Η Λευκάδα εκπληρώνει το χρέος της έναντι δύο λαϊκών αγωνιστών, των Αφών Γιαννούλη

Σύντομα τα αποκαλυπτήρια των προτομών Πάνου και Μήτρου Γιαννούλη – Άστοχη η κατεύθυνση που κοιτούν οι προτομές που θα πρέπει να επανεξεταστεί από τη δημοτική Αρχή

Η Λευκάδα εκπληρώνει, έστω και καθυστερημένα, το χρέος της έναντι δύο λαϊκών αγωνιστών, των αδελφών Πάνου και Μήτρου Γιαννούλη. Αναμένεται να γίνουν σύντομα τα αποκαλυπτήρια των προτομών τους που έχουν ήδη στηθεί στην πλατεία Πάνου Γιαννούλη της πόλης της Λευκάδας, στο σημείο που βρίσκεται η παλιά ΔΕΗ και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Δίπλα ακριβώς από το Ιερό της εκκλησίας, προς τη μεριά της παραλίας, βρίσκεται το σπίτι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν τα δύο αδέλφια. Έτσι «το διαλεχτό παληκάρι», σύμφωνα με τον αείμνηστο Γιατρό της Λευκάδας, τον Ξενοφώντα Γρηγόρη, που «είναι σήμερα και θα είναι για πάντα ο ήρωας της Λευκάδας…», θα βρει επιτέλους, μετά από 69 ολόκληρα χρόνια, τη θέση που του αξίζει. (Δες εδώ: Ο Ξενοφώντας Γρηγόρης μιλάει για τον ηρωικό καπετάνιο του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ Πάνο Γιαννούλη).

Τα αδέλφια Πάνος (αριστερά) και Μήτρος Γιαννούλης

Υλοποιείται έτσι η από της 20 Μάη του 2015 κατά πλειοψηφία απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Λευκάδας (1 κατά, Κώστας Γληγόρης, 2 λευκά Θανάσης Καββαδάς που κατέθεσε δική του πρόταση για πάρκο προτομών αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και Εύα Κατωπόδη) για την τοποθέτηση των προτομών των αδελφών Πάνου και Μήτρου Γιαννούλη στην προαναφερόμενη πλατεία, ύστερα από αίτημα του Ανδρέα Κατωπόδη (Ντελημάρη), συγγενή των δύο λαϊκών αγωνιστών, που με δική του δαπάνη φιλοτεχνήθηκαν επίσης οι προτομές. (Δες εδώ την υπ΄ αριθ. 112 του 2015 σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λευκάδας).

Με την απόφαση αυτή είχε οριστεί και μία τριμελής επιτροπή, απαρτιζόμενη από τον δημοτικό σύμβουλο κ. Χρ. Κατηφόρη, που είναι πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα, και δύο αρχιτέκτονες μηχανικούς του Δήμου που θα ορίζονταν από τον ίδιο τον Δήμαρχο για την ακριβή θέση της τοποθέτησης των προτομών. Δεν γνωρίζουμε τα ονόματα των αρχιτεκτόνων, αλλά κατά κοινή ομολογία αστόχησαν όσον αφορά στον γεωγραφικό προσανατολισμό των προτομών, που κοιτούν τα ντουβάρια της εκκλησίας, αντί στην αντίθετη κατεύθυνση, όπου είναι πέρασμα και διέρχεται ο περισσότερος κόσμος από το στενό κυρίως της οικίας των Ζαμπελίων για την ανατολική παραλία. Δεν έχουμε τίποτε με την εκκλησία, αλλά και η προτομή κάποιου ιερωμένου να ήταν στην αντίθετη κατεύθυνση θα είχε τοποθετηθεί.

Σε δήλωσή του ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Λαϊκή Συσπείρωση» Θωμάς Καββαδάς, που επισκέφτηκε κι αυτός λίγο αργότερα σήμερα το χώρο όπου έχουν στηθεί οι προτομές (δεν είχε μπορέσει να επικοινωνήσει ως τότε με τον Δήμαρχο Λευκάδας), μας είπε:

«Καλώ τον Δήμαρχο Λευκάδας να παρέμβει και να αλλάξει η κατεύθυνση των προτομών, ώστε να κοιτούν τον κόσμο, όπως αρμόζει σε λαϊκούς αγωνιστές, και όχι τους τοίχους.»

