Χειρόγραφο Γιώργου Σγουρού, ειδικού απεσταλμένου της ΠΕ του ΕΑΜ στη Λευκάδα από τον Φλεβάρη μέχρι τον Μάη του 1944 (Μέρος 8ο)

Ο μπάρμπα Γιάννης Γαζής (Καμαρίλας) που μεσολάβησε να γίνει η συνάντηση με τον Βασ. Φραγκούλη

Στο κομμάτι αυτό του ημερολογίου του ο Γ. Σγουρός περιγράφει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για να επιτευχθεί μια συμφωνία με την «πιο συμπαγή και επίφοβη ομάδα των Καλατζαίων», στην οποία άρχισαν να παρατηρούνται «συμπτώματα διαρροής και τάσεις για συμφιλίωση». Για το σκοπό αυτό θα συναντηθεί στις 11 Απρίλη του 1944, Μεγάλη Τρίτη, στο Νυδρί με τον Ανδρέα Καλατζή, όπου αποφασίζεται να γίνει τρεις μέρες αργότερα, στις 14 Απρίλη του 1944, Μεγάλη Παρασκευή, καινούργια συνάντηση στα Χαραδιάτικα με τη συμμετοχή όλων των αδελφών Καλατζαίων. Ενδιάμεσα είχε συνάντηση στην πόλη της Λευκάδας με τον εκπρόσωπο του ΕΔΕΣ Βασίλη Φραγκούλη («Από τους εμπνευστές του ΕΔΕΣ που παρουσιαζότανε στην προκειμένη περίπτωση σαν μεσολαβητής», όπως αναφέρει ο Σγουρός).

Διατηρείται η αρχική ορθογραφία του χειρόγραφου. Συνέχεια από το Μέρος 7ο.

«3/4. Σήμερα πήρα το παρακάτω σημείωμα από τον υπεύθυνο του ΕΑΜ Κομλιού που μιλάη για τρομοκρατία στην πίσω μεριά.

5/4. Σήμερα φεύγω για το Ξηρόμερο για συνεργασία με τον γραμματέα Π.Σ. πάνω στην κατάσταση που δημιουργήθηκε από τα μέτρα των αντιδραστικών και στην καινούργια σύνθεση του Επαρχιακού Γραφείου. Πήραμε απόφαση να συνεχίσουμε την πολιτική της υπομονής και της προσπάθειας για ενότητα. Εφοδιάστηκα με το παρακάτω φύλλο πορείας.

9/4. Σήμερα επέστρεψα από την Κονοπίνα¹ στη Λευκάδα. Ότι περίμενα να συμβή με την πολιτική της υπομονής και τα Κυρήγματα της ενότητας έγινε. Ο Ζώης Καπακέλος² από τη Βαυκερή καπετάνιος τάγματος στο Ξηρόμερο που βρισκότανε στο χωριό του με άδεια μου ανέφερε πως άρχισαν να παρατηρούνται συμπτώματα διαρροής στην πιο συμπαγή και επίφοβη ομάδα των Καλατζαίων με τάσεις για συμφιλίωση. Του παρήγγειλα να παρακολουθήση τη δουλειά στενά και να με ενημερώνει. Σε λίγο μου αναφέρει ξανά πως έγιναν κατευθείαν κρούσης από ένα εκ των αδελφών των Καλατζαίων τον Ανδρέα για συννενόηση και με ρωτούσε τι έπρεπε να κάνει. Απήντησα ότι έπρεπε να του ορίση συνάντηση για όσο το δυνατόν συντομότερα και να του δόσει όλες τις απαραίτητες εγγυήσεις ότι δεν είχε να φοβηθή τίποτε.

10/4. Σήμερα πήραμε ειδοποίηση του να συναντηθούν την επομένη 11/4 μεγάλη τρίτη έξω από το Νιδρύ. Αποφάσισα να πάω και γω μαζί και γι΄ αυτό το βράδυ κατεβήκαμε στα καλύβια της Βαυκερής (αγροτικός συνοικισμός της Βαυκερής) λίγο έξω από το Νιδρύ, μείναμε εκεί την νύχτα και πρωί πρωί σύμφωνα με την συμφωνία στείλαμε και τον ειδοποιήσαμε στο Νιδρύ. Ήρθε σε λίγο από την εμφάνησή του και τα πρώτα του λόγια κατάλαβα κείνο που τον ενδιέφερε είναι μόνο η ζωή τους και ότι η κατάσταση τους έχει εκνευρίση. Θέλανε οπωσδήποτε συμφωνία. Έτσι ποντάριζα σίγουρα χωρίς να κάνω καμμιά υποχώρηση. Αποτέλεσμα της συνάντησής μας αυτής ήτο να ορίσουμε καινούργια συνάντηση στο άντρο τους, που ήταν το χωριό τους τα Χαραδιάτικα για την Μεγ. Παρασκευή που θα έπερναν μέρος όλα τα αδέλφια (άπορος ο Αρχηγός τους ο Χρήστος) και ο εξάδελφός τους ο Χρήστος. Χωρίσαμε αφού σφίξαμε τα χέρια σαν προσυμφωνία. Του έκανε εντύπωση η ευκολία που δεχτήκαμε την πρόσκλησή του στο χωριό τους που έδειχνε ότι δεν τους φοβόμαστε.

