Περί του εκσυγχρονισμού και των εκσυγχρονιστών των ετών 1997-2003 (Μέρος 2ον)

Του Θεόδωρου Αραβανή

Η άλλη παράμετρος για την οποία επαίρονται οι εκσυγχρονιστές -δείγμα της κουλτούρας του εκσυγχρονισμού- ήταν η απελευθέρωση νομοθετικά της καταναλωτικής ελευθερίας της Ελληνικής κοινωνίας, με την μείωση ή κατάργηση κάθε λογής, δασμών, τραπεζικών πιστωτικών κανόνων, τεκμηρίων διαβίωσης ή και τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, ακόμα και οποιουδήποτε ως τότε θεσμισμένου τρόπου υπολογισμού των εισοδημάτων, τεκμαρτά για τις κατηγορίες επαγγελμάτων που δύσκολα θα αποδείκνυαν τα εισοδήματά των.

Ήταν ένα πλέγμα νόμων, διατάξεων και τραπεζικών πρακτικών που από το 1979 (τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης) μέχρι τότε -το 2003- μπορούσαν να λειτουργούν αποτρέποντας τον υπερκαταναλωτισμό και συγκρατώντας έτσι το ελλειμματικό (από καταβολής μεν Ελληνικού κράτους) ισοζύγιο εισαγωγών – εξαγωγών σε κάποια επίπεδα. Το 2003 η εκσυγχρονιστική υπεροψία και μέθη αλλοίωσε με μια εκσυγχρονιστική μονοκονδυλιά τα πάντα και παρά τις σοβαρές και ηχηρές τότε διαφωνίες της επιστημονικής οικονομολογικής κοινότητος, μαζί και με διαφωνίες των συμπολιτευόμενων βουλευτών, για τους οποίους στην μεταπολιτευτική κοινοβουλευτική Ελλάδα ισχύει ότι το συμφέρον του κόμματος προηγείται του γενικότερου συμφέροντος, μια και το κόμμα προηγείται του βουλευτή θεσμικά μάλιστα. Και αυτή η απελευθέρωση κάθε λογής κανόνων και διατάξεων για τον καταναλωτισμό (καταναλωτική πίστη ονομάστηκε τότε), έγινε σε καθεστώς μόλις νεοεισαχθέντος σταθερού δήθεν «νομισματικού» μεγέθους (από την 01.01.2002 το ευρώ) και πλήρους, με απόλυτη δογματικά μάλιστα εκσυγχρονιστική, ελευθερία διαμορφώσεως των τιμών εν τη Ελληνική οικονομία!!!

Μόνο και μόνο η τελευταία παράμετρος (νέου-αγνώστου «νομίσματος» σε ελευθερία τιμών και χωρίς πιστωτικές διατάξεις της κατανάλωσης) δείχνει και την εκσυγχρονιστική προϊδεασμένη στόχευση των εκσυγχρονιστών και του εκσυγχρονισμού.

Υπήρχε, εις την Ελληνική εμπειρία και με βάση την προοδευτική απελευθέρωση και προσάρτηση εδαφών από το 19ο αιώνα, η τεκμηρίωση του ετεροχρονισμού κάθε φορά μεταξύ της προσάρτησης του πληθυσμού και της οικονομικής και δη νομισματικής αφομοίωσης των προσαρτηθέντων πληθυσμών. Από αυτή την μελέτη -κεκτημένο της Ελληνικής γνώσης- προέκυπτε κάθε φορά μια 5ετής υστέρηση με κύρια έμφαση στις δυσλειτουργίες που προέκυπταν για την αφομοίωση της δραχμής ως νέο νόμισμα από τους προσαρτώμενους πληθυσμούς.

Και αντίστοιχα υπήρχε και το γνωστικό υπόβαθρο για τα όσα εκάστοτε συγκυριακά δυσλειτουργικά κοινωνικώς προκύπτουν, από την εισαγωγή νέων νομισμάτων ή αλλαγές νομισματικής βάσης και εις την Ελληνική εμπειρία του 20ου αιώνα. Το φαινόμενο δηλαδή της σχέσης του γενικού ισοδυνάμου (νομίσματος ) και των μεταβολών αυτού, σχετικά με τις κοινωνικές παραμέτρους της καθημερινότητας, είχε μελετηθεί σφαιρικά και σε πλέρια γνώση για την Ελληνική ιστορικότητα και της μεταπολεμικής Ελλάδος. Η συναλλακτική ασάφεια και η δημιουργία νέων καταναλωτικών και παραγωγικών μεγεθών, αξιών και προσδοκιών, μετά από κάθε συσσωμάτωση πληθυσμού ή αλλαγή νομίσματος, ήταν τα προκύπτοντα και έπρεπε να προσεχθούν.

Για την ιστορική αναφορά μόνο και μόνο, σε όσα νομισματικά έλαβαν χώρα εις την Ελλάδα από τον 11/1944 -νέα δραχμή και μέχρις ότου και αυτή η νέα δραχμή γίνει Ελληνικό νόμισμα 1953-1954 (γενικό συναλλακτικό ισοδύναμο)- θα έπρεπε να είχαν προβληματίσει τους αδαείς του εκσυγχρονισμού.

