Η προστασία της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο δουλειάς
Μια εκδήλωση του Συλλόγου Εργαζομένων του Νοσοκομείου για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας
Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για κάθε εργαζόμενο/-η με θέμα: «Η προστασία της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο δουλειάς δεν είναι πολυτέλεια είναι δικαίωμα» και ομιλήτρια την Κατερίνα Μιχαλιού, Νοσηλεύτρια Επαγγελματικής Υγείας, διοργάνωσε το απόγευμα της Παρασκευής 10 Μάρτη 2017, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ο Σύλλογος Εργαζομένων του Νοσοκομείου Λευκάδας.
Την εκδήλωση άνοιξε με το καλωσόρισμα των προσκεκλημένων η αντιπρόεδρος του συλλόγου κ. Κωνσταντίνα Τσιουρή και ακολούθησε χαιρετισμός εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου από την αναπληρωτή γραμματέα κ. Λαμπρινή Κρικώνη, η οποία αφού αναφέρθηκε στο ιστορικό της ημέρας επισήμανε:
«Σήμερα, 160 χρόνια μετά από την μεγαλειώδη εξέγερση των εργατριών στα υφαντουργεία και τα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης, στο όνομα της κοινωνικής ισότητας κυβερνήσεις και εργοδότες σε όλες τις χώρες της ΕΕ κατάργησαν θετικές ρυθμίσεις υπέρ των εργαζομένων γυναικών που ανταποκρίνονταν στις ιδιαίτερες βιολογικές ανάγκες λόγω της μητρότητας. Αύξησαν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια για άνδρες και γυναίκες, κατάργησαν την πενταετή διαφορά, κι όλα αυτά στην κατεύθυνση της παράτασης του εργασιακού βίου. Σήμερα, όλα αυτά, είναι πια ζητούμενα. Η εντατικοποίηση και οι επικίνδυνες συνθήκες δουλειάς είναι πια καθημερινότητα. Οι εργαζόμενες στα νοσοκομεία, στον επισιτισμό, στον τουρισμό, στο εμπόριο και αλλού ξέρουν καλά τι σημαίνει σωματική και ψυχική εξάντληση. Χρόνια προβλήματα υγείας και ατυχήματα στους χώρους δουλειάς. Τα ατυχήματα και οι ασθένειες δεν είναι τυχαία. Δεν οφείλονται σε κάποιο φυσικό φαινόμενο. Ούτε είναι προσωπική ευθύνη των εργαζομένων. Είναι ευθύνη των κυβερνήσεων που νομοθετούν με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζουν τα συμφέροντα των μεγαλοεργοδοτών και όχι των εργαζομένων. Το αποτέλεσμα βέβαια είναι να μην λαμβάνονται τα μέτρα εκείνα που χρειάζονται για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων γιατί τα θεωρούν κόστος και επιβάρυνση για τα κέρδη τους».
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με την προβολή βίντεο για την 8η Μάρτη και ο λόγος δόθηκε στη συνέχεια στην προσκεκλημένη ομιλήτρια, η οποία μίλησε διεξοδικά και με παραστατικό τρόπο, με την ταυτόχρονη προβολή επεξηγηματικών διαφανειών, για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο δουλειάς και το γεγονός ότι αυτό δεν είναι πολυτέλεια, ιδιαίτερα σήμερα, αλλά δικαίωμα των εργαζομένων.