Αφού κολάτσισα λίγο ξεκίνησα μόνος για την χώρα της Λευκάδας λίγο πιο κάτω από τα Καλύβια με σταμάτησε περίπολο δικό τους ένοπλο. Δεν αντέχω στον πειρασμό να παραθέσω τη στοιχομυθία:

-Που πας από δω-και ποιος είσαι;

-Δεν πρόκειται να σας δώσω λογαριασμό. Άλλωστε ποιοι είστε σεις που ρωτάτε;

-Βρε έχεις άδεια από τον ΕΔΕΣ που γυρίζεις εδώ;

-Εγώ είμαι υπεύθυνος του ΕΑΜ και δεν έχω καμμιά ανάγκη από άδεια του ΕΔΕΣ (κατάπληξη στο περίπολο). Αφού συνήλθαν: Έλα στο χωριό να τα πεις αυτά.

-Έρχομε όπου θέλετε προσέξτε όμως γιατί με καθυστερείτε από τη δουλειά μου ύστερα από τις παραπάνω ερωτοαποκρίσεις.

Άρχισε μια συζήτηση για την κατάσταση στο νησί για το Ζέρβα, για τους άγγλους αποτέλεσμα ήταν να επιτεθούνε εναντίον όλων που τους έριξαν στις τελευταίες περιπέτειες και αντί όπως στην αρχή θέλανε να με οδηγήσουν στον αρχηγό τους να με συνοδεύσουν προς τη Χώρα Λευκάδας για να μου συμβεί κακό συναπάντημα όπως μου είπαν. Χωριστήκαμε ύστερα από εγκάρδιες χειραψίες.

Το βράδυ έφθασα στη χώρα καλεσμένος από την οργάνωση για να συζητήσω προτάσεις συμφιλίωσης που έκανε το ΕΔΕΣ και που αυτές κατεύθυνε ο Βασίλης Φραγκούλης³. Από τους εμπνευστές του ΕΔΕΣ που αυτός παρουσιαζότανε στην προκειμένη περίπτωση σαν μεσολαβητής πραγματοποίησα την πρώτη επαφή μου σήμερα με τον Φραγκούλη. Συζητήσαμε γενικά ζητήματα. Θα βλεπόμαστε και την επομένη Μεγάλη Τετάρτη.

12/4. Ξαναϊδωθήκαμε με τον Φραγκούλη είχε ένα σχέδιο με τα κύρια σημεία της συμφωνίας· απέφυγα να συζητήσω πάνω σ΄ αυτό με την δικαιολογία ότι έπρεπε να το μελετήσω πρώτα και να πούμε και μεις έγγραφα τις απόψεις μας. Συζητήσαμε γενικά για την ανάγκη της συμφιλίωσης που θα έφερνε ησυχία στο νησί. Κλείσαμε ραντεβού για το Μ. Σάββατο στο Νιδρύ. Έφυγα για την Καρυά να συζητήσω το σχέδιο και να ετοιμαστούμε το αντισχέδιο με την Επαρχιακή».

(Συνεχίζεται)

(Πηγή: Ιωάννης Α. Αναγνώστου, «Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ (1941-1944)», διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας Νεώτερων Χρόνων), 2002.)
____________________________
¹ Στην Κωνωπίνα Ξηρομέρου είχε την έδρα της η Περιφερειακή Επιτροπή του ΕΑΜ και η Κομματική Οργάνωση Ακαρνανίας-Λευκάδας (ΚΟΑΛ) του ΚΚΕ.
² Ο Ζώης Καπακέλος (Μπαριάμης) ήταν καπετάνιος Τάγματος στο Ξηρόμερο.
³ Ο ναυπηγός Βασίλης Φραγκούλης ήταν στέλεχος του ΕΔΕΣ. Όπως αναφέρει ο Ζώης Κουτσαύτης την επαφή με τον Γ. Σγουρό προετοίμασε ο μπάρμπα-Γιάννης Γαζής που είχε σαν συντοπίτης γνωριμία με τον Φραγκούλη. Η συνάντηση έγινε στις 12 Απρίλη του 1944 στο σπίτι του Φραγκούλη και η επιτροπή του ΕΑΜ αποτελούνταν από τους Γ. Σγουρό, Γιάννη Γαζή και Ζώη Κουτσαύτη.

Διαβάστε ακόμη: