Το Καταστατικό του Συλλόγου Εργατών Λιμένος Λευκάδας – Μια προσφορά του Στάθη Γαντζία για τον εμπλουτισμό του αρχείου του Εργατικού Κέντρου

Έκκληση του Εργατικού Κέντρου για τον εμπλουτισμό του αρχείου του ενόψει επετειακής εκδήλωσης

Παρότι στο αρχείο του Εργατικού Κέντρου Λευκάδας σώζονται δεκάδες Καταστατικά, μαζί με τις εκάστοτε μεταβολές-τροποποιήσεις, εργατικών σωματείων της Λευκάδας, του Μύτικα και της Ιθάκης και ένα μεγάλος μέρος του αρχείου του Συλλόγου Εργατών Λιμένος Λευκάδος «Η Αλληλοβοήθεια», του δεύτερου αρχαιότερου πρωτοβάθμιου Σωματείου της δύναμης του Εργατικού Κέντρου με έτος ίδρυσης το 1920, εν τούτοις δεν έχει βρεθεί ακόμη το Καταστατικό του ιστορικού αυτού εργατικού Σωματείου, που ήταν παλιότερα ένα από τα πιο δραστήρια και πολυπληθέστερα Σωματεία του νησιού μας.

Το κενό αυτό ήρθε πρόσφατα να καλύψει ο κ. Στάθης Γαντζίας ο οποίος πρόσφερε για τον εμπλουτισμό του αρχείου του Εργατικού Κέντρου το Βιβλιάριο Μέλους -ήταν συνάμα και Εκλογικό (Συνδικαλιστικό) Βιβλιάριο- του πατέρα του Γρηγόρη Γαντζία του Γεωργίου, στο οποίο είναι ενσωματωμένο το Καταστατικό του «εν Λευκάδι Συλλόγου Εργατών Λιμένος «Η Αλληλοβοήθεια»».

Με την ευκαιρία αυτή η Διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Λευκάδας-Βόνιτσας καλεί όποιον διαθέτει ντοκουμέντα ή φωτογραφικό υλικό για τον εμπλουτισμό του Αρχείου να προχωρήσει στην προσφορά τους στο Εργατικό Κέντρο εν όψει και επετειακής εκδήλωσης που πρόκειται να πραγματοποιήσει. Για κάθε είδους ντοκουμέντα, που ο διαθέτης τους δεν επιθυμεί να τα αποχωριστεί, μπορεί να τα ψηφιοποιήσει ο ίδιος και να στείλει ηλεκτρονικό αντίγραφό τους.

Το Βιβλιάριο έχει διαστάσεις 15,5×10 cm, σκληρό εξώφυλλο και είναι ερυθρού χρώματος. Στο εξώφυλλο αναγράφεται «ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΝ ΛΕΥΚΑΔΙ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΡΓΑΤΩΝ ΛΙΜΕΝΟΣ «Η ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑ»» και πιο κάτω ο εκδοτικός οίκος: «ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ – ΤΥΠΟΙΣ ΑΝΔΡ. Δ. ΓΑΛΑΤΗ & Α. ΚΑΤΣΙΒΑΡΔΑ – ΟΔΟΣ ΑΓ. ΑΝΔΡΕΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ 158 Α – ΕΝΑΝΤΙ ΑΓΟΡΑΣ (ΨΑΡΑΤΙΚΑ) – 1926». Το ίδιο γράφει και στην πρώτη σελίδα.

Στη δεύτερη σελίδα αναγράφονται τα στοιχεία του κατόχου του Βιβλιαρίου. Ο αριθ. Μητρώου – Βιβλιαρίου: 22, το Όνομα του Μέλους: Γαντζίας Γρηγόριος Γεωργίου, ο τόπος κατοικίας: Λευκάς, η ημερομηνία εγγραφής: 30 Ιουλίου 1923 και ο αριθ. εκλογικού βιβλιαρίου: 26/12/25. Υπογράφεται από τον πρόεδρο του Σωματείου Θεόδωρο Καράμπαλη, τον Γραμματέα (δυσανάγνωστη υπογραφή), τον ταμία Ν. Μαρινάκη και τον κάτοχο του Βιβλιαρίου Γρηγόρη Γαντζία.

Στις επόμενες σελίδες ακολουθεί το Καταστατικό του Σωματείου το οποίο απαρτίζεται από 35 άρθρα. Ψηφίστηκε στη Συνέλευση του Σωματείου της 5ης Απριλίου του 1920 με την εξής σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου: Ε. Πολίτης (Πρόεδρος), Θεοδ. Καράμπαλης (Αντιπρόεδρος), Α. Λαυράνος (Γραμματεύς), Ν. Μαρινάκης (Ταμίας), Α. Χόρτης (Σύμβουλος), Β. Αραβαντινός (Σύμβουλος), Γ. Γαντζίας (Σύμβουλος). Εγκρίθηκε στις 11 Μαΐου 1920 με την υπ΄ αριθ. 55 απόφαση του Δικαστηρίου Πρωτοδικών Λευκάδος.

