“DRYAD”: Επιστημονική συμμαχία για προστασία του Βελανιδοδάσους Ξηρομέρου
Το βελανιδοδάσος Ξηρομέρου, ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Δυτικής Ελλάδας, δείχνει τον δρόμο για το πώς η επιστήμη και η κοινωνία μπορούν να συνδιαμορφώσουν λύσεις με προοπτική και ουσία, μπροστά στις προκλήσεις της κλιματικής εποχής.
Διήμερη συνάντηση εργασίας με τη συμμετοχή Ελλήνων και Ισπανών επιστημόνων, στο πλαίσιο του έργου DRYAD, επιβεβαίωσε τον κομβικό ρόλο της επιστημονικής γνώσης και της τοπικής κοινωνίας για την ανθεκτικότητα του δασικού οικοσυστήματος του Ξηρομέρου.
Το βελανιδοδάσος Ξηρομέρου
– Αποτελεί ένα μοναδικό φυσικό τοπίο και ταυτόχρονα κρίσιμος περιβαλλοντικός πόρος για την τοπική κοινωνία.
– Βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο ενός ευρωπαϊκού επιστημονικού εγχειρήματος.
Το έργο DRYAD
Υλοποιείται με τη συνεργασία του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του πανεπιστημίου University of Coruna (UC) της Ισπανίας και του Δήμου Ξηρομέρου, και στοχεύει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του δάσους απέναντι στην κλιματική κρίση και τις ανθρωπογενείς πιέσεις.
Στο πλαίσιο του έργου, πραγματοποιήθηκε στις 4 και 5 Ιουνίου μια σημαντική διήμερη συνάντηση εργασίας, με επισκέψεις πεδίου, παρουσιάσεις και διαλογικές συνεδρίες με την τοπική κοινωνία.
Ειδικότερα, οι επιστημονικές ομάδες περιηγήθηκαν στις πειραματικές επιφάνειες του δάσους και στη συνέχεια παρακολούθησαν παρουσίαση στημβιβλιοθήκη της Σκουρτούς, όπου και αναδείχθηκαν τα ιδιαίτερα φυσικογεωγραφικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της περιοχής.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η πρώτη ανοιχτή συνάντηση εργασίας στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ξηρομέρου, με τη συμμετοχή αγροτών, κτηνοτρόφων, αυτοδιοικητικών και πολιτών.
Κεντρικός στόχος: η διαβούλευση για την εφαρμογή Nature-based Solutions (NbS) – λύσεων βασισμένων στη φύση – που θα σχεδιαστούν και θα εφαρμοστούν με βάση τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και του οικοσυστήματος.
Προσεγγίζοντας την ανθεκτικότητα με επιστημονική γνώση και τοπική σοφία
Η καθηγήτρια Αναστασία Παντέρα, εκπροσωπώντας το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΓΠΑ, παρουσίασε το επιστημονικό υπόβαθρο και τη μακροχρόνια έρευνα στο δάσος Ξηρομέρου, επισημαίνοντας τη σημασία των λύσεων που αντλούν έμπνευση και λειτουργία από τη φύση για την περιβαλλοντική προστασία.
Ο καθηγητής Ανδρέας Παπαδόπουλος παρουσίασε αναλυτικά παραδείγματα Nature-based Solutions στη Μεσόγειο και επικεντρώθηκε στις δυνατότητες εφαρμογής στο Ξηρόμερο. Οι λύσεις αυτές δεν θα επιβληθούν «από τα πάνω», αλλά θα επιλεγούν σε συν-δημιουργία με τους τοπικούς χρήστες της γης, ώστε να είναι εφαρμόσιμες, αποδεκτές και βιώσιμες.
Ακολούθησαν εξειδικευμένες παρεμβάσεις από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας:
– Ο επίκουρος καθηγητής Παλαιολόγος Παλαιολόγου ανέλυσε την ανάγκη πρόληψης των δασικών πυρκαγιών μέσω κατάλληλων εργαλείων και μεθόδων.
– Ο επίκουρος καθηγητής Δημήτριος Ζιάνης παρουσίασε τις πρακτικές διαχείρισης της δασικής βιομάζας.
– Η επίκουρη καθηγήτρια Δήμητρα Λαζαρίδου επικεντρώθηκε στην οικονομική και κοινωνικοπολιτική διάσταση της εφαρμογής των λύσεων, επισημαίνοντας τις δυνατότητες θετικών επιπτώσεων στην τοπική ανάπτυξη.
Έντονο το ενδιαφέρον και η συμμετοχή των πολιτών
Η συνάντηση δεν έμεινε σε επίπεδο θεωρίας.
Οι παρευρισκόμενοι συμμετείχαν ενεργά στη διαβούλευση, διατυπώνοντας απόψεις, εμπειρίες και προτάσεις.
Οι παρατηρήσεις τους αποτυπώθηκαν σε δομημένα ερωτηματολόγια, τα οποία θα αξιοποιηθούν για τον σχεδιασμό των παρεμβάσεων που θα δοκιμαστούν στο πεδίο.
Η ανταπόκριση των πολιτών και των επαγγελματιών του πρωτογενούς τομέα κρίθηκε απόλυτα ικανοποιητική από την επιστημονική ομάδα.
Δήμαρχος Ξηρομέρου, Γιάννης Τριανταφυλλάκης
Στην ολοκλήρωση της συνάντησης, εξέφρασε τη στήριξη του Δήμου στις δράσεις του έργου DRYAD, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ επιστήμης, τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινωνίας. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε σε στοχευμένες παρεμβάσεις στο βελανιδοδάσος μας, στηριζόμενοι στη γνώση, τη συναίνεση και τη συμμετοχή των ίδιων των ανθρώπων του τόπου μας. Το DRYAD δεν είναι απλώς ένα έργο – είναι μια νέα προσέγγιση για τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών μας πόρων».
(ΤΑ ΝΕΑ της Αιτωλοακαρνανίας)
