Σαν σήμερα το 1944 η τριήμερη μάχη του ΕΛΑΣ με τους ταγματασφαλίτες στον Μελιγαλά

H τακτική του ταγματασφαλισμού μετά το 1943, ήταν τακτική βγαλμένη απ τις μεγάλες παραδόσεις της προβοκάτσιας που ανάγονται ακόμα στην εποχή των Αρχαίων Αιγυπτίων.
Προυπόθεση ήταν η μεθοδική προσπάθεια των Εγγλέζων από το 1943 να ρηγματώσουν την περισσότερο ως τότε Εθνική αντίσταση, παρελκύοντας τον ΄Ναπολέοντα Ζέρβα που για μια βραδυά άλλαξε γνώμη και τακτική και αποδέχτηκε ότι θα υποστηρίξει την επιστροφή του ΒΑσιλιά Γεωργίου Β μετά τον πόλεμο, καίτοι το ιδρυτικό καταστατικό του ΕΔΕΣ σαφώς ήταν για την απομάκρυνση της βασιλείας μεταπολεμικά- μη επιστροφή του άνακτα.
Το όλο σκηνικό παίχτηκε όταν ο Κομνηνός Πυρομάγλου ανώτατο στέλεχος του ΕΔΕΣ , εγχείρησε γράμμα του Εξόριστου Πλαστήρα από το 1935 στο Παρίσι, ( ο Ζέρβας είχε χρήσει πνευματικό αντστασιακό αρχηγό του ΕΔΕΣ τον εξόριστο ΠΛαστήρα ) . Το γράμμα αυτό έδινε την δυνατότητα στον Ζέρβα να διαπραγματεύεται ανοιχτά με τους Εγγλέζους ώς αντιστασιακός μέσω έκθεσης του Πλαστήρα ( αυτό έγινε αργότερα όταν ο ΠΛαστήρας ήταν πρωθυπουργός την αρχή του 1945) με την δημοσιοποίηση του γράμματος που ήταν στα χέρια του Ζέρβα. Και ο Ζέρβας βρήκε την ευκαιρεία να μπεί για τα καλά μέσω των Εγγλέζων ως παράγοντας της πολιτικής ζωής της χώρας μεταπολεμικά, όπως και έγινε και δεδομένου ότι ως στρατιωτικός ( της ίδιας τάξης στην σχολή Εευελπίδων με τον Θρασύβουλο Τσακαλώτο ) μπορούσε να έχει επαφή με την τότε δήθεν Ελληνική κυβέρνηση στο Κάιρο, και με την συνδρομή των Άγγλων.
Εδώ σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι μέσα στον ΕΔΕΣ είχαν αναπτυχθεί καπετανάτα με την δημιουργία του ονομαζόμενου » προδοτικού ΕΔΕΣ» που ήταν η αστική εκδοχή του ΕΔΕΣ που ορισμένοι εκ της Αθήνας δεν έβλεπαν με καλό μάτι τις κινήσεις του Ζέρβα, βασικά ήθελαν και αυτοί μερίδιο στην μεταπολεμική διανομή εξουσίας ( και στις Εγγλέζικες λίρες που στέλνονταν ) και που το όλο σκηνικό αυτό της εσωαντιπαλότητας του ΕΔΕΣ με τον προδοτικό ΕΔΕΣ κατάληξε στην φανερή δολοφονία στελέχους ενός εκ των δύο αντιπάλων μέσα καταμεσίς της Αθήνας ( ξεκαθάρισμα λογαριασμών ). Οι του ΕΔΕΣ αναγκάστηκαν τότε να υιοθετήσουν την άποψη της συνεργασίας του προδοτικού ΕΔΕΣ με τους Γερμανούς, πράγμα που συνέβαινε και το ήξερε ως τότε ο ΕΔΕΣ για τα αστικά αυτά στελέχη του, που ευκαιριακά τα ονόμασε » Προδοτικό ΕΔΕΣ».
Η εποχή δεν ήταν μόνο ταραγμένη και καχύποπτη αλλά και καιροσκοπική με στόχο την μεταπολεμική διανομή εξουσίας κυρίως, αλλά και τα προσωρινά ωφελήματα εκ των χρυσών λιρών που έστελναν οι Εγγλέζοι και από κάποιο διάστημα και μετά μονοπωλήθηκε η αποστολή τους στον ΕΔΕΣ.
Η δημιουργία απ τους Εγγλέζους αντιπαλότητας μεταξύ των αντιστασιακών δυνάμεων στην Ελλάδα και κυρίως μεταξύ ΕΑΜ και ΕΔΕΣ, πέρα από όλα τα άλλα πολιτικά παρασκηνιακά , και στην κυβέρνηση του Καίρου και μέσω αυτής,( εδώ το ΕΑΜ και οι αντιπροσωπόί του Σβώλος, Πορφυρογένης, Ρούσσος , με τεχνικό σύμβουλο το Στ. Σαράφη παγιδεύτηκαν το 1943 από τους αστούς πολιτικούς στο Λίβανο που έφτασαν απροετοίμαστοι άπειροι και κουρασμένοι .. αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα της ιστορίας του ΕΑΜ που λίγα έχουν ειπωθεί αναλυτικά για την διαδικασία της συμφωνίας του Λιβάνου και τις διαπραγματεύσεις πώς έγιναν).