Στο άρθρο 2 καθορίζονται οι σκοποί του Συλλόγου που είναι οι εξής:

«1) Η αδελφική συνένωσις και αλληλεγγύη των εργατών λιμένος προς εξύψωσιν της ηθικής, οικονομικής και επαγγελματικής καταστάσεώς των. 2) Η επιδίωξις συνάψεως συμβάσεως εργασίας μεταξύ των εργοδοτών και των μελών του συλλόγου και η ίδρυσις γραφείου προς τον σκοπόν τούτον, συντηρουμένου μεν εκ των πόρων του συλλόγου παρέχοντος όμως εις τα μέλη του Συλλόγου τας υπηρεσίας του άνευ ιδιαιτέρας αμοιβής. 3) Η αλληλεγγύη μετά των λοιπών εργατικών Σωματείων όλης της Ελλάδος δια τε την άμυναν υπέρ των εργατικών δικαίων, επέκτασιν της εργατικής νομοθεσίας και επίβλεψιν της εφαρμογής αυτής. 4) Η οικονομική ενίσχυσις των μελών δια της συμμετοχής εις συνεργατικάς ενώσεις, παραγωγής και καταναλώσεως και λαϊκών πιστωτικών Τραπεζών, η ίδρυσις Ταμείου αλληλοβοηθείας με ιδιαίτερον κανονισμόν. Η θρησκευτικοκοινωνική μόρφωσις των μελών αυτού.

Οι σκοποί του Συλλόγου θα επιδιωχθώσι δια την μορφώσεως των μελών και της οικονομικής ενισχύσεώς των, δια Σχολών, δημοσιογραφίας, φυλλαδίων και ωρισμένης Πολιτικής Εργατικής Κατευθύνσεως. Χάριν της πραγματοποιήσεως του σκοπού τούτου και της αλληλεγγύης, το Σωματείον δύναται να επιδιώξη θέσιν εν τω συνασπισμώ ομοειδών τοιούτων και ν΄ ανήκη εις εγατικήν Ομοσπονδίαν ή εργατικόν Κέντρον εδρεύοντος εν Ελλάδι».

Το άρθρο 24 ρυθμίζει την σφραγίδα και το λάβαρο του Σωματείου: «Ο Σύλλογος έχει σφραγίδα με τον τίτλον του κυκλοτερώς και εν τω μέσω ως έμβλημα Άγκυραν. Επίσης έχει λάβαρον με την Εθνικήν σημαίαν φέρουσαν εν τω μέσω του Σταυρού τον τίτλον και το έμβλημα του συλλόγου».

Στο άρθρο 33 ορίζεται Διοικούσα Επιτροπή μέχρι την εκλογή του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου που την αποτελούσαν οι εξής: Επαμ. Πολίτης, Ανδρέας Χόρτης, Σπυρίδων Φίλιππας του Γερασίμου, Βασίλειος Αραβαντινός και Γεώργιος Γαλάτης.

Το τελευταίο 35ο άρθρο του Καταστατικού απαγορεύει την ανάμειξη του Συλλόγου στην πολιτική. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Απαγορεύεται πάσα ανάμιξις του Συλλόγου εις την Πολιτικήν και προς τούτο δέκα ημέρας προ των εκλογών και δέκα ημέρας μετά την διεξαγωγήν τούτων απαγορεύεται πάσα συνεδρίασις του Διοικητικού Συμβουλίου ή της Γενικής Συνελεύσεως».

Στη σελίδα 22 αναγράφεται χειρόγραφα ότι το Βιβλιάριο «εξεδόθη τη 26 Δεκεμβρίου 1925» και ακολουθούν σελίδες με τις καταβολές των συνδρομών. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Καταστατικού τα μέλη πλήρωναν πέντε δραχμές εφάπαξ ως δικαίωμα εγγραφής και δύο δραχμές συνδρομή κάθε μήνα. Η Γενική Συνέλευση μπορούσε να τροποποιεί το ύψος της μηνιαίας συνδρομής.

Μαζί με το Βιβλιάριο έχουν διασωθεί οι αποδείξεις για την καταβολή των μηνιαίων συνδρομών καθώς και μία απόδειξη με ημερομηνία 1 Μαρτίου 1922 για την καταβολή 7,5% «δι΄ ημερήσιαν Περίθαλψιν».