαλαρώσετε και θα «αδειάσει» όπως κοινά λέμε το κεφάλι σας απ΄ τις «σκοτούρες» που ολοένα μας βασανίζουν όλο και περισσότερο.
Αφορμή στάθηκε μια δική μου απόφαση να πραγματοποιήσω επιτέλους την υπόσχεση που είχα δώσει στον εαυτό μου να επισκεφτώ κάποτε τον «μακρινό» Καστό. Μια μικρή παρέα 4 ατόμων αποφάσισε να πάμε μαζί στις 10 Σεπτέμβρη. Τελικά οι 4 έγιναν 1, δηλαδή εγώ. Υπάρχουν πάντα στη ζωή και τα απρόβλεπτα. Παρόλο που δεν μου αρέσει καθόλου η μοναξιά (κάποιοι άλλοι την απολαμβάνουν) το τόλμησα. Είκοσι χρόνια, κάθε καλοκαίρι, έλεγα ότι φέτος θα πάω και όλο κάτι τύχαινε. Μπήκα λοιπόν στο πλοίο της γραμμής με τον καιρό να είναι σύμμαχός μας, ακολουθώντας τη διαδρομή Λευκάδα – Μύτικας – Κάλαμος – Καστός.
«Προς Μ του Καλάμου κείται ο Καστός ή οι Καστοί πληθυντικώς, νήσος χθαμαλή, μακρά και στενή μήκους 7.500 μέτρων, πλάτους δε μεγίστου 900 μέτρων και εμβαδού 8.4 τετρ. χιλιομέτρων. Η νήσος σύγκειται εκ γηλόφων ομαλών καλλιεργουμένων καλύπτεται δε υπό ελαιών καθ΄ όλον αυτής το μήκος. Το ομώνυμον χωρίον της νήσου Καστός κείται εις την ανατολικήν παραλίαν, όπισθεν δε τούτου εις την δυτικήν υπάρχει λιμήν καλούμενος Σαρακήνικο… Ο Καστός παράγει κριθήν, λίνον, οίνον 10.000 οκάδες και έλαιον καθά ομολογούσιν οι γινώσκοντες τα της νήσου 80.000 οκάδας… Ο πληθυσμός κατά την απογραφήν του 1889 ανέρχεται εις 269 (άρρενες 132, θήλεις 137) άτομα. Επώνυμα κατοίκων: Βαλιάνος, Βλασσόπουλος, Γιαννούτσς, Λιβιτσάνος, Λουράντος, Μουρούκης, Τριλίβης». (Αντώνιος Μηλιαράκης, Γεωγραφία πολιτική νέα και αρχαία του Νομού Κεφαλληνίας -Κεφαλληνία, Ιθάκη, Άτοκος, Αρκούδι, Κάλαμος, Καστός και Εχινάδες-, Αθήνησιν, 1890).
Η πρώτη εικόνα που αντίκρισα ήταν ένα νησί μακρόστενο, με χαμηλούς λοφίσκους, πετρώδες και αμέτρητες σειρές από πλάκες σχεδόν ισόπαχες (εξού και τα πέτρινα, σχεδόν πανομοιότυπα σπίτια), πολλές ελιές, ως επί το πλείστον εγκαταλελειμμένες.
Αν η πληροφορία μου είναι σωστή το νησί έχει 22.000 ελαιόδεντρα. Το 1953 λειτουργούσαν 3 λιτρουβειά, όπως μου είπε ο φίλος μου Πέτρος Γιαννούτσος που με υποδέχτηκε και είχε διαθέσει για την παρέα μας το σπίτι του. Τον ευχαριστώ από καρδιάς.
Τακτοποιήθηκα στο σπίτι στο πάνω χωριό και άρχισα το σεργιάνισμα στους στενούς πλακόστρωτους και ανηφορικούς δρόμους του νησιού. Που και που έβλεπες παππούδες και γιαγιάδες. Η πλατεία κάτω στο λιμάνι, φτιαγμένη χρόνια πριν, σχεδόν εγκαταλελειμμένη. Τα ξύλα άβαφα, το συντριβάνι νεκρό, σκουπίδια απ΄ τα φύλλα των δέντρων. Άραγε δεν φτάνει εκεί κανένας καθαριστής; Μόνιμος μπελάς των κατοίκων ο σκουπιδότοπος που κάθε τόσο παίρνει φωτιά. Περιμένουν ακόμη την πρέσα που θα λύσει το πρόβλημα.
Το μουράγιο όπως είδα και μου είπαν και ντόπιοι ανοίγει σε ένα σημείο του διαρκώς και περιμένουν την επισκευή του. Υπάρχουν στο χωριό 4-5 κρουνοί πυρασφάλειας που λειτουργούν όταν υπάρχει νερό, αλλά είναι και η θάλασσα δίπλα. Πέρυσι οι κάτοικοι είπαν το νερό νεράκι. Φέτος η κατάσταση ήταν κάπως καλύτερα.
Περπατώντας έφτασα στον παλιό ανεμόμυλο που λειτουργεί σήμερα σαν καφετέρια. Κάποιες παρέες αλλοδαπών απολάμβαναν τους καφέδες τους. Την διεύθυνση της καφετέριας την έχει η Μαρία Τριλίβα με τον αδελφό της Θανάση που βοηθούνται και από την κόρη της. Μια γλυκύτατη σερβιτόρα, η Αναστασία, μου έδωσε μια νέα εκδοχή της ονομασίας του νησιού: «Ερημίτης».
Ο ήλιος έδυσε στο καφέ Μύλος και το μπλε του ουρανού στολίστηκε από περίεργα σύννεφα σε σομόν αποχρώσεις, δίνοντας τις δικές τους πινελιές. Οι παρέες των ξένων συνομιλούν, γελούν, φωτογραφίζουν. Αρχίζει να αχνοφαίνεται το φεγγάρι. Ξαλαφρώνω αραδιάζοντας στο χαρτί τις εντυπώσεις μου. Γκριζάρει ο ουρανός. Ώρα να φεύγω.
Βρέθηκα στη συνέχεια σε ένα μικρό καλαίσθητο μαγαζί με είδη δώρων, το μοναδικό στο νησί, που το έχει η οικογένεια του Γιώργου Τριλίβα, γραμματέα του χωριού, που τυχαία συνάντησα στο πλοίο, αφού πηγαινοέρχεται και στον Κάλαμο ως γραμματέας για τις ανάγκες των κατοίκων.
Τον ευχαριστώ για την προθυμία του να μου παραχωρήσει φωτογραφικό υλικό από το νησί που το μεγαλύτερος μέρος του χρησιμοποιείται σε αυτή την ανάρτηση.
(συνεχίζεται)
*Ο πάλαι ποτέ Δήμος Καρνίων (Γ΄ τάξεως) της επαρχίας Ιθάκης του νομού Κεφαλληνίας περιλάμβανε τα νησιά Κάλαμος και Καστός. Στην απογραφή του 1889 ο συνολικός πληθυσμός του Δήμου ήταν 1.621 άτομα (784 άρρενες και 837 θήλεις) που κατανέμονταν ως εξής: Κάλαμος 1.033, Καστός 269, Επισκοπή 242 και Κεφάλι 77. Σήμερα ο Καστός ανήκει στο Δήμο Λευκάδας.
Άλμπουμ με 71 φωτογραφίες
Για να δείτε το άλμπουμ σε ξεχωριστό παράθυρο κάντε κλικ στον τίτλο