«Ουδέν κακόν αμιγές καλού!…» … και το καλό με τις λακκούβες των δρόμων

«Ουδέν κακόν αμιγές καλού!…». Και το καλό στην προκειμένη περίπτωση με τις πολλές λακκούβες στο οδόστρωμα των δρόμων είναι ότι κρατούν νερό, ιδίως μέσα στους οικισμούς από το πλύσιμο των αυλών, και δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη δημιουργία λάσπης που χρησιμεύει στα χελιδόνια για την ανακαίνιση ή το χτίσιμο από την αρχή των φωλιών τους.

Για την ετοιμασία της φωλιάς δουλεύουν και οι δύο «σύζυγοι». Μαζεύοντας λάσπη από κάποιο σχετικά κοντινό σημείο συνήθως 50-150 μέτρα μακριά, τη μεταφέρουν σε μορφή σβόλων ως τη θέση που έχουν επιλέξει. Κάθε φορά μεταφέρουν ένα μόνο σβόλο. Για μια φωλιά μπορεί να χρειαστούν περίπου από 700 έως 1.500 σβόλοι !!! Έτσι, ανάλογα με τις συνθήκες, χρειάζονται από 8 έως 18 ημέρες για να την ετοιμάσουν.

Δύο από τα είδη χελιδονιών που μεταναστεύουν στον τόπο μας

Χθες μας δόθηκε η ευκαιρία να χαζέψουμε για αρκετή ώρα τη διαδικασία αυτή. Στην αρχή επιθεωρούσαν από ψηλά το χώρο κάνοντας κύκλους για ενδεχόμενους κινδύνους. Όταν έβλεπαν ότι το μέρος ήταν καθαρό προσγειώνονταν γύρω από τη λακκούβα και ξεκινούσαν τη δουλειά με τους σβόλους που κρατούσε κάνα δυο λεπτά για να επανέλθουν μετά από λίγη ώρα.

Σταμάτησαν όμως να δουλεύουν από τη στιγμή που μια γάτα έκανε με ένα πήδημα μια ανεπιτυχή προσπάθεια να πιάσει ένα από αυτά και στάθηκε έκτοτε σαν μπάστακας στην άκρη της λακκούβας. Κάποια εναλλακτική θέση θα βρήκαν στο ενδιάμεσο διάστημα και μέχρι να ξεπεραστεί ο κίνδυνος.

Σημειωτέον ότι είναι ταχύτατα στο πέταγμα και όπως διαβάσαμε σε ένα παλιό περιοδικό («Μπουκέτο», 1925), «ταξιδεύουν με μεγάλη ταχύτητα (στα αποδημητικά ταξίδια). Διασχίζουν ένα μίλι σε κάθε λεπτό της ώρας. Είναι ακούραστα και πολλές φορές ταξιδεύουν 10 ώρες σε μια μέρα. Ζουν εξάλλου 10 έτη ώστε, αν λογαριάσει κανείς σχετικώς, διατρέχουν καθ΄ όλον τους τον βίον 2.100.000 μίλια!».

Εδώ είχαμε την ευκαιρία να διακρίνουμε από κοντά δύο από τα γνωστότερα είδη χελιδονιών που μεταναστεύουν στον τόπο μας: το Μιλτοχελίδονο ή Δενδροχελίδονο (Hirundo daurica) και το Λευκοχελίδονο ή Σπιτοχελίδονο (Delichon urbicum).

Το Μιλτοχελίδονο είναι ένα από τα πιο μεγάλα είδη χελιδονιών. Ξεχωρίζει από το ότι στα πλάγια του κεφαλιού του έχει μια καστανή ζώνη, που συνεχίζει μέχρι τον σβέρκο. Το στήθος και η κοιλιά του είναι ανοιχτόχρωμα με αχνές γραμμώσεις. Οι φτερούγες και η διχαλωτή ουρά του με μακριές μύτες έχουν χρώμα μαύρο. Φωλιάζει σε βουνά και βράχια, αλλά συναντάται και σε αστικές περιοχές επιλέγοντας, χαλάσματα γέφυρες, και σπίτια για να χτίσει τη φωλιά του.

Η ιδιαιτερότητα της φωλιάς του, για την κατασκευή της οποίας χρησιμοποιεί λάσπη και πούπουλα, είναι ότι είναι κλειστή και διαθέτει μόνο μία σήραγγα εισόδου για να προφυλάσσεται από τους εχθρούς. Τα χελιδόνια με αυτού του είδους τις φωλιές τα λέγαμε στο χωριό μου, τα Κολυβάτα Αλεξάνδρου, Πετροχελίδονα.

Το δεύτερο είδος, το Λευκοχελίδονο, απαντά περισσότερο στον οικιστικό ιστό παρά στις αγροτικές εκτάσεις, γι’ αυτό και είναι πιο οικείο στον άνθρωπο. Στην Ελλάδα, απαντά το υποείδος Delichon urbicum meridionale (E. Hartert, 1910). Το σημαντικότερο διαγνωστικό του στοιχείο, είναι το πλατύ, ολόλευκο ουροπύγιο, ιδιαίτερα ορατό κατά την πτήση. Το πάνω μέρος του κεφαλιού και η ράχη έχουν χαρακτηριστικό μπλε-μεταλλικό χρώμα, ενώ το πάνω μέρος των πτερύγων και η ουρά έχουν μαύρο χρώμα. Η όλη άνω επιφάνεια, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την λευκή κάτω επιφάνεια. Άλλο σημαντικό διαγνωστικό στοιχείο είναι η ελαφρώς διχαλωτή ουρά, με τη διχάλα να μην είναι τόσο «βαθιά» όπως στο προηγούμενο είδος.

(Με πληροφορίες από τη Βικιπαίδεια)