Λευκαδίτικες εφημερίδες πριν το 1940 που σώζονται στα ΓΑΚ-Αρχεία Ν. Λευκάδας (Μέρος πρώτο)
Του Γιάννη Θεριανού
Μια μικρή αναφορά στον Λευκαδίτικο τύπο με την σύντομη παρουσίαση μερικών τοπικών εφημερίδων που βρίσκονται στα ΓΑΚ-Αρχεία Ν. Λευκάδας και κυκλοφόρησαν πριν από το 1940.
Η «ΝΕΟΛΑΙΑ» είναι η πιο παλιά σωζόμενη τοπική εφημερίδα στα ΓΑΚ-Αρχεία Ν. Λευκάδας. Πρόκειται για μια χειρόγραφη εφημερίδα που το πρώτο της φύλλο κυκλοφόρησε στις 21 Μαΐου του 1849, με υπεύθυνο συντάκτη τον Αντώνιο Θερμό. Η εφημερίδα διανέμονταν δωρεάν, όπως αναγράφεται στο πάνω δεξιό μέρος ενώ πάνω αριστερά διαβάζουμε επίσης ότι «εκδίδεται αορίστως».
Η εφημερίδα «ΛΕΥΚΑΣ» εκδίδονταν «Άπαξ της Εβδομάδος». Το πρώτο φύλλο της κυκλοφόρησε στις 17 Φεβρουαρίου του 18661.
O «ΠΗΓΑΣΟΣ» κυκλοφορούσε ως «Εφημερίς Πολιτική και Φιλολογική» κάθε εβδομάδα από το έτος 1883. Εκδότης και διευθυντής ήταν ο Π. Κοντογούρης.
Η «ΚΛΕΙΩ» κυκλοφόρησε το έτος 1898 ως «Εφημερίς Κοινωνική Πολιτική Φιλολογική Δικαστική και Ανεξάρτητος». Συντάκτης και Διευθυντής ήταν Ε. Θ. Βερροιώτης ενώ Διευθυντής του τυπογραφείου ήταν ο Αθανάσιος Σ. Τρωϊανός.
Ο «ΦΡΟΥΡΟΣ» κυκλοφόρησε το έτος 1899 ως «Εφημερίς Εβδομαδιαία Κοινωνική και Ανεξάρτητος». Συντάκτης και Διευθυντής ήταν ο Ιωάννης Γ. Καρύδης.
Η «ΩΡΑ» κυκλοφόρησε το 1901. Διευθυντής ήταν ο Π. Κτενάς, Δικηγόρος.
Ο «ΣΑΤΥΡΟΣ» ήταν μία έμμετρη σατιρική εφημερίδα. Βγήκε στα 1903 και ήταν μια μικρογραφία του «Ρωμηού» του Γ. Σουρή. Συντάκτης της εφημερίδας ήταν ο Στάθης Αδάμ2. Επάνω δεξιά έγραφε: «Το μέρος που εκδίδεται το φύλλο του «Σατύρου» είν΄ η Λευκάς. Γερμανικά: Ιθάκη του Ομήρου».
Η «ΝΕΜΕΣΙΣ» ήταν καθημερινή εφημερίδα που κυκλοφόρησε το 1901. Εκδότης, Συντάκτης και Διευθυντής ήταν ο Αθανάσιος Σ. Τρωϊανός. Διανέμονταν δωρεάν «εις τους κ.κ. δικηγόρους, δικασ. κλητήρας και Συμβολαιογράφους».
Το «ΦΩΣ» κυκλοφόρησε ως «Εφημερίς Κοινωνική και Γελοιογραφική» το έτος 1902. Πάνω δεξιά έγραφε «Πας γαρ ο ο φαύλα πράσσων μισεί το «Φως»». Συντάκτης ήταν ο Κ . Χόρτης.
Η «ΒΡΟΝΤΗ» ήταν εβδομαδιαία εφημερίδα που κυκλοφόρησε το έτος 1903. Διευθυντής ήταν Αριστοτέλης Αραβανής.
