Η Αρενάρια της Λευκάδας – Αναζητώντας το όνειρο για μια επιστροφή στη Φύση

Γράφει ο Αιθεροβάμων…

Η Αρενάρια της Λευκάδας
Αναζητώντας το όνειρο για μια επιστροφή στη Φύση

(Αφιερωμένο στη μνήμη του κυρ-Νίκου του Πανοθώμου και σε όσους οδοιπορούν και φωτογραφίζουν λουλούδια)

Εκείνο που χαρακτηρίζει έντονα το φυτικό βασίλειο και αξίζει τον απεριόριστο θαυμασμό μας, είναι πέρα από το πλήθος των αρωμάτων η ανεξάντλητη ποικιλομορφία σχημάτων και χρωμάτων.

Σχήματα απλά έως σύνθετα από τα πιο μικροσκοπικά, μεγέθους καρφίτσας μέχρι τους πελώριους όγκους που καλύπτουν οι σεγκόβιες του Αμαζονίου και συνδυασμοί όλων των χρωμάτων που μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους.

Και μέσα σ’ αυτή τη πανδαισία της χλωρίδας μπορεί να δεις κάποια φυτά τόσο μικροσκοπικά, τόσο ταπεινά, που αν δεν ξέρεις, απορείς πως δημιουργούν ενδιαφέρον και κατορθώνουν να γίνουν αντικείμενο μελέτης και έρευνας από τον πολυάσχολο άνθρωπο…

Ένα τέτοιο φυτό είναι και η Αρενάρια της Λευκάδας γνωστή με το επιστημονικό όνομα Arenaria Leucadia Phitos & Strid 1994 της οικογένειας Caryophyllaceae. Το όνομα της το γνωρίσαμε για πρώτη φορά εδώ και μερικά χρόνια, όταν είδαμε μια κάρτα προηγούμενης Δημοτικής αρχής που δυστυχώς η φωτογραφία δεν βοηθούσε να δεις καθαρά το άνθος και το μέγεθος του φυτού, ούτε μας έδινε κάποια πληροφορία για αυτό. Ήταν πάντως μια πολύ καλή ενέργεια που δυστυχώς πέρασε απαρατήρητη.

Έκτοτε κανείς δεν βρήκε το χρόνο… ν’ ασχοληθεί μ’ αυτό το άσημο φυτό, που το λουλουδάκι του δεν ξεπερνά τα πέντε χιλιοστά και το ύψος του φυτού τα τρία έως πέντε εκατοστά.

Ένα φυτό που αν δεν το ξέρεις καθόλου και επειδή δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε γραμμένο γι’ αυτό, είναι πολύ δύσκολο να το εντοπίσεις!

Με την επιμονή όμως και συνεχή παρατήρηση της συζύγου μου, κατορθώσαμε να το εντοπίσουμε στη ζώνη των αμμότοπων από το καφενεδάκι της Γύρας μέχρι το ακρωτήρι της Γυράπετρας.

Εκεί λοιπόν σ’ αυτή τη ζώνη αν θέλεις να δεις και να θαυμάσεις την Αρενάρια της Λευκάδας πρέπει να σκύψεις, να γονατίσεις, να φέρεις το πρόσωπό σου κοντά στο χώμα, να προσκυνήσεις, με άλλα λόγια να ταπεινωθείς μπροστά σ’ ένα τοσοδούλικο ανθάκι!

Και φυσικά αν δεν έχεις τεταμένη την προσοχή σου σίγουρα θα το μπερδέψεις με άλλα μικροσκοπικά φυτά που φυτρώνουν μαζί του.

Ανθίζει από τις αρχές του Απρίλη μέχρι τις αρχές του Μάη και μετά το φυτό «χάνεται» για να παρουσιασθεί την επόμενη Άνοιξη!

Έρχονται τώρα οι «πολυάσχολοι» και λένε: Ποιος βρίσκει το χρόνο και αξίζει να ασχοληθεί με ένα τέτοιο «ασήμαντο» ανθάκι!

Και όμως αυτό το τόσο «ασήμαντο» βρήκαν το χρόνο να μελετήσουν και να ταξινομήσουν ο ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών Δημήτρης Φοίτος και η βοτανολόγος Arne Strid χαρίζοντάς του το όνομα της πατρίδας μας, μιας και το συνάντησαν για πρώτη φορά στη περιοχή μας το 1994.

Ίσως να απορούν πολλοί, πως υπάρχουν άνθρωποι που ασχολούνται με τόσο «τιποτένια» (κατά τη γνώμη τους) θέματα!…

Αυτή η υπεροψία ιδιαίτερα σήμερα μας έχει απομακρύνει από την ουσία και τη χαρά της ζωής, έχουμε ξεχάσει τη μυρουδιά του φρεσκοβρεγμένου χώματος, το λαμπύρισμα της πυγολαμπίδας, την ευωδιά της αλιφασκιάς, το άρωμα της αγράμπελης, το τιτίβισμα του χελιδονιού και τόσα άλλα!

Φτάσαμε να μη παρατηρούμε σχεδόν τίποτα το ουσιαστικό!

Η απασχόλησή μας πάντα επιφανειακή, η ζωή μας σ’ ένα διαρκές και ανελέητο κυνηγητό, που όλα εκφράζονται σε ταχύτητα. Ταχύτητα στα αυτοκίνητα, ταχύτητα στους υπολογιστές, ταχύτητα στις μετακινήσεις μας …… ταχύτητα παντού ακόμη και στο φαγητό!

