Αλέξανδρος Λευκάδας: Το χωριό των οργανοπαιχτών και των χορευταράδων
Δεύτερος από αριστερά ο Κολυβιάτης Θανάσης Βλάχος (Καρανάσος) και πέμπτος ο Χρήστος Βρεττός (Βερεστόντας)
Σε εκδήλωση για τους χορούς και τα τραγούδια της Επτανήσου που έλαβε χώρα την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας, μίλησε ο Σπύρος Σκλαβενίτης, ερευνητής λαογράφος, για τους μουσικούς και τα παραδοσιακά όργανα της Λευκάδας. Σήμερα θα επικεντρωθούμε στις αναφορές που έκανε στον Αλέξανδρο (ως τέτοιο νοούμε το χωριό με τους τρεις μαχαλάδες του: Μαυρογιαννάτα, Κολυβάτα και Κοκλάτα), ένα χωριό που φημίζονταν για τους οργανοπαίχτες και τους χορευταράδες που έβγαζε.
Για τον Κολυβιάτη (από τα Κολυβάτα Αλεξάνδρου) κλαρινίστα Θανάση Βλάχο – Καρανάσο, ο Σπ. Σκλαβενίτης παρατήρησε ότι υπήρχαν ενδείξεις πως ήταν το κορυφαίο κλαρίνο στο νησί της Λευκάδας. Ο κλαρινίστας Μάκης Βασιλειάδης σε συνέντευξη που του είχε παραχωρήσει το 2010 είπε:
«Εδώ στη Λευκάδα είχατε έναν πολύ καλό κλαρινίστα, τον Θανάση τον Βλάχο από τα Καλυβάτα. Αυτός έπαιζε πολύ καλύτερα από τον Τουρκοβασίλη. Πολύ καλύτερος από τον Τουρκοβασίλη. Βέβαια. Ήρθε και με βρήκε στην Πρέβεζα να πάω στο χωριό, τον Αλέξανδρο. Ο Βλάχος, ο Βερεστόντας κι ο Καμπίλαυκος. Κι ήθελα να παίξω ας πούμε, γιατί τότε είχανε βγει κάπως μοντέρνα τραγούδια. Μόλις τον άκουσα του είπα: «Ρε μπάρμπα εσύ παίζεις πολύ καλύτερα από μένα και από όλους μας». Ναι λέει, αλλά δεν ξέρω τα καινούργια τα τραγούδια. Και τον άκουσα. Πω, πω, πω, πολύ καλύτερος από τον Τουρκοβασίλη. Πάρα πολύ καλός κλαρινίστας».
Ο Αλεξανδρίτης κλαρινίστας Στάθης Σούνδιας (Μέτορας)
Η γνώμη του Μάκη του Βασιλειάδη για τους άλλους κλαρινίστες της Λευκάδας. όπως κατατέθηκε στην ίδια συνέντευξη:
«Μετά το Θανάση Βλάχο τι γνώμη έχεις για τους άλλους οργανοπαίχτες του νησιού;»
– Όχι, όχι δεν παίζουνε. Για τα δεδομένα της Λευκάδας κοίταξε, εντάξει. Εμείς οι γύφτοι δεν τους είχαμε στη δεύτερη γραμμή ή στην τρίτη. Ήταν τα τελευταία κλαρίνα. Εξαναγκαστικώς τα έπαιρνε ο άλλος. Δηλαδή τη «Μαυδιδερούλα» π.χ. την παίζανε ματζόρε. Άλλο κομμάτι δεν ξέρανε. Αλλά ο κόσμος εδώ τους έπαιρνε για τις ανάγκες της περιοχής. Αλλά σαν καλλιτέχνες δεν παίζανε.
«Δηλαδή αν βάζαμε 10 για τα δεδομένα της Λευκάδας στον Θανάση το Βλάχο τι βαθμό θα βάζαμε στους άλλους;»
Για μένα δεν υπάρχει ούτε εννιά ούτε οκτώ. Η προσφορά τους όμως αφού δεν υπάρχει άλλος, ναι είναι πολύ καλή. Μπορείς όμως να τον πάρεις να σου παίξει σε εκδήλωση αν έχεις τη Γιώτα Χαλκιά; Όχι. Τι βαθμό να τους βάλω; Τίποτε!»
Η γνώμη του Σπ. Σκλαβενίτη είναι ότι υπήρξαν και άλλοι καλοί κλαρινίστες στη Λευκάδα, όπως ο μπάρμπα Νίκος ο Βρυώνης και ο μπάρμπα Μήτσος ο Τσιρούφλης.
Χορός στην πλατεία του Αλέξανδρου το 1950
Για τον Αλέξανδρο είπε ακόμη ο Σπ. Σκλαβενίτης ότι είναι ένα χωριό με πλούσια μουσική παράδοση. Εκεί εγκαταστάθηκαν κάποιες οικογένειες με το επίθετο Κόκλα από το Σούλι και συγκεκριμένα από την Κιάφα, που επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τη μουσική παράδοση του τόπου και με μουσικά όργανα και με τους χορούς. Ο Αλέξανδρος με 25 οργανοπαίχτες είναι ανάμεσα στα πρώτα χωριά της Λευκάδας με τους περισσότερους οργανοπαίχτες (Άγιος Πέτρος 43, Καρυά 27, Μεγανήσι 27). Όπως είπε, έχει σχέση σε μεγάλο βαθμό ο μπολιασμός των Σουλιωτών που εγκαταστάθηκαν εκεί μαζί με τους υπέροχους χορευτές που έβγαλε ο δάσκαλος Σπύρος Κακαβούλης – Γράτζας, που για είκοσι χρόνια δίδασκε στον Αλέξανδρο. Ήταν ο πρώτος χοροδιδάσκαλος. Σπούδασε στην Ακαδημία και δίδασκε τον ατομικό χορό. Είχε σπουδάσει στο χοροδιδασκαλείο της Ραλλού Μάνου. Όταν ξεκίνησε το Φεστιβάλ της Λευκάδας ήταν αυτός που έδειξε στον «Ορφέα» τους χορούς ούτως ώστε να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με διαφορετικούς χορούς από αυτούς που χορεύονται σήμερα.
Χορός Αλεξανδριτών σε καφενείο της Νικιάνας