Το σπίτι όπου γεννήθηκαν και μεγάλωσαν τα δύο αδέλφια

Για άστοχη τοποθέτηση μας έκανε λόγο και ο κ. Άγγελος Κατωπόδης (Ντελημάρης), συγγενής των δύο αγωνιστών, που συναντήσαμε τυχαία στην πλατεία και μας υπέδειξε επίσης το πατρικό τους σπίτι.

Από την πλευρά μας κάνουμε και εμείς έκκληση προς τη Δημοτική Αρχή να ξαναδεί το θέμα. Δεν θα ήταν δύσκολο ακόμη και τώρα η επανατοποθέτηση προς τη σωστή κατεύθυνση των προτομών. Για προτομές πάνω σε μια μαρμάρινη στήλη πρόκειται… κι όχι για ανδριάντες ώστε να χρειάζονται εκτεταμένες εργασίες.

Γεννήθηκε στη Λευκάδα. Ήταν από τους πρώτους που εντάχτηκε στο ΕΑΜ της πόλης. Τα τέλη Οκτωβρίου μεταφέροντας μια γραφομηχανή έπεσε σε ενέδρα των Ιταλών και στη συμπλοκή που ακολούθησε σκότωσε δυο Ιταλούς. Τον Σεπτέμβρη του 1943 όταν δημιουργήθηκε η πρώτη ομάδα του μόνιμου ΕΛΑΣ στη Λευκάδα αποτελούμενη από 52 άτομα ήταν ο Καπετάνιος της. Πέρασε στο Ξηρόμερο και σχηματίστηκε το ανεξάρτητο Τάγμα Λευκάδας του ΕΛΑΣ. Αργότερα εντάχτηκε στο 2/39 Σύνταγμα και ήταν Καπετάνιος του 1ου Λόχου του ΙΙΙ Τάγματος. Διακρίθηκε σε πολλές μάχες και ιδιαίτερα στη Μάχη της Αμφιλοχίας στις 10 και 11 Ιούλη του 1944. Αξιόλογη ήταν η δράση του το Δεκέμβρη του 1944 στις μάχες με τους Ζερβικούς στην Ήπειρο.

Ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ και του Αρχηγείου Ξηρομέρου-Λευκάδας του ΔΣΕ Πάνος Γιαννούλης

Μετά τη Βάρκιζα αναγκάστηκε να βγει στην παρανομία και το καλοκαίρι του 1946 σχημάτισε ομάδα από Λευκαδίτες που εξοπλίστηκαν και μάχονταν στο Τμήμα του Δημοκρατικού Στρατού στη Λευκάδα. Τον Ιούνιο του 1947 η ομάδα αυτή (12-14 άτομα) στην προσπάθειά τους να φύγουν από τη Λευκάδα και να περάσουν στην Ήπειρο για να ενωθούν με το Δημοκρατικό Στρατό έπεσαν σε ενέδρα 300 παρακρατικών και χωροφυλάκων και εξοντώθηκαν. Ο Γιαννούλης έπεσε στη θάλασσα για να ξεφύγει. Δεν τα κατάφερε και πνίγηκε. Τα κεφάλια των άλλων τα έφεραν στη Λευκάδα οι κανίβαλοι και τα κρέμασαν στη μέση της πλατείας της πόλης. Το όνομα του Γιαννούλη έχει περάσει στους θρύλους του Λευκαδίτικου λαού.

Γεννήθηκε στη Λευκάδα. Οργανώθηκε στο ΕΑΜ Νέων στο Γυμνάσιο Λευκάδας από το καλοκαίρι του 1942. Εντάχτηκε στην ΕΠΟΝ το Φλεβάρη του 1943. Πιάστηκε από τους Ιταλούς και κρατήθηκε αρκετούς μήνες στις φυλακές Λευκάδας. Δραπέτευσε κι εντάχτηκε αμέσως στον ΕΛΑΣ. Έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες. Σκοτώθηκε το 1944 σε εμφύλια συμπλοκή στο Νυδρί Λευκάδας.

