Η προαγορά του προϊόντος ως κοινωνική παράμετρος … και ο τουρισμός

Του Θεόδωρου Αραβανή

Μέρος 1ον

Τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας, δίνεται τεράστια σημασία στον τουρισμό -και πρέπει- αλλά αναβιβάζοντας τον τουρισμό θα έπρεπε ταυτόχρονα να μην παραλείπονται να αναφέρονται -σημασιολογικά για να κινητροποιηθούν- και άλλοι κλάδοι οικονομικής ζωής.

Ασφαλώς και η παραγωγική δομή της χώρας τα τελευταία 40 χρόνια έχει δώσει έμφαση στον τριτογενή τομέα (την παροχή υπηρεσιών) μέχρι απ΄ ότι απεδείχθη σημείου αντιπαραγωγικού. Η καταφυγή εδώ στον τουρισμό ως αναγκαιότητα παρουσιάζεται με τον αδόκιμο – μη λειτουργικό όρο: «Τουρισμός, η βαριά βιομηχανία της χώρας», όπως παλαιότερα (πριν λίγα χρόνια την εποχή της αισιοδοξίας) ίσχυε για τον πολιτισμό ως: «βαριά βιομηχανία».

Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι με τον όρο βιομηχανία (δευτερογενής οικονομικός κλάδος) στην παραγωγική και οικονομική κωδικοποίηση απαιτείται η σύνθεση περισσοτέρων συντελεστών παραγωγής, μεγαλύτερου πλήθους λειτουργιών (βιομηχανικές λειτουργίες) και περισσότερου βάθους μετασχηματισμού των input (πρώτων υλών) για να παραχθεί το τελικό προϊόν (βιομηχανικό), σχετικά με τα απαιτούμενα input (εισερχόμενα) για την τελική διαμόρφωση του τουριστικού -προς πώληση- προϊόντος.

Τελικά η διάκριση και σημειολογικά (σημαίνον – σημαινόμενο) για τον όρο «βιομηχανία» που υπονοεί την δευτερογένεια στην οικονομική ζωή, έναντι του όρου «παροχή υπηρεσιών» που παραπέμπει στον τριτογενή κλάδο των οικονομιών, είναι από χρόνια διακριτή και ταξινομημένη μέχρι και κωδικοποιημένη για την structura (κατασκευή) των οικονομικών προγραμμάτων και παρεχομένων κινήτρων στην οικονομική ζωή της κάθε χώρας ή ομάδος χωρών. Και αυτή η κωδικοποίηση δεν έχει μεταβληθεί μεταπολεμικά, ως σημείο σημασίας για την προσαρμογή της οικονομίας κάθε χώρας στο διεθνές περιβάλλον και το εμπόριο μεταξύ των κρατών.

Μόνιμη επωδός της παραπάνω «σκόπιμης» σύγχυσης (να ταυτίζεται ο τουρισμός με την βιομηχανία και το τουριστικό προϊόν να εκλαμβάνεται ως βιομηχανικό προϊόν) είναι η διαφορά ανελαστικότητας της τιμολόγησης των παραγομένων – σε κάθε συγκυρία και εποχή ceteris paribus (αν όλα τ΄ άλλα είναι ίσα) στο εξεταζόμενο κάθε φορά μοντέλο αναφοράς. Η δυνατότητα κάμψης των τιμολογίων των κυρίως βιομηχανικών προϊόντων (του αμιγώς δευτερογενούς τομέα), είναι στην μικρή χρονική διάρκεια ελάχιστη (ανελαστικότητα τιμών δηλαδή) και προοδευτικά μπορεί να γίνεται αυτό στην σειρά του χρόνου και ύστερα από αναδιάταξη οργανωμένη και ορθολογική των συντελεστών της δευτερογενούς παραγωγής (πιότερη μαζικοποίηση, οργάνωση της εργασίας στην αναγκαστική συνεχή παραγωγή με βάρδιες, καλύτερη αξιοποίηση των πρώτων υλών, αυστηρότερη ειδίκευση εργασίας, κοινωνικές εργασιακές θεσμικότητες και αλλαγές αυτών, μικρότερο, αλλά και προγραμματισμένο, τελικά χρηματοδοτικό κόστος).

Αντίθετα στον τριτογενή (τουριστικό) τομέα η ανελαστικότητα της τιμολόγησης είναι μικρότερη, το προσφερόμενο προϊόν εξαρτάται και από κλιματολογικές ιδιαιτερότητες περισσότερο απ΄ την δευτερογενή παραγωγή, είναι μικρότερης χρονικής διασποράς ως διάρκεια (εποχιακότητα), οι ανάγκες ειδίκευσης των εργαζομένων είναι μικρότερες και προσαρμοσμένες στην εποχιακότητα, άρα παρουσιάζεται ελαστικοποίηση των αμοιβών ή και πολλές φορές αυξημένο μέσο και οριακό εργασιακό κόστος, έναντι του σταθερού κόστους του βιομηχανικού εργάτη, ελαστικοποίηση των δυνάμει εισπράξεων, με αποτέλεσμα την αστάθεια κόστους και τιμολόγησης, την ύπαρξη ασυνέχειας στον προγραμματισμό και την κατανομή των προσδοκωμένων εισπράξεων, άρα και αυξημένου χρηματοδοτικού εκάστοτε κόστους.

Συνεχίζεται σε 2ο μέρος.

(Foto: tagesspiegel.de)