Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς

Τα τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα διάφοροι σύλλογοι και στον τόπο μας αλλά και αλλού, έχουν καθιερώσει την πρωτομαγιά σαν ημέρα των λουλουδιών και της υπαίθρου. Διοργανώνουν εκδρομές αλλά και άλλες εκδηλώσεις θρησκευτικού περιεχομένου. Πχ Πολιτιστικός Σύλλογος Πλατυστόμων (πρωτομαγιά στην κόκκινη εκκλησιά, με όρθρο-αρχιερατική θεία λειτουργία – αγιασμός – εμφάνιση χορευτικών συγκροτημάτων). Επίσης ο Σύλλογος επαγγελματιών και προστασίας περιβάλλοντος Νικιάνας διοργανώνει πεζοπορία στους σκάρους και στην συνέχεια κεράσματα, μεζεδάκια και άλλα πολλά…..

Ανοίγοντας την Βικιπαίδεια διαβάζει κανείς τα παρακάτω:

«Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μαΐου, η οποία είναι μέρα αργίας (η Πρωτομαγιά, για το εργατικό κίνημα είναι απεργία) για πολλές χώρες του κόσμου. Τις περισσότερες φορές η Πρωτομαγιά είναι συνώνυμη με την Παγκόσμια Μέρα των Εργατών (Εργατική Πρωτομαγιά), την ημέρα δηλαδή που τιμώνται οι αγώνες του εργατικού κινήματος. Ο εορτασμός όμως της Πρωτομαγιάς, έχει τις ρίζες του στις παγανιστικές εορτές του παρελθόντος. Πολλά από τα αρχαία έθιμα έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα. Η σημασία της ημέρας της Πρωτομαγιάς για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.

Οι πρώτοι εορτασμοί της Πρωτομαγιάς ξεκίνησαν στην προ-χριστιανική Ευρώπη με γιορτές όπως το κέλτικο Μπελτέιν και την εωσφορική γιορτή της Νύχτας του Walpurgis στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη και γίνονται μέχρι σήμερα. Με τον εκχριστιανισμό όμως της Ευρώπης, πολλές από αυτές τις γιορτές είτε απαγορεύτηκαν, είτε έλαβαν χριστιανικό χαρακτήρα. Έτσι, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχασε το θρησκευτικό του νόημα. Σήμερα, σε πολλές περιοχές της Ευρώπης επιβιώνουν έθιμα αυτής της εποχής όπως ο χορός γύρω από το Γαϊτανάκι. Σήμερα πολλές νεο-παγανιστικές ομάδες προσπαθούν να αναβιώσουν ανάλογα αρχαία έθιμα της Πρωτομαγιάς.»

Από τα πρώτα χρόνια της καθιέρωσης της Εργατικής Πρωτομαγιάς οι αστικές κυβερνήσεις για να αλλοιώσουν το περιεχόμενό της, προσπάθησαν να «στείλουν» τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα στις ..εξοχές και τα λουλούδια.

Ήθελαν να ξεχάσει ο κόσμος της δουλειάς, το τι είναι και τι συμβολίζει η Πρωτομαγιά.

Ήθελαν την 1η Μάη γιορτή των λουλουδιών και όχι μέρα διεκδίκησης της Παγκόσμιας εργατιάς.

Από μέρα απεργίας την έκαναν ημέρα αργίας για.. εκδρομές. Καλύτερα να «ξεκουραστούν» παρά να διεκδικούν. Στην μητρόπολη του καπιταλισμού την Αμερική την μετέφεραν από την 1η Μάη τον Σεπτέμβρη…

Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ή Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών είναι ετήσια γιορτή με παγκόσμιο χαρακτήρα των ανθρώπων της μισθωτής εργασίας, των εργατών, οι οποίοι με συγκεντρώσεις και πορείες, βρίσκουν κάθε πρώτη του Μάη την ευκαιρία να προβάλουν τα κοινωνικά και οικονομικά τους αιτήματα και επιτεύγματα και να καθορίσουν το διεκδικητικό τους πλαίσιο για το μέλλον.  Η Πρωτομαγιά, ως εργατική γιορτή και παγκόσμια ημέρα των εργατών, καθιερώθηκε στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης (Σοσιαλιστικής) Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886, όταν η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά των διαδηλωτών-εργατών που διεκδικούσαν οκτάωρη εργασία και καλύτερες συνθήκες δουλειάς.