Οι ανιστόρητοι (κατ΄ εμέ) εκσυγχρονιστές εξαπέλυσαν από το 2002 στα κουτουρού και χωρίς ίχνος μελέτης, ένα νέο μέγεθος ως νόμισμα (το ευρώ) εν τη Ελληνική κοινωνική συναλλακτική καθημερινότητα και όποιον έπαιρνε ο χαμός. Αλλά μέσα στην εκσυγχρονιστική μέθη και την υπεροψία για την εκσυγχρονισμένη Ελλάδα (που ήταν και μεγάλη χώρα έτσι λέγανε οι ίδιοι) και τον απηνή διωγμό που είχαν εξαπολύσει απέναντι σε κάθε προβληματισμό και προβληματισμένο Έλληνα πολίτη, που να έμενε χρόνος για ιστορικό-οικονομική μελέτη αναμόχλευση. Τα αποτελέσματα αυτής της εκσυγχρονιστικής αποκοτιάς (είναι μόνο αποκοτιά και αβελτηρία;;;;) δεν άργησαν να παρουσιασθούν και σύμφωνα με τα όσα βιώνει η Ελλάδα από το 2008 και μετά.

Πολλοί -οι περισσότεροι- από τους εκσυγχρονιστές των ετών 1996-2003 συνεχίζουν να θεωρούν το ευρώ ως νόμισμα στην ιστορική διαδρομή της χώρας και όχι ως απροσδιόριστο μέγεθος, που ούτε καν ακόμα δεν φέρει εγγεγραμμένο το ποσό της αξίας την οποία πρέπει να ενσωματώνει ως κοινωνικό γενικό συναλλακτικό ισοδύναμο. Για τούτο και καταρρεύσανε αποτιμησιακά όλα τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας και των πολιτών, μαζί με την μαζική ανεργία και το μέγιστο του πληθυσμού κοντά φτωχών.

Πρόσθετη ουσιαστικοτάτη πρακτική του εκσυγχρονισμού, σε βαθμό συμπεριφορικής μανιέρας, ήταν η επάνδρωση με διάφορα άτομα γνωστούς και φίλους εκάστοτε (που και να μην ήταν γίνονταν εκσυγχρονιστές)¹, όλων μα όλων κυριολεκτικά των διοικητικών θέσεων λήψεως των αποφάσεων για την λειτουργία του υπερδιογκωμένου κράτους. Για τα άτομα αυτά, μαζί με τον εκσυγχρονισμό έμπαινε και το θέμα της κοινωνικής καριέρας των, της προβολής των και των αυτοπροσδιορισμένων από τους ίδιους (όπως σε κάθε άνθρωπο) αναγκών διαβιώσεών των..!!!

Βέβαια η εκσυγχρονιστική κουλτούρα δεν μπορούσε να μην στηρίξει σε φιλοσοφικό υπόβαθρο την παραπάνω πρακτική της αυτοστελέχωσης της εργαλειακότητάς της για την διαχείριση του κράτους. Ανέτρεξαν εις το Σωκρατικό δόγμα «της επιμέλειας του εγώ», δηλαδή να πράττεις αυτό που πιστεύεις, ως δήθεν το θεωρητικό υπόβαθρο για την στελέχωση του κράτους από τα έτη 1996-2003 και για την επάνδρωση των κρατικών θέσεων, αλλά και του εξαρτώμενου απ΄ το κράτος ιδιωτικού τομέα, μια και το κράτος μοίραζε (όπως οι κρατικοί φορείς λέγανε) αρκετά από τα κονδύλια των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων εις τον ιδιωτικό τομέα.

Ο εκσυγχρονισμός όμως δεν «ήταν μόνο», ..αλλά «και έκανε». Ως κάθε εξουσία -γιατί την κρατική εξουσία διακόνησε τα έτη 1996-2003- έπρεπε να λειτουργήσει και παραγωγικά ..(«δηλαδή να κάνει») δηλαδή να παράγει και τους συνεχιστές απογόνους του ή επίγονους του, ως παραγωγική διεργασία. Η μικροφυσική θεώρηση του εκσυγχρονισμού των ετών 1996-2003, δηλαδή η ανάλυση εκπαιδευτικών του εργαλείων τα οποία χρησιμοποίησε και οι μέθοδοί του χρήσης αυτών των εργαλείων, και οι σχέσεις κοινωνικές, οικογενειακές, που αναπτύσσονται μέσα σε κάθε τέτοια εκπαιδευτική – κατεργαστική διαδικασία, ως σχέσεις εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου, θα μπορούσαν να αποτελέσουν θέμα έρευνας από ειδικούς. Και πάντα χωρίς αφαίρεση του πραγματικού που είναι ότι: Ο εκσυγχρονισμός ήταν μια συνεκτική εξουσιαστική δομή και στρουκτούρα (κατασκευή). Και ήταν τέτοια (συνεκτική) γιατί περιβλήθηκε με την μορφή της κρατικής εξουσίας, κατόπιν της όποιας και όσης απαιτουμένης εκάστοτε πλειοψηφικής κοινωνικά διάστασης της μεταπολιτευτικής συνταγματικής μας θέσμισης.

Σημείωση ¹. Ποια ήταν αυτά τα άτομα και πως εγένετο η επιλογή των και αυτό είναι θέμα του μελλοντικού ιστορικού ερευνητή.