Ανώφλι από διώροφο σπίτι στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου

Ανώφλι σπιτιού με ημερομηνία ανέγερσης και κυκλικά σύμβολα που μοιάζουν με ηλιακούς δίσκους ή ρόδακες από τα Κολυβάτα Αλεξάνδρου. Τα ανάγλυφα σύμβολα είχαν κυρίως προστατευτικό ρόλο και λειτουργούσαν μάλλον ως φυλακτά. Ίσως όμως να ήταν και οι ανάγλυφες “υπογραφές” των Ηπειρωτών μαστόρων που είχαν χτίσει τα σπίτια. Στο ανώφλι διαβάζουμε την χρονολογία 1842 και από κάτω, δίπλα από ένα ακόμη γράμμα, την ημερομηνία 10 Ιουλίου [Ι λ ου 10].

Το φωτογραφήσαμε σήμερα στη Νικιάνα όπου έχει μεταφερθεί από τους ιδιοκτήτες του σπιτιού που έχει πλέον καταρρεύσει. Το είχαμε όμως φωτογραφήσει και παλιότερα -το 2009- όταν στέκονταν ακόμη το σπίτι και το είχαμε συμπεριλάβει σε ένα αφιέρωμα για τα «Ανώφλια και τις ημερομηνίες ανέγερσης των παλιών σπιτιών στα Κολυβάτα Λευκάδας».

Ο τελευταίος ιδιοκτήτης του σπιτιού ήταν ο Νίκος Κολυβάς (Μαράγκος). Ο γιος του ο Σπύρος είχε μεταναστεύσει στη Γερμανία. Το σπίτι είχε αγοραστεί από την οικογένεια Δαμιανή που είχε εγκατασταθεί προπολεμικά ακόμη στη Νικιάνα (περιοχή Φραξί), το επίνειο των ορεινών οικισμών του Αλεξάνδρου.

Το ανώφλι αποτελείται από μια μονοκόμματη ευθύγραμμη πέτρα με χαραγμένη την ημερομηνία ανέγερσης του διώροφου σπιτιού (κατώι και ανώι). Είναι σύμφωνα με τις ευρεθείσες ημερομηνίες ανέγερσης στα ανώφλια των σπιτιών του χωριού, ένα από τα πιο παλιά χτίσματα.

Υπενθυμίζεται ότι τα περισσότερα πέτρινα σπίτια του χωριού είχαν χτιστεί στα μέσα προς το τέλος του 19ου αιώνα, σύμφωνα με τις ημερομηνίες ανέγερσης που σώζονται. Τότε φαίνεται λόγω της αμπελοκαλλιέργειας και της παραγωγής κρασιού, που είχε μεγάλη ζήτηση στις ευρωπαϊκές αγορές μετά την καταστροφή από φυλλοξήρα των αμπελώνων της Γαλλίας, άρχισε ο Λευκαδίτης αγρότης να αποκτά την οικονομική δυνατότητα για την κατασκευή αυτού του είδους των σπιτιών. Το χωριό βέβαια πρέπει να έχει χτισθεί αρκετό καιρό πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα. Φαίνεται όμως ότι δεν ήταν συνηθισμένο να αναγράφεται τότε στα σπίτια η ημερομηνία ανέγερσής τους ή ότι τα σπίτια ήταν τόσο φτωχικά που δεν άφηναν επιλογές για λαξευμένες πέτρες στα ανώφλια τους.