Η πρώτη ελληνική κινητοποίηση για την Εργατική Πρωτομαγιά πραγματοποιήθηκε το 1893 από τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. Περίπου 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και διαδήλωσαν υπέρ της οκτάωρης εργασίας, της καθιέρωσης της Κυριακής ως αργίας και της κρατικής ασφάλισης για τα θύματα εργατικών ατυχημάτων.

Δύο είναι όμως οι μεγάλοι σταθμοί της πρωτομαγιάς στη χώρα μας. Ο ΜΑΗΣ του 1936 στη Θεσσαλονίκη και η Πρωτομαγιά του 1944.

Σαράντα χιλιάδες περίπου καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Ξάνθης, της Δράμας και της Καβάλας συμμετείχαν σε απεργία την Πρωτομαγιά του 1936 ζητώντας την εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης. Σε απεργία αλληλεγγύης είχαν κατέβει και οι αυτοκινητιστές, οι οποίοι είχαν στήσει οδοφράγματα στην Εγνατία οδό.

Στις 9 Μαΐου οι χωροφύλακες άρχισαν επιθέσεις στις συγκεντρώσεις των απεργών χτυπώντας «στο ψαχνό». Πρώτος έπεσε νεκρός ο Τάσος Τούσης και ακολούθησαν άλλοι τέσσερις. Αντί για σημαίες οι απεργοί ύψωναν μαντίλια βουτηγμένα στο αίμα φωνάζοντας: «Κάτω οι δολοφόνοι, να φύγει η κυβέρνηση Μεταξά». Λίγο πιο πέρα οι χωροφύλακες πυροβολούν άοπλο πλήθος. Απολογισμός: 20 νεκροί και 300 τραυματίες. Το απόγευμα γίνεται νέα διαδήλωση και τη νύχτα η κυβέρνηση Μεταξά στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις από τη Λάρισα και τέσσερα αντιτορπιλικά.

Την επόμενη ημέρα η κηδεία των θυμάτων είναι πραγματικός παλλαϊκός ξεσηκωμός, αφού στο νεκροταφείο συγκεντρώθηκαν 150.000 άνθρωποι. Στις 11 Μαΐου κηρύσσονται απεργίες διαμαρτυρίας σε πολλές πόλεις της χώρας και στις 13 Μαΐου πανελλαδική απεργία.

Την Πρωτομαγιά του 1944 οι Γερμανοί κατακτητές εκτέλεσαν 200 Έλληνες κομμουνιστές (τους είχε παραδώσει το καθεστώς των δοσίλογων της κατοχής φυλακισμένους στους καταχτητές) στο σκοπευτήριο της Καισαριανής σε αντίποινα για το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού και των τριών συνοδών του στους Μολάους.

Ανάμεσα στους 200 εκτελεσμένους δυο συντοπίτες μας Λευκαδίτες, ο Κώστας Γιαμαλάκης και ο Βασίλης Φίλιππας (Τάμπανος).

Όλα τα παραπάνω είναι άγνωστα, μιας και φρόντισαν να μην διδάσκονται στα Σχολεία.

Θα τα ακούσουν όμως στις Πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις, αν έρθουν.

Γι’ αυτό φροντίζουν την ημέρα εκείνη η νεολαία να πάρει τα βουνά….

Στην σημερινή κατάσταση της χώρας και του λαού, αυτά που ζούμε κάθε άλλο παρά άσχετα είναι με το ανεκπλήρωτο των αιτημάτων και οραμάτων που συμβολίζει η Πρωτομαγιά (ο άσβεστος φάρος που φωτίζει τη δυνατότητα «η Γη να γίνει κόκκινη από ζωή κι όχι από θάνατο»).

Για επίλογο παραθέτω τον στίχο του ποιήματος του Γ. Ρίτσου

Νίκος Σταματέλλος
Πρόεδρος Εργατικού Κέντρου