H πτώχευση της Ελλάδος του 1893 (Μέρος 4ον)
Ο Ιωάννης Α. Βαλαωρίτης, μετέπειτα Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας (1911-2014)(Ι.Α./Ε.Τ.Ε., Φωτ. Αρχείο)
Του Θεόδωρου Αραβανή
Ο Μετέπειτα Διοικητής της Εθνικής Τραπέζης (1911-1914) Ιωάννης Βαλαωρίτης (1855-1914) σημείωνε στα γραφόμενά του την εποχή της πτώχευσης. «Ίσως τα εξωτερικά δάνεια όπως υποστηρίζει ο εγχώριος πολιτικός που ήτο εμπνευστής αυτής της πολιτικής, συνεισέφεραν στην επιτάχυνση της υλικής ανάπτυξης της Ελλάδος, ενώ παράλληλα χρησίμευσαν εν μέρει στην κατασκευή δρόμων… Θα ήτο όμως πρωτιμότερον να βαδίζαμεν προς την πρόοδον με έναν πιο αργό ρυθμό αποφεύγοντας έτσι την κρίσην, την καταισχύνη της αποτυχίας του κράτους και το βάρος της υπηρεσίας των δανείων αυτών που εμπόδισε την ανάπτυξη και βάρυνε την αγορά….».
Και άλλος νομισματολόγος σχολιαστής σημειώνει:
«Ή ούτως ή άλλως, το γεγονός της εξωτερικής πτωχεύσεως είναι τρανή απόδειξις της θεωρίας καθ΄ ήν: δυνατόν χώρα τις να διατελή επί μακρόν εν παθητικότητι προς το εξωτερικόν και ότι αν μη δια της ενισχύσεως της παραγωγής γίνη ικανή να ανακτήση το διεθνές ισοζύγιον αυτής, μοιραίως θέλει χρεωκοπήσει όταν σημάνει η ώρα καθ΄ ήν στειρεύει η πηγή της πίστεως…».
Ο τότε οικονομολόγος και Βουλευτής επαρχίας Άρτης Κωνσταντίνος Καραπάνος (πρώην τραπεζίτης) και σύμβουλος του Χαρ. Τρικούπη έγραφε: «Οι προϋπολογισμοί είχαν μεθοδευθεί με τρόπο που να δημιουργούν φρούδες ελπίδες επιζήμιες για τους δανειστάς, αφού οι προβλέψεις των εσόδων απείχαν πολύ από τα πραγματοποιηθέντα… Απατώμεθα ημείς και οι δανείζοντες ημάς αυτούς, ελπίζοντες και πιστεύοντες τα όσα αναγράφει ο προϋπολογισμός, τα οποία οδηγούν στην εξωτερική και εσωτερική χρεωκοπία».
Και ο οικονομολόγος καθηγητής της Οικονομίας Ιωάννης Ζωγράφος και βουλευτής αναφέρει: «Οι επικρατήσαντες εν τη διοικήσει της χώρας κατά και πρό της πτωχεύσεως δεκαετίαν δια λογιστικών τεχνασμάτων εκάλυπτον και ημφισβήτουν μέχρι της παραμονής της πτωχεύσεως δίκην δολίων επιχειρηματιών, την αληθή κατάστασιν των πραγμάτων, και τους από το 1883 προλέγοντες δημοσίαν την πτώχευσιν απεκάλουν προδότας, παραπονούμενοι αυτοί ούτοι (οι δόλιοι) επί το πατριωτικότερον ότι οι λέγοντες την αλήθειαν εν δημοσίαις συζητήσεσιν έβλαπτον».
Ο Ιωάννης Ζωγράφος είχε γράψει το 1886 ότι καλυτέρα λύση ήταν η μερικώς αναστολή εξυπηρέτησις του χρέους, σε συνδυασμό με περικοπάς δαπανών και επιβολή φόρου στες προσόδους κεφαλαίου, παρά η συνέχιση του δανεισμού. (Σημείωση: πάνω από 120 χρόνια μετά ο φόρος στις προσόδους κεφαλαίου εν Ελλάδι του 21ου αιώνα απερρίπτετο στο πύρ το εξώτερον ως φόρος και ή φορολόγηση του κεφαλαιακού τζόγου αναβάλλετο επίμονα την εποχή της εν Ελλάδι νομισματικής, χρηματιστηριακής κεφαλαιακής, φενάκης 1996-2008).
Από το 1886 ακόμα (πολύ νωρίς προ της πτωχεύσεως) εσυζητείτο ακόμα η μετατροπή των εξωτερικών δανείων σε εσωτερικά, δηλαδή η πληρωμή των με υποτιμημένο νόμισμα (δραχμή), την εποχή ακόμα της αναγκαστικής κυκλοφορίας την δεκαετία του 1880, και ακόμα εσυζητείτο και ο προληπτικός συμβιβασμός μέχρι την πληρωμή του ημίσεως του χρέους από τον προϋπολογισμό και τον διακανονισμό μέσω επιμήκυνσης του υπολοίπου μισού χρέους για 50 ή 60 έτη.
