Για τον Μπάμπη Λάζαρη και την Κατερίνα

Τον Μπάμπη Λάζαρη προτού τον γνωρίσω προσωπικά τον είχα γνωρίσει μέσα από τις φωτογραφίες του με τα αγριολούλουδα της λευκαδίτικης γης. Από τα μικρά και ταπεινά, «όπου θα πρέπει να σκύψεις, να γονατίσεις, να φέρεις το πρόσωπό σου κοντά στο χώμα, να προσκυνήσεις, με άλλα λόγια να ταπεινωθείς μπροστά σ’ ένα τοσοδούλικο ανθάκι», όπως έγραφε για την Αρενάρια της Λευκάδας, μέχρι τα μεγάλα και εκθαμβωτικά στην ομορφιά, όπου θα «πρέπει να γρατζουνηθείς από ασφελαχτούς και αγκάθια για να θαυμάσεις κάτω από τον ίσκιο ενός πουρναριού μια πανέμορφη παιώνια».

Ήταν προς τα τέλη της δεκαετίας του 2010, όταν είχα επιστρέψει για μόνιμη κατοίκηση στο νησί μας μετά από πολλά χρόνια απουσίας, και πολιτικά δραστηριοποιημένος ανεβοκατέβαινα την εποχή εκείνη σε τακτική βάση τις σκάλες του κτιρίου της Νομαρχίας, στην κεντρική πλατεία, συλλαμβάνοντας πολλές φορές των εαυτό μου να στέκεται και να χαζεύει τις φωτογραφίες του με τα αγριολούλουδα του τόπου μας που κοσμούσαν τους τοίχους των στενάχωρων διαδρόμων του κτιρίου.

Αργότερα τον γνώρισα και προσωπικά, όταν ύστερα από πρότασή του είχε μια μακρόχρονη συνεργασία με τη σελίδα μας, τα «Λευκαδίτικα Νέα». Στην αρχή έγραφε με το ψευδώνυμο «Αιθεροβάμων» και αργότερα με το πραγματικό του όνομα. Δυστυχώς πολλές φωτογραφίες που ήταν συστατικό στοιχείο των αναρτήσεών του δεν υπάρχουν πλέον καθώς η σελίδα έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και ήταν ανάγκη να εξοικονομηθεί χώρος. Λυπάμαι τώρα αφού υπήρχε έστω και η χρονοβόρα δυνατότητα αυτό να γίνει επιλεκτικά.

Όλα αυτά τα χρόνια πολλές από τις αναρτήσεις του ήταν αφιερωμένες στους «ανώνυμους δουλευτάδες της Λευκαδίτικης γης», στους απλούς ανθρώπους του τόπου μας, τους «ταπεινούς», όπως τους έλεγε, όπως τον μπάρμπα-Νίκο τον Κουτσάφτη τον Μανιόρο, από τους πρώτους οδοκαθαριστές της πόλης της Λευκάδας, τον μπάρμπα-Γιώργο τον Φτωχό, από το Άλατρο, τον μπάρμπα-Ζώη τον Μάγκα από τους Τσουκαλάδες, τον Διαμαντή και τον Μενέλαο, τους δύο πλανόδιους φωτογράφους της προπολεμικής Λευκάδας, αλλά και σε ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, όπως τον «ρομαντικό και ονειροπόλο Λευκαδολάτρη» Γιάννη Αθηνιώτη, τον Τζαβαλά Καρούσο, τον Κώστα Μαμαλούκα, τον φίλο του Κώστα Φωτεινό που «έφυγε» πρόσφατα από τη ζωή, την Ανδρομάχη-Φίλιππα Χαριτωνίδου και πολλούς άλλους.

Έγραψε όμως και εξαιρετικά αφιερώματα, όπως «για το δέντρο που μας στήριξε», την ελιά, για τα Ματωμένα Χώματα (Οδοιπορικό: Ιχνηλατώντας τη γη της οδύνης), που είχε αναδημοσιευτεί με την έγκρισή του από κάποια ποντιακή εφημερίδα που μας διαφεύγει τώρα το όνομά της, και άλλα πολλά, ενώ η τελευταία του συνεργασία ήταν για την Χλωρίδα της Λιμνοθάλασσας της Λευκάδας, με 59 συνολικά αναρτήσεις. Τελευταία είχε δημιουργήσει μια δημόσια ομάδα στο fb με τίτλο «Λευκαδίτικη Φύση».

Μια φορά η συνταξιδιώτισσά του στη ζωή, η κα Κατερίνα, μας είπε μεταξύ αστείου και σοβαρού να μην τον πιέζουμε πολύ με τις αναρτήσεις, κάτι που δεν συνέβη φυσικά ποτέ αλλά δείχνει τον χρόνο που αφιέρωνε ώστε να βγει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα που θα ικανοποιούσε πρωτίστως τους αναγνώστες αλλά και τον ίδιο τον συντάκτη, με αποτέλεσμα να κάνει πολλές φορές κατάθεση ψυχής, βάζοντας στις αναρτήσεις όλο τον συναισθηματικό του κόσμο αλλά και τις πολύτιμες γνώσεις του για την λευκαδίτικη φύση και την παλιά Λευκάδα.

