Ο Ομφαλός της Γης…
… και ο τελευταίος απελπισμένος χρησμός της Πυθίας προς τον Ορειβάσιο, τον απεσταλμένο του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Αποστάτη:
«Είπατε τω βασιλήι, χαμαί πέσε δαίδαλος αυλά, ουκέτι Φοίβος έχει καλύβαν, ού μάντιδα δάφνην, ού παγάν λαλέουσαν, απέσβετο και λάλον ύδωρ» «Πείτε του βασιλιά, πως έπεσε κατάμαχα ο μαγικός αυλός, «Sagt es dem Herrscher: Zerstört ist die kunstgesegnete Stätte; |
Ο περίφημος ομφαλός, το κέντρο της Γης, όπως οι αρχαίοι πίστευαν, ήταν στους Δελφούς. Εδώ συναντήθηκαν οι δύο μυθικοί αετοί, που άφησε ο Δίας από τα πέρατα του σύμπαντος ελεύθερους για να βρουν το κέντρο της γης. Συμβολικά ο ομφαλός της Γης, παραστάθηκε με ωοειδές λίθο, που κοσμούνταν με ταινίες δάφνης ή δικτυωτού πλέγματος, το ονομαζόμενο «αγρηνόν».
Οι Δελφοί αποτελούσαν τον ιερότερο χώρο του αρχαίου ελληνικού κόσμου, καθώς στην τοποθεσία αυτή βρισκόταν το περίφημο μαντείο του Απόλλωνος. Με τα χρόνια το μαντείο απέκτησε τεράστια δύναμη και πλούτο. Οι Δελφοί έγιναν πανελλήνιο θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο με ευρύτερη ακτινοβολία και ήταν έδρα των Αμφικτιονιών. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή ο χώρος των Δελφών υπέστη σημαντικές καταστροφές, τις οποίες προξένησε ο αυτοκράτορας Σύλλας το 86 π.Χ. αρπάζοντας τους θησαυρούς. Ο Νέρων το 66 μ.Χ. μετέφερε στη Ρώμη 500 αγάλματα. Αργότερα, η αναγνώριση του χριστιανισμού ως επίσημη θρησκεία οδήγησε στον αναπόφευκτο μαρασμό του μαντείου. Με το διάταγμα του βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Β΄ το 393 μ.Χ. έπαυσε οριστικά η λειτουργία του. Στον σηκό του ναού του Απόλλωνος βρισκόταν η εστία και ο «ομφαλός της Γής». Στο εσωτερικό του ναού βρισκόταν μια ειδική αίθουσα, το Άδυτον, το οποίο αποτελούσε το κυρίως μαντείο, όπου έρεε το νερό της Κασσοτίδος πηγής, το οποίο έπινε η Πυθία.
Σε αυτό το σημείο υπήρχε ένα χάσμα, από όπου έβγαιναν ατμοί και μεθυστικές αναθυμιάσεις. Πάνω στο χάσμα ήταν στημένος ένας υψηλός τρίποδας, όπου κάθονταν η Πυθία, η οποία μασούσε φύλλα δάφνης και καθώς βρισκόταν σε έκταση από τις αναθυμιάσεις, έλεγε ασυνάρτητες λέξεις. Τις λέξεις αυτές διετύπωναν οι ιερείς του μαντείου, σε χρησμούς, που κατά κανόνα είχαν διφορούμενο νόημα.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Κροίσος, ο βασιλιάς της Λυδίας. Ρώτησε την Πυθία του μαντείου των Δελφών, τι θα συμβεί αν περάσει τον ποταμό Άλυ, που ήταν τότε το σύνορο μεταξύ του Μηδικού και Λυδικού βασιλείου, για να εκστρατεύσει ενάντια στον βασιλιά των Περσών Κύρο και πήρε τον χρησμό ότι «αυτό θα φέρει την καταστροφή μιας μεγάλης αυτοκρατορίας». Έτσι ο Κροίσος θεώρησε ότι ο χρησμός αφορούσε την καταστροφή της Περσίας και όχι τη δική του. Το αποτέλεσμα της εκστρατείας του ήταν να υποστεί πανωλεθρία και να καταστραφεί πράγματι μια μεγάλη αυτοκρατορία της εποχής εκείνης, η δική του.