Η κεντρική ομιλήτρια Κατερίνα Μιχαλιού, αφού αναφέρθηκε στα συνηθέστερα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς, τόνισε μεταξύ άλλων για τις πραγματικές γενεσιουργές αιτίες:
«Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Πολύ συχνά, όταν ακούσει κάποιος για ένα εργατικό ατύχημα ή μια ασθένεια συνήθως το μυαλό του πηγαίνει αμέσως στο ότι ήταν η κακιά η ώρα, ότι ήταν η κακιά στιγμή, ήταν η μοίρα ή μήπως δεν πρόσεξε αρκετά ο εργαζόμενος και κάτι έκανε λάθος, ανθρώπινο λάθος, κτλ. Η πλειοψηφία όμως των εργατικών ατυχημάτων και η πλειοψηφία επίσης των επαγγελματικών ασθενειών θα μπορούσαν να προληφθούν, αν οι εργοδότες, είτε αυτοί είναι το κράτος, στην περίπτωση του νοσοκομείου το υπουργείο Υγείας ας πούμε, είτε οι εργοδότες στους ιδιωτικούς χώρους δουλειάς, λάμβαναν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Γιατί υπάρχει η επιστημονική γνώση, υπάρχει πλέον τεχνολογία για να γίνουν όλα αυτά. Άρα στην ουσία, π.χ. για το δημόσιο νοσοκομείο, οι περικοπές των κρατικών δαπανών προς τα νοσοκομεία είναι η αιτία που δεν λαμβάνονται μέτρα προστασίας για τους ίδιους τους υγειονομικούς. Είναι πλέον παραλογισμός. Μέσα σε ένα νοσοκομείο υπάρχει πλήρη γνώση, υπάρχουν τα εργαλεία, υπάρχουν υποδομές για να προστατεύεται η υγεία κι όμως αυτοί οι χώροι να είναι και οι χώροι με τα περισσότερα προβλήματα υγείας και ατυχημάτων για τους εργαζόμενους. Το ίδιο ισχύει και για τους χώρους δουλειάς του ιδιωτικού τομέα είτε είναι το εμπόριο είτε τα ξενοδοχεία είτε είναι οι βιομηχανίες.
Το γεγονός ότι οι εργοδότες θεωρούν ότι είναι περιττό έξοδο να πάρουν μέτρα προστασίας για τους εργαζόμενούς τους ή το θεωρούν κόστος, κι ότι χάνουν από τα κέρδη τους, είναι η αιτία των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών. Οι περικοπές σε αυτά τα μέτρα είναι πλευρά της πολιτικής που περνάει σε όλη την ΕΕ, και απ΄ όλες τις κυβερνήσεις. Λέγεται μείωση του μη μισθολογικού κόστους. Δηλαδή, στο μισθολογικό κόστος μάς τα έχουν πάρει σχεδόν όλα. Έχουν γίνει τεράστιες περικοπές στους μισθούς, σχεδόν δεν πάει παρακάτω. Υπάρχει όμως και το μη μισθολογικό κόστος για τον εργοδότη, που είναι η κοινωνική ασφάλιση, οι εισφορές δηλαδή που καταβάλει ο εργοδότης, που είναι λεπτά για την προστασία της υγείας και την ασφάλεια των εργαζομένων. Οπότε έχει προκύψει η ανάγκη να κουτσουρευτεί και αυτό το κόστος, ώστε και κράτος και εργοδότες να μπορέσουν να εξασφαλίζουν και τα κέρδη τους. Να έχουν δηλαδή γενικά φθηνότερους εργαζόμενους σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο στο μεροκάματο, αλλά και στην ασφάλιση, την προστασία κτλ.
Κι αυτό δεν είναι μόνο κάτι που συμβαίνει μόνο σε περιόδους κρίσης, που φυσικά όλα αυτά επιδεινώθηκαν, αλλά και σε περιόδους ανάπτυξης. Δείτε σαν παράδειγμα την περίοδο της Ολυμπιάδας, που ήταν σε περίοδο πολύ μεγάλης ανάπτυξης, όπου είχαμε πάρα πολλά θανατηφόρα ατυχήματα, στις υποδομές αλλά και σε πολλούς άλλους χώρους. Για να σας πω και την αλήθεια το γεγονός ότι έχουν μειωθεί λιγάκι τα εργατικά ατυχήματα στην χώρα μας δεν οφείλονται στο ότι πάρθηκαν μέτρα προστασίας αλλά στο ότι έχει αυξηθεί η ανεργία. Έχει σταματήσει η οικοδομή, έχουν κλείσει πολλές επιχειρήσεις, και έτσι εμφανίζεται μια μικρή μείωση. Άρα είναι φανερό ότι εκεί πρέπει να εστιαστεί η προσοχή μας για να προστατέψουμε την υγεία μας και τη σωματική μας ακεραιότητα. Στο ίδιο το κράτος και στους ίδιους τους εργοδότες.