Ο «ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ» κυκλοφόρησε το 1903 ως «Μετοχική Εφημερίς Πολιτικοσατηρική Εβδομαδιαία». Διευθυντής ήταν ο Π.Θ.Κ. (Παναγιώτης Κουνιάκης).
H «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» κυκλοφόρησε το έτος 1908 ως «Εφημερίς Ανεξάρτητος Εβδομαδιαία». Διευθυντής ήταν ο Θωμάς Μπάλτσας.
(Συνεχίζεται)
__________________________________
1Πανταζής Κοντομίχης, Ο τύπος της Λευκάδας (1800-1987), σελ. 57, Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2003
2ό.π. σελ. 97
Η αναφορά τούτη στον τύπο της Λευκάδος πρίν το 1940- φτάνει ακόμα και σε χειρόγραφη έκδοση, είναι ενδεικτιή της ύπαρξης και της διάρκειας για κάποια χρόνια όχι μόνιμα του επικοινωνιακού μέσου πληροφόρησης και σύγχυσης μαζί, υπό την μορφή εφημερίδας όπως όλο τον εικοστό αιώνα διαδόθηκε.
Μπορούσαν κάποιοι ερευνητές και με αφορμή την εδώ ωραία παρουσία ως έναυσμα, να ασχοληθούν με τις εφημερίδες τα περιοδικά ,όποια τέτοια, στην Ελλάδα των ετών της πτώχευσης 1893 και επακολούθου χρεωκοπίας 1898 και μέχρι το 1910-1911 όταν και για πρώτη φορά, η τότε Ελλάδα είδε για πρώτη φορά σημάδια ανάκαμψης οικονομικής και πλεονασματικό πραγματικό κρατικό προ’υ’πολογισμό.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα θα ήταν μια αναφορά για τα έτη 1901 -1910 όταν τα οικονομικόκοινωνικά μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της χρεωκοπίας – και μετά τον συμβιβασμό με τους δανειστές το 1898- και για την τότε εποχή αλλά και με τα σημερινά δεδομένα ήταν άπό βαρύτατα έως άγρια . Και μάλλον πολύ σκληρότερα από όσα-φορολογικόοικονομικά μέτρα έχουν λειφθεί στις μέρες μας και μετά το 1910 και την ύπαρξη των μνημονίων.
Και η σημερινή κατάσταση στον τύπο- εφημερίδες ιδιαίτερα- και μετά την αναστολή έκδοσης της παραδοσιακότερης εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ- και ίσως και άλλων φύλλουν της εκδοτικής αυτής επιχείρησης- με συνέχεια έκδοσης κοντά 90-100 χρόνια αλλά αδιάλειπτα μεταπολεμικά ΄, δείχνει και το μέγεθος και βάθος της οικονομικής σπειροειδούς ύφεσης που διέρχεται η χώρα. Και που η ύφεση αυτή πλέον έχει προσλάβει μακροχρόνια χαρακτηριστικά που υπερβαίνουν σε δυναμική ακόμη και την δυνατότητα της διαχείρισης σε μεσοχρόνιο πολιτικό κύκλο που υπόσχονται οι ανά τετραετία εκλογές για την συγκρότηση του εκάστοτε κυβερνητικού διαχειριστικού σχήματος με εφαρμογή κυλιόμενων μεσοχρόνιων (3-6 χρόνια) Σχέδιων διαχείρησης του οικονομικού και κοινωνικού της χώρας.
Και όταν ένα φαινόμενο επιμένει και αποκτά μακροχρόνια χαρακτηριστικά ( πλέον των 6-7 χρόνων) εφ όσον δεν μπόρεσε να αναχαιτιστεί τουλάχιστον στο μεσοχρόνιο διάστημα τότε , πρέπει να περιμένουμε και την παγιοοποίηση ενός πυρήνα των υφεσιακών χαρακτηριστικών, που θα διαρκέσουν για αρκετά χρόνια – σαν σκληρή και δύσκολα για να αντιμετωπιστεί ποσοτική διάσταση, η οποία αφού έλαβε τα χαρακτηριστικά της κρίσιμης μάζας αρχικά επί της οποίας δομήθηκε η ύφεση, θα παραμείνει για χρόνια αμετάβλητη , μέχρι γεννεαλογικά να μετασχηματιστεί σε βάθος χρόνου.Και να αποτελέσει έναν άλλον πυρήνα προοδευτικά επί του οποίου θα δομούνται νέες κουλτούρες διαχείρησης και αντιμετώπισης του οικονομικού και κοινωνικού στοιχείου.
