«Άγια Νύχτα» από την Αγιομαυρίτικη Παρέα
Tο τραγούδι Άγια Νύχτα (γερμ. Stille Nacht, heilige Nacht) είναι ένα διεθνώς γνωστότερο Χριστουγεννιάτικο τραγούδι. Γράφηκε το 1816 και μελοποιήθηκε το 1818, και συνθέτες του είναι οι Αυστριακοί Φραντς Ξάβερ Γκρούμπερ (Franz Gruber) και Γιόζεφ Μορ, (Joseph Mohr). Κηρύχθηκε Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά από την UNESCO το 2011. Το τραγούδι ηχογραφήθηκε από πολλούς τραγουδιστές σε πολλά μουσικά είδη. Η έκδοση που τραγουδήθηκε από τον Μπινγκ Κρόσμπι το 1935 είναι ανάμεσα στα single με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών
Η «Stille Nacht» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τις παραμονές των Χριστουγέννων του 1818 στην εκκλησία του μικρού χωριού Όμπερντορφ (Oberndorf) στην περιοχή του Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας. Οι στίχοι είχαν γραφεί δύο χρόνια νωρίτερα, το 1816, από τον νεαρό εφημέριο του χωριού Γιόζεφ Μορ,
Η μελωδία συντάχθηκε από τον Φραντς Ξάβερ Γκρούμπερ , δάσκαλο και οργανίστα στο κοντινό χωριό Άρνσντορφ. Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1818, ο Mohr έφερε τους στίχους στον Γκρούμπερ και του ζήτησε να συνθέσει μια μελωδία και συνοδεία κιθάρας για τη λειτουργία εκείνης της νύχτας, αφού οι πλημμύρες του ποταμού είχαν πιθανώς καταστρέψει το όργανο της εκκλησίας. Η εκκλησία καταστράφηκε τελικά από επανειλημμένες πλημμύρες και αντικαταστάθηκε με το παρεκκλήσι Silent-Night. Είναι άγνωστο τι ενέπνευσε τον Mohr να γράψει τους στίχους ή τι τον ώθησε να δημιουργήσει ένα νέο ύμνο.
Αργότερα ο τότε εφημέριος της εκκλησίας του Όμπερντορφ κάλεσε έναν τεχνίτη ονόματι Καρλ Μαουράχερ (Karl Mauracher) για να επισκευάσει το εκκλησιαστικό όργανο του ναού, ο οποίος λάτρεψε το τραγούδι και πήρε τη σύνθεση μαζί του στο Zillertal. Από εκεί οι οικογένειες περιπλανώμενων μουσικών Στράσσερ (Strasser) και Ράινερ (Rainer) που ταξιδεύαν σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας το συμπεριέλαβαν στις παραστάσεις τους. Έτσι η «Άγια Νύχτα» άρχισε να διαδίδεται στις γερμανικές χώρες και σύντομα έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής. Το 1839 Οι Ράινερ παρουσίασαν το τραγούδι στην Νέα Υόρκη, ξεκινώντας τη διάδοση της «Άγιας Νύχτας» στον αγγλόφωνο κόσμο. Στην αγγλική μεταφράστηκε το 1863 από τον Τζον Φρίμαν τον Νεότερο με μελωδία ελαφρώς διαφορετικής του αυστριακού πρωτοτύπου. Το 1840 εκδόθηκε πρώτη φορά με την ένδειξη «αγνώστου συνθέτη». Υπήρξε το αγαπημένο τραγούδι του βασιλιά Φρειδερίκου-Γουλιέλμου Δ΄ της Πρωσσίας, Σε αυτή την περίοδο η μελωδία άλλαξε ελαφρώς και έγινε η έκδοση που συνήθως παίζεται σήμερα.
Για χρόνια οι δημιουργοί του ήταν άγνωστοι και πολλοί απέδιδαν την πατρότητα του τραγουδιού σε διάσημους κλασσικούς συνθέτες όπως τον Μότσαρτ, τον Μπετόβεν, τον Χάυντν. Όπως έγινε γνωστό από ένα χειρόγραφο που ανακαλύφθηκε το 1995 και φέρει την υπογραφή του εφημέριου. Το χειρόγραφο χρονολογείται από τους μελετητές το 1820. Στην αριστερή πλευρά αναγράφεται η ημερομηνία συγγραφής των στίχων το 1816 και στην άνω δεξιά γωνία η ένδειξη «Melodie von Fr. Xav. Gruber». Σήμερα φυλάσσεται στο Carolino Augusteum Museum του Σάλτσμπουργκ.
Η «Άγια Νύχτα» έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 140 γλώσσες σε όλον τον κόσμο. Είναι εξαιρετικά δημοφιλής τόσο μεταξύ των Καθολικών, όσο και των Προτεσταντών. Μάλιστα κατά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τραγουδήθηκε ταυτόχρονα στην αγγλική και γερμανική γλώσσα από τα αντιμαχόμενα στρατεύματα στο μέτωπο κατά τη χριστουγεννιάτικη ανακωχή του 1914, καθώς ήταν από τα λίγα κοινώς γνωστά χριστουγεννιάτικα τραγούδια και των δύο πλευρών.
Η «Άγια Νύχτα» έχει γνωρίσει πολλές διασκευές και επανεκτελέσεις από διαφόρους καλλιτέχνες μέχρι σήμερα, κάποιες μάλιστα με σκωπτικό ή ειρωνικό στόχο (Simon and Garfunkel, Manowar). Επίσης έχει εμπνεύσει παραγωγές του κινηματογράφου και της μικρής οθόνης.
Ελληνικοί Στίχοι
Άγια Νύχτα, σε προσμένουν
Με χαρά οι χριστιανοί
Και με πίστη ανυμνούμε
Το Θεό δοξολογούνε
Μ’ ένα στόμα, μια φωνή
Ναι με μια φωνή
Η ψυχή μας φτερουγίζει
Πέρα στ’ άγια τα βουνά
Όπου ψάλλουν οι αγγέλοι
Απ’ τα ουράνια θεία μέλη
Στον Σωτήρα «Ωσαννά»
Ψάλλουν «Ωσαννά»
Στης Βηθλεέμ ελάτε όλοι
Στα βουνά τα ιερά
Και μ’ ευλάβεια μεγάλη
“Κει που τ’ άγιο φως προβάλει
Προσκυνήστε με χαρά
Ναι με μια χαρά
(Πηγή: Βικιπαίδεια)