Ο Μπάμπης Λάζαρης υπήρξε ένας μεγάλος Λευκαδολάτρης και Ελληνολάτρης, χωρίς τις συνηθισμένες εθνικιστικές κορώνες. Αγαπούσε την ποίηση, την λογοτεχνία, τη μουσική, την φωτογραφία, την φύση και τα λουλούδια της «με το πλήθος των αρωμάτων και την ανεξάντλητη ποικιλομορφία σχημάτων και χρωμάτων». Είχε το σπάνιο χάρισμα να ξεχωρίζει τους δήθεν από τους πραγματικούς εραστές μιας υπόθεσης και αυτό ίσχυε ιδιαίτερα σε ό,τι αφορούσε το νησί μας. «Μόνη μας έγνοια είναι η ομορφιά του τόπου μας και η μετατροπή του σ΄ ένα επίγειο παράδεισο μοναδικό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στον κόσμο ολόκληρο», έγραφε στην προγραμματική διακήρυξη ενός υποτιθέμενου δημοτικού συνδυασμού με την επωνυμία «Λευκαδίτικη Ουτοπία».

Το όνειρό του για τη Λευκάδα ήταν όπως ο ίδιος γράφει: «Μια Λευκάδα αλλιώτικη, μια Λευκάδα ιδανική… χωρίς σκουπίδια, γεμάτη ποδηλατόδρομους, πεζοδρόμια και πράσινο, με σύγχρονες παιδικές χαρές, με χώρους εκδηλώσεων, με καθαρές αμμουδιές, ελεύθερες για τον κόσμο, χωρίς άναρχη δόμηση, με αθλητικούς χώρους, με ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και όχι το θάψιμό τους, με σεβασμό στο περιβάλλον, με…, με…, με…, με…, και χωρίς τις πληγές που χρόνια τώρα της προκαλούν οι ίδιοι οι κάτοικοί της.»

Σε μια από τις αναρτήσεις του αντιγράφοντας τον Mario de Andrade («Ο χρόνος των ώριμων ανθρώπων») έγραφε: «Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ’ ότι έχω ζήσει έως τώρα. Αισθάνομαι όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες: τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά όταν παρατήρησε ότι του απέμεναν λίγες, άρχισε να τις γεύεται με βαθιά απόλαυση… Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που, παρά την χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει. Δεν έχω πια χρόνο για να λογομαχώ με μετριότητες… Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν την θέση τους, το ταλέντο τους και τα επιτεύγματα τους. Θέλω να περιτριγυρίζομαι από πρόσωπα που ξέρουν να αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων. Ανθρώπους τους οποίους τα σκληρά χτυπήματα της ζωής δίδαξαν το πώς μεγαλώνει κανείς με απαλά αγγίγματα στην ψυχή. Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνον η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει. Σκοπεύω να μην πάει χαμένη καμιά από τις καραμέλες που μου απομένουν…».

Μαζί με τη γυναίκα του την Κατερίνα βοηθούσε συχνά εθελοντικά στο Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Ατόμων με Αναπηρίες, όπου είχε συνδεθεί με φιλία με πολλά από τα παιδιά. Έγραφε: «Στη ζωή μας οι καλές, δυνατές φιλίες είναι ελάχιστες…. Είχα την τύχη πριν μερικά χρόνια να γνωρίσω και να γίνω ΦΙΛΟΣ με μερικά παιδιά αληθινά διαμάντια! Χαρακτήρες ευγενικοί, πρόσωπα χαμογελαστά, που ανταποδίδουν στο πολλαπλάσιο την αγάπη και την φιλία που τους προσφέρεις. Ο Ερρίκος, η Αριόλα, η Ζωή, ο Ηλίας, ο Γιάννης, ο Χρήστος..».

Το 2014 οι εκδόσεις Fagottobooks του Νίκου Θερμού είχαν εκδώσει το καλαίσθητο λεύκωμά του με τίτλο «Η χλωρίδα της Λευκάδας». Στον πρόλογο της έκδοσης έγραφε: «Όσες φορές και να περπατήσεις πάνω στα μονοπάτια της λευκαδίτικης φύσης, όλο και κάτι καινούργια θα συναντήσεις, νέες χρωματικές συνθέσεις θα γεμίσουν τα μάτια σου, νέες εικόνες θα αποτυπωθούν στη φωτογραφική μηχανή σου».

Για τις ανάγκες της έκδοσης μου είχε ζητήσει με την ευγένεια που τον χαρακτήριζε να του στείλω δυο-τρεις φωτογραφίες που του έλειπαν όπως και έκανα. Δεν παρέλειψε να με αναφέρει στον πρόλογο της έκδοσης. «Πολλές ευχαριστίες στην προσπάθειά μου αυτή στον κ. Φίλιππο Κολυβά, στην κ. Dentista (σ.σ. Ελένη Κατωπόδη) και στην Κατερίνα τη γυναίκα μου», ενώ στην αφιέρωση του λευκώματος διαβάζω ακόμη με συγκίνηση «Στο καλό φίλο Φίλιππο και στη Νίκη για την κοινή αγάπη μας στα λουλούδια».

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τους σκεπάσει!

Φίλιππος Κολυβάς