Σ’ ένα κείμενό του ο συμπατριώτης μας δημοσιογράφος Ηλίας Γεωργάκης δίνει μια άλλη διάσταση σ’ αυτό το μικροσκοπικό φυτό:

«Η ARENARIA LEUCADIA μου θυμίζει το όνειρο. Το όνειρο που έχουμε όλοι. Όσο άπιαστο, όσο περίπλοκο κι” αν φαίνεται έχει τον τρόπο να επιβιώνει, να ξεπροβάλει, να είναι πάντοτε παρόν. Το όνειρο που μας κρατάει ζωντανούς. Το όνειρο μιας καλύτερης, μιας ανθρώπινης ζωής. Γιατί ας μην έχουμε αυταπάτες είναι ό,τι μας έμεινε και τίποτε άλλο. Μόνο το όνειρο. Το όνειρο που δεν θα μας προδώσει ποτέ. Στην εποχή του μίσους, της υπερβολής, του δήθεν, του εγώ, της ισοπέδωσης. Γύρω μας, που η μοναξιά σηκώνει κεφάλι, οι φίλοι μας χάθηκαν και η αβεβαιότητα λέει καλημέρα. Όλοι ζούμε με ένα όνειρο. Που έχει ταυτότητα και πατάει γερά στα πόδια του. Κι” ας επιμένουν κάποιοι ότι το όνειρο δεν πρόκειται να γίνει ποτέ πραγματικότητα γιατί αρχίζει από 0 και τελειώνει σε 0, δηλαδή σε μηδέν. Αφήστε τους να λένε.

Η ARENARIA LEUCADIA αντιστέκεται. Και θα συνεχίζει να φύεται στην άμμο, βόρεια, της Λευκάδας. Γιατί είναι όνειρο…»

Οι περισσότεροι όμως έχουμε κάθε σχέση με το όνειρο, ή για νάμαστε ακριβολόγοι μ’ αυτό που λέγεται φύση και περιβάλλον, γεγονός που έχουν επισημάνει πολλοί διανοούμενοι.

Σταχυολογώ από το τελευταίο κείμενο μιας μεγάλης λαογράφου, που χάθηκε πρόωρα Άλκη Κυριακίδου – Νέστορος – Ο σύγχρονος ανθρωπισμός, 1988):

«Η σχέση ανθρώπου – φύσης είναι πρωταρχική, θεμελιακή, είναι αναπόδραστη και για τον πρακτικό και για τον θεωρητικό βίο του ανθρώπου.

Αν την ξεχάσεις ή αν νομίσεις πως την ξεπέρασες, ο κίνδυνος είναι θανάσιμος…

Εκείνο που πρέπει πρώτα απ’ όλα να αναθεωρήσουμε είναι η σχέση ανθρώπου – φύσης που θεμελίωσε ο μοντέρνος πολιτισμός. Η φύση δεν είναι αντικείμενο πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε αυτό…

Ο σύγχρονος ανθρωπισμός πρέπει ν’ αλλάξει τις προτεραιότητες μας: να τοποθετήσει τη φύση πριν από τη ζωή, τη ζωή πριν από τον άνθρωπο, τον σεβασμό των άλλων πλασμάτων πριν από τη φιλαυτία μας…

Και γρήγορα. Γιατί δεν μας παίρνει ο χρόνος…»

Μούρχεται τώρα στο μυαλό ένα περιστατικό από την «Αναφορά στον Γκρέκο» του Ν. Καζαντζάκη.

Στέλνει ο Ζορμπάς τηλεγράφημα στον μεγάλο Φιλόσοφο και συγγραφέα: «Εύρον πρασίνην πέτραν ωραιοτάτην, ελθέ αμέσως. Ζορμπάς».

Ο Καζαντζάκης αρνείται να πάει και ο Ζορμπάς του απαντάει:

«Είσαι, και να με συμπαθάς, αφεντικό, καλαμαράς. Μπορούσες κι εσύ, κακομοίρη, μια φορά στη ζωή σου να δεις μιαν όμορφη πράσινη πέτρα και δεν την είδες. Μα το Θεό, κάθουμαι κάποτε, όταν δεν έχω δουλειά, και λέω με το νου μου: «Υπάρχει, δεν υπάρχει Κόλαση;» μα χτες που έλαβα το γράμμα σου, είπα: «Σίγουρα πρέπει να υπάρχει Κόλαση για μερικούς καλαμαράδες».

Όσοι λοιπόν δεν έχουμε το χρόνο να αφιερώσουμε λίγα λεπτά από τη καλοβολεμένη ζωούλα μας για να θαυμάσουμε την Αρενάρια του τόπου μας ας είμαστε άξιοι της μοίρας μας…

Όμως ευχή και ελπίδα κάθε Αιθεροβάμονα, είναι να γίνουν περισσότεροι αυτοί που γυρίζουν στα βουνά και στους αμμότοπους φωτογραφίζοντας ορχιδέες και αρενάριες και ας κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν από τους δήθεν «ρεαλιστές»… Αιθεροβάμονες!

Και γρήγορα. Γιατί δεν μας παίρνει ο χρόνος…

Σημείωση:
Οι φωτογραφίες δημοσιεύονται για πρώτη φορά και προέρχονται από το Αρχείο του Αιθεροβάμονα.