Οι τρεις γιγαντιαίοι και ημιτελείς Κούροι της Νάξου
Φωτογραφίες από τη Νάξο και την Αμοργό που επισκέφτηκε πρόσφατα μας έστειλε ο αναγνώστης Μάκης Β. Εκείνο που του έκανε ιδιαίτερα εντύπωση είναι οι τρεις γιγαντιαίοι και ημιτελείς Κούροι που χρονολογούνται στην Αρχαϊκή περίοδο (7ος-6ος αιώνας π.Χ.) και βρίσκονται στις θέσεις που κάποτε άρχισαν να σμιλεύονται, χωρίς ποτέ να τελειώσουν. Σχολιάζει αρνητικά το γεγονός ότι τα υπερμεγέθη αγάλματα είναι εκτεθειμένα ακόμη μέχρι σήμερα στις καιρικές συνθήκες χωρίς καν μια υποτυπώδη προστασία. Σημειώνεται ότι η Ναξιακή γη είναι ιδιαίτερα πλούσια σε μάρμαρο καλής ποιότητας, το οποίο και σήμερα αποτελεί αντικείμενο έντονης εκμετάλλευσης.
O κούρος του Απόλλωνα
Το εντυπωσιακότερο θέαμα στο αρχαίο λατομείο του Απόλλωνα είναι ένας μισοτελειωμένος τεράστιος κούρος γνωστός ως κούρος του Απόλλωνα. Το άγαλμα χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ., είναι πάνω από 10 μέτρα και οι γνώμες διίστανται για το εάν παριστάνει το θεό Απόλλωνα ή το θεό Διόνυσο.
O ναός του Απόλλωνα
Το γεγονός ότι την ίδια εποχή που έχει χρονολογηθεί είχε ξεκινήσει η κατασκευή του γιγάντιου ναού του Απόλλωνα στην Θέση Πορτάρα, εγείρει ερωτήματα για το εάν συνδέεται με κάποιο τρόπο με το συγκεκριμένο ναό. Το άγαλμα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ είτε γιατί ράγισε και δεν ήταν δυνατή η αποκατάστασή του, είτε γιατί για κάποιους λόγους ακυρώθηκε ή δεν πληρώθηκε η παραγγελία του.
O κούρος στο Φλεριό με σπασμένο το δεξί πόδι
Στην ευρύτερη περιοχή του Φλεριού έχει εντοπιστεί ένας από τους δύο σημαντικότερους πυρήνες εξόρυξης ναξιακού μαρμάρου στην αρχαιότητα (ο δεύτερος βρίσκεται στην περιοχή Απόλλωνας). Η περιοχή βρίθει καταλοίπων λατόμευσης (χαρακτηριστικά ίχνη αρχαίων λατομιών, όπως φάλκες, ορθογώνιες οπές σφηνών, σειρές μικρών κυκλικών οπών από βελόνι, πληθώρα λατύπης) και κυρίως, φιλοξενεί δύο ημίεργα ανδρικά γυμνά αγάλματα (κούρους) υπερφυσικών διαστάσεων, τα οποία χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 6ου αι. π.Χ.
Τέτοιου μεγέθους έργα στην αρχαιότητα δουλεύονταν χονδρικά στο λατομείο (για να μην καταστραφεί κατά τη μεταφορά η τελική επιφάνειά τους) και ολοκληρώνονταν στον τόπο προορισμού τους.
O κούρος στο Φαράγγι με σπασμένα τα σκέλη
Και στις δύο περιπτώσεις είναι προφανές ότι κατά τη μεταφορά τους από τις πλαγιές του λατομείου προς την κοιλάδα του ποταμού κάποιο ατύχημα έγινε αφορμή να σπάσει τμήμα τους (στον κούρο στο Φαράγγι στα σκέλη, στον κούρο στο Φλεριό στο δεξιό πόδι) με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθούν. Η ατυχής έκβαση της μεταφοράς τους αναδεικνύει εύγλωττα τις δυσκολίες και την αγωνία των λατόμων της εποχής, που αναζητούσαν στο γειτονικό ιερό στις πηγές του Φλεριού στο πρόσωπο των γιγάντων Ώτου και Εφιάλτη παραστάτες στο επίπονο έργο τους.
(Οι πληροφορίες είναι από το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων)
