Η μάχη του Καρβασαρά
Αντάριασε ο Καρβασαράς
βογκάει το Μακρυνόρος
καίγεται από κάθε του μεργιά
του Αγρινιού ο δρόμος.
Έφοδο κάνει ο ΕΛΑΣ το 2/39
ξεχύνεται απ” τα βουνά με οδηγό την ΠΕΕΑ.
Σταυραετοί “ναι του Θωμά
τ” Αρέθα παληκάρια που όρμησαν στ” αμπριά
ακράτητα λιοντάρια
[Φωτογραφία ανταρτών του 2/39 Συντάγματος του ΕΛΑΣ στην Αμφιλοχία, μετά τη Βάρκιζα, την ημέρα της παράδοσης των όπλων τους. Είναι όλοι τους Λευκαδίτες. Διακρίνονται, καθιστοί από αριστερά, οι συγχωριανοί μας Τάσος Μανωλίτσης (Χάρος) και Γιάννης Μανωλίτσης (Αστραπόγιαννος). Πηγή για τη φωτογραφία: Πανταζής Ν. Παπαδάτος, Ήρωες και Μάρτυρες της Λευκάδας, Αθήνα 1982, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».]
Έτσι τραγούδησε ο λαός μας τη μάχη του Καρβασαρά, όπως συνηθιζόταν να λέγεται ακόμη τότε η Αμφιλοχία. Μιας από τις μεγαλύτερες μάχες που έδωσε ο τακτικός ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) ενάντια στα γερμανικά στρατεύματα κατοχής των Ιταλών και των ντόπιων συνεργατών τους. Έτσι θυμάμαι να τη διηγούνται οι κάτοικοι του χωριού μου, δεκαετίες αργότερα, γεμάτοι περηφάνια για τη μεγάλη νίκη. Ένας από τους λόγους ήταν ότι στο 2/39 Σύνταγμα, που πήρε μέρος στη μάχη, βρισκόταν και πολλοί Λευκαδίτες με το θρυλικό καπετάνιο τους, τον Πάνο Γιαννούλη. Το 2/39 ανήκε τότε μαζί με τα Συντάγματα 24 και 3/40 στην 8η Μεραρχία Ηπείρου του ΕΛΑΣ, που οργάνωσε και έφερε με επιτυχία σε πέρας τη μεγάλη αυτή επιχείρηση. Η εκτέλεση της επιχείρησης για την κατάληψη της πόλης ανατέθηκε στην VII Ταξιαρχία, στη δύναμη της οποίας ανήκαν τα Συντάγματα 2/39 και 24ο, που είχε στρατιωτικό διοικητή τον Στάθη Αρέθα, μόνιμο ταγματάρχη πεζικού και καπετάνιο το Γιάννη Χατζηπαναγιώτη με το ψευδώνυμο Θωμάς. Με βάση τη Διαταγή Επιχειρήσεων, που έχει δημοσιευτεί στις σελίδες 366 – 368 του πρώτου τόμου του βιβλίου «Κείμενα της Εθνικής Αντίστασης», Αθήνα 1981, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», το ΙΙΙ Τάγμα του 2/39 Συντάγματος με τους τρεις λόχους του είχε την κύρια ευθύνη για την κατάληψη της πόλης της Αμφιλοχίας. Σύνθημα και παρασύνθημα της όλης επιχείρησης ήταν «φυσέκι στους φασίστες».
Δυο μέρες κράτησε η μάχη, που άρχισε σύμφωνα με το σχέδιο επιχείρησης στις 12 τα μεσάνυχτα στις 11 Ιούλη του 1944. Οι 1.400 περίπου Γερμανοί βρισκόταν σε ισχυρά οχυρωμένες θέσεις. Διέθεταν 4 πυροβόλα, βαρείς όλμους, μεγάλο αριθμό πολυβόλων και άφθονα πυρομαχικά. Μαζί τους και πολλοί ταγματασφαλίτες που καλούνταν να υπερασπιστούν τον όρκο τους, να υπακούσουν δηλαδή «απολύτως εις τας διαταγάς του ανώτατου αρχηγού του Γερμανικού Στρατού Αδόλφου Χίτλερ» και αν τους ανατεθούν υπηρεσίες να υπακούσουν «άνευ όρων εις διαταγάς των ανωτέρων» τους, των Γερμανών δηλαδή, και κάποιοι παρατρεχάμενοι εναπομείναντες Ιταλοί. Οι Γερμανοί είχαν στη μάχη αυτή μεγάλες απώλειες, 180 νεκρούς και 80 τραυματίες. Από τους ταγματασφαλίτες και τους Ιταλούς συνεργάτες των Γερμανών σκοτώθηκαν περίπου 80 και 60 αιχμαλωτίστηκαν. Στα χέρια του ΕΛΑΣ πέρασαν μεγάλες ποσότητες υλικών και πολεμοφοδίων. Οι ΕΛΑΣίτες που χάθηκαν στη μάχη ήταν 26, ενώ οι τραυματίες 54. Κατ” άλλους πάνω από 100 παλικάρια έπεσαν για τη λευτεριά. Ήταν όντως μια μεγάλη νικηφόρα μάχη.
Ο λαός της Λευκάδας, ο λαός της περιοχής -τα παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ Αμφιλοχίας, Δ. Στερεάς, Ηπείρου και Ιονίων Νήσων καθώς και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Απογόνων και Φίλων της ΕΑ και του ΔΣΕ- τιμούν και φέτος την 64η Επέτειο αυτής της μεγάλης μάχης του ΕΛΑΣ, διοργανώνοντας την Κυριακή 13 Ιούλη 2008, στην Αμφιλοχία, εκδήλωση – πολιτικό μνημόσυνο. Για να θυμόμαστε και να διαδασκόμαστε. Για να μην ξεχνάμε την ιστορία μας. Μια εκδήλωση που φέτος είναι αφιερωμένη στα 90 χρόνια από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, του κόμματος εκείνου που ήταν αιμοδότης, καθοδηγητής και μπροστάρης της Εθνικής Αντίστασης. Για τους Λευκαδίτες τα λεωφορεία για την εκδήλωση θα αναχωρήσουν από την παραλία της Λευκάδας, την Κυριακή 13 Ιούλη 2008, στις 8:00 το πρωί.
Ά… άκουσα και το εξής χθες σε ένα καφενείο του χωριού, ότι λέει οι Γερμανοί δεν μας ζήτησαν και πολλά πράγματα, να περάσουν λέει ήθελαν τότε από την Ελλάδα και ότι αν τους αφήναμε στην ησυχία τους θα αποφεύγαμε τον πόλεμο! Δυστυχώς εκεί μας έχουν φτάσει. Έτσι μας έχουν καταντήσει! Θα “πρεπε αλήθεια να ντρεπόμαστε γι” αυτό!