Το περιστατικό περιγράφεται από τον Γιώργο Λογοθέτη (αδημοσίευτο χειρόγραφο) ως εξής: Τον Φλεβάρη του 1944 ομάδα του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Πάνο Γιαννούλη, αδελφό του Μήτρου, στην οποία ανήκε κι αυτός, βρισκόταν στο Νυδρί. Εκεί δημιουργήθηκε μια παρεξήγηση με Ράλληδες της περιοχής. Ο Μήτρος, μαζί με έναν άλλο ανταρτοεπονίτη, έφυγαν για αποστολή στα Χαραδιάτικα. Στο δρόμο όμως χωρίς κανένα επεισόδιο δέχτηκαν δολοφονικά πυρά και έπεσαν νεκροί και οι δύο.

Ο αντάρτης του ΕΛΑΣ Μήτρος Γιαννούλης (αδελφός του Πάνου Γιαννούλη)

Ο Τάσος Γιάννη Κονιδάρης (συγγενής ενός εκ των «Οπλαρχηγών» της Δεξιάς (Ε.Ο.Ν.Ν. – Ένοπλες Ομάδες Νοτίου Νήσου) της εποχής εκείνης) γράφει στο βιβλίο του «Η Λευκάδα στη σκιά του εμφυλίου πολέμου 1943-1947» (Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 1984) για το περιστατικό του θανάσιμου τραυματισμού του Μήτρου Γιαννούλη:

«… Το ντουφέκι άρχισε γύρω στο μεταμεσήμερο· η ομάδα του ΕΛΑΣ που κινήθηκε Νυδρί-Βλυχό αποτελούμενη από μονιμοελασίτες με επικεφαλής τον Μήτρο Γιαννούλη, πλησίαζε το ποτάμι, κάνοντας παράλληλα και ένα είδος ανίχνευσης εδάφους, όπου ξαφνικά έπεσε πάνω στον ίδιο τον Χρήστο Καλατζή πλαισιωμένο μόνο από τον εικοσάχρονο ανεψιό του Γεράσιμο Καλατζή. Τη στιγμή τούτη παίχτηκε και η έκβαση της μάχης ή καλλίτερα τούτου του κλεφτοπόλεμου. Ο ψυχωμένος αντάρτης του ΕΛΑΣ Αντρούτσος (σ. συγγραφέα: ψευδώνυμο του μονιμοελασίτη αντάρτη Βασιλάκη από το Ξηρόμερο) έπεσε πρόσωπο με πρόσωπο με τον Οπλαρχηγό· μη γνωρίζοντας ποιον έχει απέναντί του -μπορούσε να ήταν άντρας του ντόπιου ΕΛΑΣ-, μολονότι πρόλαβε από πλεονεκτική θέση και έθεσε τον Καλατζή κάτω από τον άμεσο έλεγχο του όπλου του, καθυστέρησε ελάχιστα σε ερωτήσεις και απειλές· και μάλλον η σιγουριά της πλεονεκτικής του θέσης ανέστειλε για λίγο την αποφασιστικότητα του άντρα· αυτό ήταν όλο. Κάποιος από το μετερίζι απέναντι τον άφησε στον τόπο. Στο πέσιμο του Αντρούτσου βγαίνει μπροστά με θάρρητα ο Μήτρος Γιαννούλης, αδελφός του καπετάνιου· η συμπλοκή γενικεύτηκε. Ο Μήτρος με την ορμή που τον διέκρινε άφησε τον εαυτό του ακάλυπτο· τραυματίζεται θανάσιμα και πέφτει.» (Όπως αναφέρει πιο κάτω ο ίδιος ο συγγραφέας υπέκυψε λίγο αργότερα στο καΐκι που τον μετέφερε στην πόλη).