Ο συμβολισμός της θεσμοθέτησης της μόνιμης ( όχι έκτακτης που ήταν ως τώρα θεσμικά) φορολόγησης των ακινήτων και η διακηρυχθεία επερχόμενη των χωραφιών ως το 2031, δηλαδή μισή γεννεά (2016-2031), η μετασχηματιστική του θεσμικού εργασιακού τοπίου σε μορφές απασχολισημότητας, η αφαίρεση πόρων από τον τριτογενή κλάδο της οικονομίας συνολικά ( ακόμα δεν υπάρχουν πόροι νέοι για να΄μεθοδευτεί η κατεύθυνσή των,αλλά είναι σίγουρο ότι δεν θα επαναδιογκώσουν τον τριτογενή τομέα αν υπάρξουν νέοι πόροι), η μετανάστευση των δυνάμει νέων επαγγελματικών της χώρας του τριτογενούς τομέα, η αδυνατότητα της χώρας να υποστηρίξει χωρίς ελλείματα την μεταβατική διάσταση της κοινωνικής ασφάλισης ( δηλαδή την γεννεαλογική συνέχεια του σασφαλιστικού συστήματος)…..όλα τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα – όχι προφητεία- ότι η αλλαγή νοοτροπιών για τους προσδιορισμούς των δεικτών που θα καθορίζουν τα κριτήρια της όποιας υποφερτής ευημερίας της χώρας για τα επόμενα αρκετά χρόνια θα αλλάξουν.
Και μαζί κάτω απ τα νέα μεγέθη αυτών των δεικτών, θα αλλάξουν και οι ιδέες των πολιτών σε όρους κοινωνικούς και άρα ανθρώπων σε όρους ατομικούς.
Οι ίδιοι οι άνθρωποι θα πρέπει δηλαδή και ως άτομα και ως πολίτες να αναγκαστούν να αναστοχάζονται να αναθεωρούν και να αναδέχονται την αλλοίωση και των όσων βεβαιοτήτων και χαρακτηριστικών αυτοπροσδιορισμού των , που είχαν δομηθεί ως τώρα.
Θα είναι , ήταν πάντα, αυτή η ανάγκη αναδοχής και εκ νέου καθορισμός κριτηρίων αυτοπροσδιορισμού, μια συμβολιστική κατάδειξη της κατ ευθείαν σχέσης σύνδεσης του συνολικού και κοινωνικού ως ολότητα με το ατομικό και προσωπικό.
Απλά τώρα θα διαβάζεται απ την πλευρά που γίνεται κατανοήσιμο,ενώ χρόνια ( και λόγω της μεταπολεμικής αναπτυξιακής εμπειρίας ) η σύνδεση του συλλογικού κοινωνικού με το ατομικό παραπεμπόνταν και στις δυνατότηες ελιγμού του κάθε ατομικού , για να αποφεύγει το συνολικό. Και εδώ εδράζεται η συνολική σπατάλη πόρων σε ποσοτικό επίπεδο χρόνια ολόκληρα στην μεταπολεμική και μεταπολιτευτική Ελλάδα.
Η άποψη του Έλληνα παλαιότερα συνήγορου του Ευρωπαίου πολίτη ,’ότι: Στην Ελλάδα έχωμε περισσότερη δημοκρατία από δικαιοσύνη,ενώ στις Ευρωπα’ι΄κές χώρες έχουν περισσότερη δικαιοσύνη και λιγότερη δημοκρατία, δεν θα πρέπει να περνά απαρατήρητη.