Ο Αθανάσιος Ευταξίας βουλευτής Λοκρίδος (αδελφός του μετέπειτα Διοικητή της Εθνικής τραπέζης Ιωάννη Ευταξία ο οποίος παύθηκε από διοικητής της ΕΤΕ από τον Ελευθεριο Βενιζέλο το 1911) δεν ήθελε να ακούσει λέξη για παύση πληρωμών και για την λέξη «χρεωκοπία» και φιλονικούσε με τον Κωνσταντίνονο Καραπάνο που διέβλεπε την επερχόμενη χρεωκοπία αλλά και με τον Βουλευτή Μαντινείας Κωνσταντίνο Κωνσταντινόπουλο που υποστήριζε την μονομερή αναστολή των πληρωμών εκ μέρους της Ελλάδος. (Από το 1893 ως τις μέρες μας 2009, 2010 οι λέξεις «χρεωκοπία», «επιμήκυνση χρέους», «υποτίμηση» είναι σταθερή αξία και παράμετρος του Ελληνικού οικονομολογικού λεξιλογίου και της πολιτικής διαχείρισης της χώρας).
Αναφέρθηκε δε στο κοινοβούλιο της δεκαετίας του 1880 ακόμα και το αληθές-πραγματικό ιστορικό ιατρικό προηγούμενο που αφορούσε την δημόσια υγιεινή στα χρόνια του Ναυτικού αποκλεισμού του Πειραιά (λιμάνι της Μουνιχίας τότε) από τους Αγγλογάλους τα έτη 1853-1857 για να πιθαναγκαστεί το Οθωνικό Βασίλειο να μην βγει στον Κριμαϊκό (Ρωσοτουρκικό ουσιαστικά ) πόλεμο στο πλευρό της Ρωσίας. Τότε το Μάιο του 1854 λοιπόν στο Στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών (σημερινό κτίριο Βάιλερ στου Μακρυγιάννη) διεγνώσθει σε πυρετώδη Γάλλο ναύτη το σύμπτωμα της ασθένειας της πανώλης (δονάκιο της χολέρας). Ο αρχίατρος του στρατιωτικού νοσοκομείου Γερμανός Σράιμπερ με τον επιμελητή Έλληνα ιατρό Πετσάλη κατέβηκαν ιππευσί στον Πειραιά (Μουνιχία) και ειδοποίησαν για το περιστατικό και τους κινδύνους εξάπλωσης τον Γάλλο Ναύαρχο επικεφαλής της μοίρας του Αγγλογαλικού στόλου που διενεργούσε τον ναυτικό αποκλεισμό του λιμανιού και της Αττικής γενικά. Ο Γάλλος ναύαρχος δεν έδωσε σημασία και τους απέπεμψε, μια και για αυτόν προηγείτο το καθήκον του ναυτικού αποκλεισμού. Το αποτέλεσμα ήτο η πανώλη να εξαπλωθεί και να φτάσει στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο του ίδιου έτους, με αποτέλεσμα την γενική επιδημία χολέρας και τον βασανιστικό θάνατο 6.000 κατοίκων μόνο στην Αθήνα (χώρια στον Πειραιά και στα πληρώματα του αποκλεισμού) το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 1854 από την επιδημία, και όλα αυτά σε συνολικό πληθυσμό 26.000 κατοίκων στη Οθωνική Αθήνα τότε. Ακόμα και αυτό το συμβάν αναφέρθηκε από τους οικονομολόγους της εποχής ως ένα χειροπιαστό παράδειγμα για το που μπορούσε να οδηγήσει η απεμπόληση των τότε επιστημονικών οικονομολογικών δεδομένων για την πρόληψιν και αντιμετώπιση του επερχόμενου χρεοστασίου της Ελλάδος, στο όνομα μιας πολιτικής και πολιτικάντικης διαχείρισης των οικονομικών του μικρού τότε Βασιλείου που ονομάζετο Ελλάς.
Είναι το ίδιο επαναλαμβανόμενο συμβάν 115-120 χρόνια μετά (1998-2010) όταν στο όνομα μιας υπερφίαλης (ή σκόπιμης;;;) πολιτικής διαχείρισης της Ελλάδος, η πολιτική τάξις της χώρας (δηλαδή το εσνάφι των επαγγελματιών της πολιτικής διαχείρισης της χώρας), υιοθέτησε ένα «μέγεθος» (το ευρώ) ως επίσημη νομισματική βάση (γενικό ισοδύναμο ) και σε ισοτιμία κατ΄ ευθείαν αναλογικά υπερφίαλη (ή σκόπιμη;;;) για μια μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα της εποχής του 1998-2010, που επειδή μπήκε στο ευρώ «έπαψε απότομα να είναι μικρή», κατά την πολιτική ηγεσία της εποχής.!!!!
Αυτοί ούτοι (οι υπερφίαλοι) παρεπονούντο επί το πατριωτικότερον ότι: οι λέγοντες την αλήθεια εν δημοσίαις συζητήσεσιν έβλαπτον και μετά από 115-120 χρόνια.
(Συνεχίζεται)
Στοιχεία ελήφθησαν από:
-Ανδρεάδης Ανδρέας: Μελέται.
-Βαλαωρίτης Αρ. Ιωάννης.: Η Ιστορία της ΕΤΕ.
-Τάσος Βουρνάς: Η Ελληνική ιστορία.
-Δερτιλής: Ιστορία του Ελληνικού κράτους.
-Θανάσης Καλαφάτης: Διάφορα μελετήματα και άρθρα για την πτώχευση του 1893.
-Ευάγγελος Χεκίμογλου.: Διάφορα κείμενα του για πτώχευση του 1893.
-Διάφορα συγγράμματα και άρθρα από περιοδικά και εφημερίδες της εποχής.
