Εγκαίνια Έκθεσης Ζωγραφικής Οικογένειας Βεντούρα – Γαζή – Σίδερη

Εγκαινιάστηκε την Κυριακή 11 Αυγούστου 2013 το βράδυ, μετά το πέρας των εργασιών της δεύτερης ημέρας του ΙΗ΄ Συμποσίου της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών, που ήταν αφιερωμένο στη Ζωγραφική με τιμώμενους τους: Ζώη Ζαβερδινό και την οικογένεια Γαζή – Σίδερη, στην Αίθουσα Τέχνης «Θεόδωρος Στάμος» (πλατεία Μαρκά), η Έκθεση Ζωγραφικής της Οικογένειας Βεντούρα – Γαζή – Σίδερη.

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι την Κυριακή 25 Αυγούστου 2013.

Να επαινέσουμε με τη σειρά μας -μετά τα όσα είπε και ο πρόεδρος της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών κ. Θωμάς Κατωπόδης στην έναρξη των εργασιών του Συμποσίου– τον Μητροπολίτη Λευκάδας κ. Θεόφιλο για τη συγκατάθεσή του να εκτεθούν στην έκθεση αυτή εικόνες που βρισκόταν σε ναούς της πόλης μας. Να παρατηρήσουμε ακόμη ότι ήταν τουλάχιστον ατυχής η ενέργεια του Πνευματικού Κέντρου να προβεί την ίδια μέρα και την ίδια πάνω – κάτω ώρα στα εγκαίνια δυο ταυτόχρονα εκθέσεων ζωγραφικής, της προαναφερόμενης και του Ζώη Ζαβερδινού, που είχε ως αποτέλεσμα αφενός μεν να υποβαθμισθεί κατά κάποιο τρόπο το περιεχόμενο και η σημασία της τελετής των εγκαινίων, αφετέρου δε την ταλαιπωρία του κόσμου που έτρεχε από τη μια αίθουσα στην άλλη. Έλειψαν ακόμη τόσο το σύνηθες φυλλάδιο με κάποια εργοβιογραφικά στοιχεία των ζωγράφων όσο και οι επεξηγηματικές πινακίδες δίπλα από τα έργα, με αποτέλεσμα να καλείται κάθε φορά ο αδαής επισκέπτης, να μαντέψει πίσω από έργο τον ζωγράφο, όπου αυτό δεν ήταν εκ πρώτης όψεως προφανές.

Ο Σπυρίδων Γαζής γεννήθηκε στη Λευκάδα στις 02.02.1835 και πέθανε στις 19.11.1920. Νεαρός μαθήτευσε κοντά στο Λευκαδίτη αγιογράφο Γεώργιο Πατσαρά και το 1853 κοντά στο ζακυνθινό αγιογράφο Νίκα. Μετά εργάζεται για κάμποσα χρόνια ως ζωγράφος και το 1870 φεύγει στην Ιταλία. Από το 1873 χρονολογείται ένα πορτραίτο μιας ωραίας Δαλματής, που ζωγράφισε στην Ιταλία. Με βάση ένα διαβατήριο που είχε εξασφαλίσει από τον τότε έπαρχο Λευκάδας ταχτικά πήγαινε κι ερχόταν στη Βενετία.

Ο Σπ. Γαζής ασχολήθηκε αποκλειστικά με την αγιογραφία και γρήγορα απόκτησε όνομα κι έξω από το νησί. Δούλευε και ζωγράφιζε ασταμάτητα και γέμισε πολλές εκκλησίες της Λευκάδας και των πέριξ με τα έργα του. Η εργασία του όμως ήταν βιαστική σχεδόν χειρονακτική.

Ο Γαζής ήταν πολύπλευρη καλλιτεχνική φύση: Ζωγράφος, τραγουδιστής, μουσικός (κιθάρα) και ποιητής. Υπήρξε ενθουσιώδης τύπος και παρέμεινε σ΄ όλη του τη ζωή πνεύμα ευτράπελο με χιουμοριστική και σατιρική διάθεση. Η ιδιωτική του ζωή ήταν μποέμικη, ανέμελη και με ξεχωριστή αγάπη στη θάλασσα και το ψάρεμα. Εργαζόταν μόνο το χειμώνα και το καλοκαίρι τόρριχνε έξω. Παρόλο που ο Γαζής είναι ο πιο προικισμένος ζωγράφος από τα μέσα του 19ου αιώνα, εν τούτοις δεν είχε καιρό για δημιουργική εργασία. Συνήθως αντέγραφε πίνακες Ιταλών δασκάλων του με τροποποιήσεις ή απλοποιήσεις τους.

Στη έκθεση εκτίθενται μεταξύ άλλων τα έργα του: ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, πρωτόλειο και ενυπόγραφο (Εποίη Σπυρ. Γαζής 1856 Απριλίου 12) έργο του και ο Άγιος Βασίλειος, επίσης πρωτόλειο και της ίδιας χρονολογίας με το προηγούμενο έργο του, από τη Βόρεια και Νότια θύρα αντίστοιχα του Ιερού του Ναού του Αγίου Γεωργίου στην πόλη της Λευκάδας – πιο πάνω λεπτομέρειες των έργων αυτών.

Ο Σπυρίδων Βεντούρας γεννήθηκε το 1761 στην πόλη της Λευκάδας τη χρονιά που ο Ν. Δοξαράς ζωγράφιζε την ουρανία του Αγίου Μηνά. Ο πατέρας του πιθανόν να ήρθε από την Κέρκυρα μετά το 1718.

Ο Σπ. Βεντούρας γεννήθηκε και μεγάλωσε, όταν στη Λευκάδα σημειωνόταν μεγάλη πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση. Νέοι ναοί ανεγείρονταν και οι καλοί τεχνίτες και ζωγράφοι ήταν περιζήτητοι. Εξ άλλου κοντά ήταν η Βενετία, η μητρόπολη τότε της Επτανήσου, σπάνιο καλλιτεχνικό κέντρο. Μέχρι τότε είχαν σπουδάσει στην Ιταλία τη ζωγραφική τέχνη οι Δοξαράδες κι ο Νικόλαος Παπανολόπουλος. Για δέκα χρόνια ο Βεντούρας σπουδάζει στην Ιταλία κοντά στους διάσημους καλλιτέχνες Τζιορτζιόνε, Τιτσιάνο, Βερονέζε, Τιντορέττο κ.ά. Γυρίζοντας στη Λευκάδα επιδόθηκε στην αγιογραφία και την προσωπογραφία. Πέθανε άγαμος στις 18 Ιουνίου 1835 και τάφηκε μέσα στο ναό της Παναγίας των Ξένων. Ο Βεντούρας διακρίθηκε πολύ ως ζωγράφος θρησκευτικών αλλά και κοσμικών θεμάτων με ιταλική τεχνοτροπία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Παναγία (Κιάφα) του Αλεξάνδρου ο Βεντούρας ζωγράφισε το δωδεκάορτο και ίσως και το δωδεκαπόστολο

(Πηγή: Χριστιανική Ζωγραφική – Η μεταβυζαντινή και επτανησιακή τέχνη στις εκκλησίες και μοναστήρια της Λευκάδας (15ος-20ος αι.), Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα 1999.)