Αλιφασκιά ή φασκομηλιά
Είχε απλώσει τα φύλλα του φυτού για να ξεραθούν. Όπως μας είπε, τα είχε μαζέψει πάνω από τον ενετικό δρόμο της Νικιάνας. Βράζει τα φύλλα που μοσκοβολούν και τα πίνει ως αφέψημα, το γνωστό φασκόμηλο, για τον προστάτη.
Ο λαϊκός γιατρός Νικόλαος Παπαδάτος (1812-1903) από το Μανάσι γράφει για την αλιφασκιά (φασκομηλιά) στον κώδικά του με τα γιατροσόφια που παραθέτει ο Πανταζής Κοντομίχης στο βιβλίο του «Η λαϊκή ιατρική στη Λευκάδα» (εκδόσεις Γρηγόρη, 1985): “15. Περί ανθρώπου όπου τρέμει το χέρι του και το κορμό του. Ας τρώγει τα μήλα της αλιφασκιάς· και ας τα βάλει εις καλόν κρασίον να μουσ(κε)ύουν και ας πίνει το κρασί και θέλει γίνει μεγάλη ιατρειά.
Η Βικιπαίδεια αναφέρει ότι το φυτό αυτό που έχει έντονη αρωματική οσμή καλλιεργείται για τις φαρμακευτικές ιδιότητές του, ως αφέψημα και ως καρύκευμα. Τα φύλλα που είναι και το κατεξοχήν χρησιμοποιούμενο μέρος του φυτού συλλέγονται λίγο πριν ή κατά την αρχή της ανθοφορίας με ξηρό και ηλιόλουστο καιρό, το Μάιο ή τον Ιούνιο και ξηραίνονται στη σκιά.
Τα φύλλα έχουν αντισηπτικές, αποχρεμπτικές και σπασμολυτικές ιδιότητες.Το φυτό έχει στομαχικές, τονωτικές και καρδιοτονωτικές ιδιότητες ενώ χρησιμοποιείται και κατά των νευραλγιών. Η φασκομηλιά χρησιμοποιείται στη θεραπευτική με τη μορφή αφεψήματος εσωτερικά ως ανθιδρωτικό (ιδιαίτερα κατά του νυχτερινού ιδρώτα φυματικών και νευρασθενών).
Στις περιοχές της Μεσογείου αποξηραίνεται και πίνεται ως αφέψημα, το γνωστό φασκόμηλο. Το αφέψημα λαμβάνεται και σερβίρεται αμέσως μετά το βράσιμο. Αν παραμείνει αρκετή ώρα μαζί με τα φύλλα που έβρασαν, οι πικρές ουσίες μέσα στο αφέψημα αυξάνονται και η γεύση του γίνεται δυσάρεστη.
Στη μαγειρική χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό διαφόρων ζωμών, φαγητών και του ξιδιού ενώ θεωρείται και μελισσοτροφικό φυτό παρέχοντας μέλι εκλεκτής ποιότητας.
Πάντως η χρήση του πρέπει να γίνεται με σύνεση γιατί υπάρχουν περιπτώσεις δηλητηρίασης από υπερβολική χρήση που οφείλεται κυρίως στην ουσία θουγιόνη που υπάρχει στο φυτό. Αυτή η χημική ουσία μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις, βλάβες στο συκώτι και το νευρικό σύστημα. Σύμφωνα με τα επιτρεπτά όρια θουγιόνης που ορίζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) δεν πρέπει να καταναλώνονται περισσότερα από 7-12 (ή με άλλη έρευνα 2-20) αφεψημάτα φασκόμηλου την ημέρα.
Λόγω της εμμηναγωγού δράσης του φασκόμηλου δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από γυναίκες σε αναπαραγωγική προσπάθεια διότι μπορεί να προκαλέσει αποβολή. Δεν πρέπει να καταναλώνεται από μικρά παιδιά και για τον ίδιο λόγο από γυναίκες που θηλάζουν.