Ξέρουμε επίσης ότι η ίδια η κρίση έχει επιδεινώσει κατά πολύ την υγεία των εργαζομένων και για να αντιμετωπίσουν την κρίση -που σημαίνει να εξασφαλίσουν τα κέρδη τους- κράτος και εργοδότες έχουν πάρει και επιπλέον αντιλαϊκά μέτρα που επίσης έχουν σοβαρή επίπτωση στην υγεία των εργαζομένων.
Για παράδειγμα είναι η ανεργία. Ξέρουμε ότι η αύξηση της ανεργίας συνδέεται με περισσότερους θανάτους από 20 μέχρι 25%. Ξέρουμε ότι για κάθε 1% αύξηση της ανεργίας -τώρα έχουμε 27%- αυξάνεται η θνησιμότητα κατά 3,18% και ότι για κάθε 3% αύξηση της ανεργίας αυξάνονται οι αυτοκτονίες, οι θάνατοι από αυτοκτονίες όχι οι απόπειρες, κατά 4-4,5%. Και υπάρχουν και ένα σωρό αντιλαϊκά μέτρα, τα μνημόνια, για να το πω έτσι η πολύ γνωστή λεξούλα «αναδιαρθρώσεις» – να γίνουν οι αναδιαρθρώσεις. Αλλά αναδιαρθρώσεις ίσον αντιλαϊκά μέτρα, που έχουν επιφέρει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
Να λάβετε υπόψιν ότι όταν μιλάμε για την ανεργία υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και αυτών που δουλεύουν. Ο φόβος, η ανασφάλεια ότι θα μείνει κάποιος άνεργος, ανεβάζει τόσο πολύ το στρες των εργαζομένων που υποχρεώνει σε εντατικοποίηση της δουλειάς -αυτών που περίσσεψαν και έχουν δουλειά- που αυξάνει και τα ατυχήματα και τις ασθένειες. Να σας πω και ένα πάρα πολύ τραγικό που έρχεται όλο και πιο συχνά στο κομμάτι των ξενοδοχείων. Στη σεζόν, σε μεγάλα νησιά και μεγάλα ξενοδοχεία, έρχονται πάρα πολλές καταγγελίες από νέους εργαζόμενους ότι για να μπορούν να βγάλουν τις απίστευτες ώρες δουλειάς κάνουν χρήση ναρκωτικών. Η εργοδοσία όχι μόνο το ανέχεται αλλά προτείνει και την χρήση ναρκωτικών. Για να αντέξουν οι εργαζόμενοι τις πολλές ώρες -κοιμούνται τρεις-τέσσερις ώρες για να βγάλουν πέρα τα ωράρια- η ίδια η εργοδοσία προτείνει να χαπακώνονται. Κι έρχονται όλο και πιο συχνά καταγγελίες από πολύ μεγάλα ξενοδοχεία. Καταλαβαίνετε δηλαδή ο φόβος της ανεργίας που μπορεί να οδηγήσει.
Η διεύρυνση δε των ευέλικτων σχέσεων εργασίας, δηλαδή η μερική απασχόληση, τα πεντάμηνα, η ενοικίαση, οι εργολαβίες κτλ. – ξέρουμε πολύ καλά ότι οι εργαζόμενες που δουλεύουν με τέτοιες μορφές είναι πιο εκτεθειμένες στα εργατικά ατυχήματα και στις επαγγελματικές ασθένειες, γιατί δεν προλαβαίνουν να προσαρμοστούν στο χώρο δουλειάς. Μέχρι να μάθουν τους κανόνες, να εκπαιδευτούν, φεύγουν. Με αποτέλεσμα να είναι πάντοτε σε μια κατάσταση που να μην ξέρουν τι να κάνουνε, δηλαδή πιο ευάλωτες. Το ίδιο ισχύει για όσους απασχολούνται σε ανειδίκευτες και χειρότερες θέσεις εργασίας».
