Όπως παλιά: Η κλώσσα και τα κλωσσοπούλια της…

Μας το θύμισε η «Ξηρομερίτισσα», καλά να ΄ναι. Πάει καιρός τώρα, που δεν έχουμε επισκεφτεί λόγω των αυξημένων αναγκών της σελίδας το ιστολόγιό της. Και κοίτα να δεις, μόλις χθες το έφερε η συζήτηση με την κλώσα και τα κλωσοπούλια, με αφορμή το γεγονός ότι κάπου γέννησε και πάλι η γάτα μας και παρότι έχουμε φάει τον τόπο δεν μπορούμε ακόμη να βρούμε που.

«Θα τα φέρει σπίτι όταν μεγαλώσουν, μη φοβάσαι», μας είπε κάποια. «Σαν την κλώσα με τα κλωσοπούλια», συμπληρώσαμε εμείς, κι έτσι άνοιξε η συζήτηση…

Παλιές εποχές στο χωριό: κάπου ξενογεννάει η κότα…, είχανε κι ονόματα, όπως «ζορκολαίμω» και διάφορα άλλα -έχουμε ξεκινήσει μια καταγραφή-, αλλά άντε να βρεις που; Και δεν πέρναγε λίγο καιρός κι ερχότανε κουνιστή και λυγιστή στο σπίτι, ακολουθούμενη από τα κλωσσόπουλά της. Που να την πλησιάσεις! Δεν θα γλίτωνες από τα τσιμπίματά της.

Άλλες φορές πάλι έβαζαν οι ίδιες οι νοικοκυρές τις κότες να κλωσήσουν. Κοίταζαν τα αυγά στο φως να δουν αν έχουν σπόρο. Από τότε έχουμε να δούμε το θέαμα αυτό. Και να πει κανείς ότι ζούμε σε καμιά πόλη! Αρκετοί είναι βέβαια αυτοί πουν έχουν και σήμερα κότες, αλλά προτιμούν να αγοράζουν μεγαλωμένα κλωσοπούλια που πουλάνε διάφοροι πλανόδιοι.

«Να και μια άλλη παλιά συνήθεια του Ξηρομέρου (αλλά και της επαρχίας γενικότερα). Όσοι μεγαλώσατε σε χωριό, σίγουρα θα θυμάστε την κλώσσα με τα κλωσσόπουλα. Μπροστά η κλώσσα καμαρωτή και πίσω ακολουθούσαν τα μικρά, κοντά στη μαμά τους. Περπατώντας αργά, ψάχνει για τροφή κι όταν βρει κάτι με το χαρακτηριστικό ήχο (κκου..κκκ.ου..κκκου…κκκου…κκου.. κάπως έτσι και γρήγορα) η κλώσσα καλεί τα μικρά της να φάνε, τους δείχνει πώς να το κάνουν και τα επιβλέπει.

Αν μια άλλη κότα προσπαθήσει να τους πάρει το φαγητό η μαμά κότα γίνεται προστάτιδα αγριεύοντας.

Θυμάστε όταν είμαστε μικρά παιδιά και προσπαθούσαμε να πιάσουμε τα όμορφα κοτοπουλάκια;

Η κλώσσα μας έβλεπε σαν απειλή, αγρίευε και μας τσίμπαγε, μερικές (κλώσσες) προειδοποιητικά κι άλλες άγρια, δημιουργώντας μας εκδορές. Όπως κάθε μαμά, έτσι κι αυτή προστατεύει τα μικρά της.

Για όσους δεν γνωρίζουν κλώσσα είναι η κότα που κλωσσάει τ΄ αυγά της κι έπειτα γίνεται μια υπερπροστατευτική μαμά…. όπως όλες οι μαμάδες.

Όταν μια κότα κάνει το χαρακτηριστικό ήχο κλου-κλου φουντώνοντας τα φτερά της, κάθεται όλη μέρα στη φωλιά όπου γεννάει τ’ αυγά, σημαίνει ότι θέλει να κλώσσει.

Μαζεύουμε φρέσκα γονιμοποιημένα αυγά (δηλ. το κοτέτσι πρέπει να έχει κόκκορα) από τις υπόλοιπες κότες.

Σε μια κότα βάζουμε 12 το πολύ 14 αυγά για να μπορεί να τα σκεπάζει.

Τ΄ αυγά αυτά δεν τα βάζουμε στο ψυγείο και όταν τα βάλουμε στην κλώσσα, δεν καθόμαστε.

Λογικά η κλώσσα κάθεται στη φωλιά.

Λένε, ότι την αφήνουμε στην ίδια φωλιά, γι΄ αυτό αν είναι σε τελάρο θα μπορεί εύκολα να μεταφερθεί σε ασφαλές σημείο.

Αποκλείουμε πρόσβαση άλλης κότας στη φωλιά της κλώσσας.

Επίσης, της βάζουμε ξεχωριστό φαγητό και νερό κοντά στη φωλιά (π.χ. αν είναι σε τελάρο το βάζουμε απ’ έξω απο αυτό).

Πρέπει να είναι προστατευμένη από βροχή ή αέρα.

Λίγα ακόμα:

Οι παλιές νοικοκυρές καθώς πήγαιναν να βάλουν τ’ αυγά στην κλώσσα, φορούσαν μαντήλι για να κάνουν τα μικρά λοφίο (σαν τσαλαπετεινός).

Αν πριν βάλουν τ’ αυγά φορούσαν κάλτσες τα πουλάκια γινόταν «τσουραπάτα» δηλ. στα πόδια ήταν ντυμένα με φτερά ως τα δάχτυλα.

Τα…«λόγια» …για την κλώσσα πράγματι επαληθεύονταν όταν έβγαζε τα μικρά.

Σημειώνουμε την ημερομηνία και μετά από 21 μέρες, τ’ αυγά σπάνε με τη βοήθεια της κλώσσας και τα μικρά ξεπροβάλλουν.

Αφήνουμε να βγουν όλα ως την επόμενη μέρα κι έπειτα τα ταΐζουμε με ειδικό φύραμα για πουλάκια.

Αυτά για την κλώσσα και τα κλωσσοπουλάκια.

Υπάρχει ομορφότερο θέαμα;»