Η τακτική των Εγγλέζων για την ανάδειξη της κόντρας ΕΑΜ- ΕΔΕΣ έφτανε μεγεθυμένη και από σκοπιμότητα αυτομεγέθυνσης απ τον Ζέρβα και κάποιους του ΕΔΕΣ,αλλά και απειρία στον ΕΔΕΣ, με την πρακτική να κατεβαίνει ο ΕΔΕΣ στα χωριά της ευρυτέρας περιοχής Άρτας Βάλτου Ηπείρου για την στρατολόγηση αγωνιστών και την κόντρα με τα Γερμανικά αποσπάσματα, ώστε να ενεργοποιούνται οι Γερμανικές δυνάμεις για αντίποινα στα χωριά αυτά, από το φόβο των Γερμανών για συνεργασία με τους αντιστασιακούς.
Οι κάτοικοι των χωριών αυτών, στην περιοχή άρτης- Βάλτου- Ηπείρου που δεν είναι τυχαίο ότι αναπτύχθηκε ο ΕΔΕΣ, ουσιαστικά φοβούμενοι τα μαζικά αντίποινα των Γερμανών (αν αυτοί θεωρούσαν ότι συνεργάζονται οι κάτοικοι με τους αντιστασιακούς) έδιωχναν τον ΕΔΕΣ και μάλιστα πολλές φορές απειλώντας τον ότι θα καλέσουν τους ΓΕρμανούς για να τους προστατεύσουν. Και τότε εύρισκε την ευκαιρία ο ΕΔΕΣ και αυτοπαρουσιαζόνταν ως αντιστασιακή οργάνωση.
Το σημαντικότερο συμβάν συνέβη στην Αμφιλοχία, πρωτεύουσα του Βάλτου και μεγάλη πολιτειούλα για τα δεδομένα της εποχής και διαμετακομιστικό κέντρο και θαλάσσιο. Όπου οι κάτοικοι και οι παράγοντες της Αμφιλοχίας εξεδίωξαν τον Ζέρβα – άλλοι είπαν ότι του ζήτησαν να φύγει μετά από σύμφωνη γνώμη των κατοίκων του χωριού- η αλήθεια είναι ότι ακόμα και οι γυναίκες της Αμφιλοχίας ξεσηκώθηκαν και κυνήγησαν τον ΕΔΕΣ, από τον φόβο αντιποίνων,και αφού οι ποιο έμπειροι είχαν καταλάβει το όλο προβοκατόρικο σκηνικό. ΣΕ αυτό το προβοκατόρικο σκηνικό ακολούθησαν τα όσα ακολούθησαν στην Αμφιλοχία και παραμένει – για κάποιους είναι σίγουρο- ακόμη πλατιά να φωτιστεί ποιος κάλεσε τους Γερμανούς κλπ συνεργάτες στην Αμφιλοχία μετά την αποτυχία του για να μονοπωλήσει στην περιοχή – και για ποιο λόγο ήθελε να την μονοπωλήσει- την εξουσία και την δήθεν αντίσταση.
Τα πράγματα είναι εξόχως διδακτικά και ερευνητέα. Οι πηγές τα έγγραφα δεν μπορούν να υπάρξουν σε τέτοιο πλάτος μικροιστορικής αναφοράς και σε τέτοιες ταραγμένες εποχές που τα περισσότερα είναι προφορικά, οι προσωπικές μαρτυρίες από τον φόβο τα κάθε αμέσως επόμενα χρόνια απ τα συμβάντα δεν υπάρχουν, μετά χάνονται ηλικιακά, οι Ελληνικές αρχές αστυνονίας του Λιβάνουμικά τμήματα και το ανύπαρκτο κράτος λειτουργικά δεν μπορεί νάχει αρχεία, αλλά και να υπήρχαν σκοπίμως καταστρέφονται ή χάνονται μέσα στην ανάγκη για όποια ηρεμία μετά τις δύσκολες εποχές.
Σημείωση: Για το θέμα της συμφωνίας του Λιβάνου- υπάρχουν αναμνηστικές φωτό- που σκόρπια υπάρχουν αναφορές για την απειρία και το απροετοίμαστο της αντιπροσωπίας του ΕΑΜ απέναντι στους έμπειρους στο Λίβανο Έλληνες αστούς προπολεμικούς πολιτικούς, καλά θα ήταν από αρχεία αν υπάρχουν να ερευνηθούν,όχι η σημασία της συμφωνίας, αλλά το όλο λειτουργικό από την στιγμή της επαφής για την μετάβαση των Εαμιτών στον Λίβανο την διαδικασία των συνεδριάσεων σε κάποιο ξενοδοχείο εξοχικό του ΛΙβάνου, τα όσα έγιναν κατά την διάρκεια των διαβουλεύσεων , και τα όσα ακολούθησαν μετά ιδιαίτερα από πλευράς και μέσα στο ΕΑΜ, που μέσα στο ΕΑΜ το τότε κκε είχε τον ισχυρό καθοριστικό βραχιονά του. Για τούτο και στον Λίβανο το ΕΑΜ εκπροσωπήθηκε από τα ανώτατα τότε στελέχη του κκε Πετρή Ρούσσο και Μιλτιάδη Πορφυρογένη.